Математика саба?ында о?ушыларды? ??зыреттілігін дамыту.

Ш?О ?рджар ауданы

Жа?а тілек ауылы

«?уезов атында?ы орта мектебі» КММ

Сайдахметова Зауреш Даукеновна

математика п?ні м??алімі

Математика саба?ында о?ушыларды? ??зыреттілігін дамыту.

?аза?стан Республикасыны? «Білім туралы За?ында» білім беру ж?йесіні? басты міндеті: «?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктер негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау, о?ытуды? жа?а технологияларын енгізу» делінген.

?аза?стан Республикасыны? білім беру ж?йесін 2015 жыл?а дейін дамыту т?жырымдамасында орта білім беруді? ма?саты – жылдам ?згеріп отыратын д?ние жа?дайында алын?ан тере? білімні?, к?сіби да?дыларды? негізінде еркін ба?дарлай білуге, ?зін – ?зі дамыту?а ж?не ?з бетінше д?рыс адамгершілік т?р?ысынан жауапты шешімдер ?абылдау?а ?абілетті жеке т?л?аны ?алыптастыру деп атап к?рсетілген. 12-жылды? білім т?жырымдамасында орта білім беруді? басты ма?саты – ?аза?стан Республикасыны? ?леуметтік, экономикалы? ж?не саяси ?міріне белсене ?атысу?а дайын б?секеге ?абілетті т?л?а дайындау деп атап к?рсетілген, сонды?тан о?у т?рбие ?рдісіні? алдында т?р?ан негізгі міндет табысты ж?не тиімді ?рекетке дайын ?зіні? пікірін білдіруге ж?не ?зіні? іс-?рекетін ?мір с?ріп отыр?ан ?о?ам ?шін жауапкершілігін т?сінуге ?абілетті отбасында?ы, ?о?амда?ы, ?жымда?ы ?леуметтік р?лін сезінетін ??зырлы т?л?аны ?алыптастыру. ??зыреттілік ??ымы «білім», «білік», ж?не «да?ды» сия?ты ??ымдарды ?амтиды.
??зыреттілік - адамы? белгілі бір білім ж?йесін т?жірбиеде пайдалана алу ?абілеті де. Адамны? ?зі та?да?ан ?ызметінде ?з білімін к?рсетіп, нені,?алай ж?не не ?шін ?йренетінін алдын – ала ай?ындап, білікті маман болу?а ба?ытталуы. ??зыреттілікке ?немі іздену, ?зін – ?зі жетілдіру ар?ылы жетуге болады. К?п ізденіс ар?асында о?ушылар н?тижеге жетеді. Ережелерді, за?дылы?тарды, теоремаларды д?лелдеуді? ?рт?рлі ?діс-т?сілдерін тауып, есептерді шешуде е? тиімдісін ?олдана біледі. Матемаматика саба?ында о?ушыларды? білімдік ??зыреттілігін ?алыптастыру-шы?армашылы?, теориялы? ж?не практикалы? компоненттерден т?рады.
О?ушыны? білімдік ??зыреттілігін ?алыптастыру негізіні? мазм?нын о?ушы т?л?асыны? сапалы? мінездемелері ??райды. О?ушыны? білімдік ??зыреттілігіні? ?алыптас?анды?ы оны? ?здігінен білім алу?а дайынды? к?рсеткіші деп т?сінеміз. О?ушыны? ?здігінен білім алу?а, ізденіске талпынысында?ы іс - ?рекетін табысты ж?зеге асыру?а ?ажетті білімдік ??зыреттілігіні? ?алыптас?анды?ыны? де?гейлері аны?талады моделі ?зара байланыста?ы кезе?дерде ж?зеге асады.

Білім сатылары бойынша ?р п?ннен к?тілетін н?тижелер ?ш т?рлі ??зыреттілік бойынша сараланады. Негізгі ??зыреттіліктер т?ріндегі к?тілетін н?тижелер. ?рт?рлі жа?дайда?ы м?селелерді аны?тау?а,?з шешіміні? н?тижесін ба?алау?а, ?з ісіне ма?сат ?ою?а, оны іске асыру ?шін ?ажетті жа?дайларды аны?тау?а, онда?ы жетістіктерге жету процесін жоспарлау?а, ?зіндік ба?алау мен ?орытынды жасау?а, технологияларды на?ты ?абылдау?а м?мкіндік ту?ызады. Сыни т?р?ыдан талдан?ан а?параттар негізінде саналы шешім ?абылдау?а, ?з бетінше ма?сат ?ою?а ж?не осы ма?саттар?а жету ?шін танымды? ?ызметтерді ж?зеге асыру?а ?з бетінше табу?а, талдау?а, іріктеу жасау?а, ?айта ??ру?а са?тау?а т?сіндіруге, ж?не а?параттарды тасымалдауды, оны? ішінде ?азіргі заман?ы а?паратты? коммуникациялы? технологияларды? к?мегімен ж?зеге асыру?а, а?паратты ??деуге, оны ж?зеге асыру ?шін а?параттарды ?олдану?а м?мкіндік береді. Адамдар мен ?зара ?рекет пен ?арым- ?атынас т?сілдерін білуді, т?рлі ?леуметтік топтарда ж?мыс істеу да?дыларын,?о?амда?ы т?рлі ?леуметтік рольдерді орындауды, ?мірдегі на?ты на?ты жа?дайларда шешім ?абылдау ?шін байланысты? т?рлі обьектілерін ?олдана алу білуін, ?зіндік пікірін білдіруге ?алыптастырады. Осы ??зыреттіліктер бойынша жалпы алар болса? о?ушы бойына біртіндеп берілген білім негізінде, ?стаз шеберлігіні?, ?за? жылды? е?бек н?тижесінде берілетіні аны?. Осы ??зіреттіліктерді ?алыптастыруда?ы басты ?рекет-саба? беру. Осы жерде Макаренконы? «40 жыл м??алім болса? да, 45 минутты? саба?ы?а дайындал» деген с?зі ?р ?стазды? жадында са?таулы деп ойлаймын. Саба? беру –?йреншікті жай ?ана шеберлік емес, ол-жа?адан – жа?аны табатын ?нер. Сонды?тан ?азіргі та?да о?ушылар?а саналы т?рбие мен сапалы білім беру ісін жа?а талап т?р?ысынан ?згертіп, о?ыту т?сілдерін ?немі жетілдіріп отыру?а міндеттіміз. ?азіргі кезде білім беру ?рдісінде 50-ден астам педагогикалы? технологиялар ?олданылады. Т?л?а ??зыреттілігін дамыту ?шін жа?а инновациялы? ?діс-т?сілдерді? е? тимдісін пайдалана білу. Математика саба?ында о?ушыларды? ??зыреттілін дамыту ?шін «Сыни т?р?ысынан ойлау» технологиясыны? ма?ызы зор. Сыни т?р?ысынан ойлау технологиясын ?олдану ар?ылы о?ушыларды? ?з беттерімен ме?герген материалда?ы ??ымдарды? ?рбіреуіні? есінде ?за? са?талып, оны? білім де?гейіні? артуына зор ы?пал ы?пал етеді. Ба?дарламаны? ішкі ??рылымы 3де?гейден т?ратын о?ыту мен ?йрету моделінен т?рады:

1. ?ызы?ушылы?ты ояту. ?йрену процесі. Б?рын?ы білетінімен, жа?а білімді ?штастырудан т?рады. ?йренуші жа?а ??ымдарды,т?сініктерді ?зіні? б?рын?ы білімін жа?а а?паратпен толы?тырады. ?ыз?ушылы?ты оятуды? екінші ма?саты ?йренушіні? белсенділігін арттыру. О?ушы ?з білетінін еске т?сіреді, ?а?аз?а жазады, к?ршісімен б?ліседі, тобында тал?ылайды, я?ни айту, б?лісу, орта?а салу ар?ылы тазарады.

2. Ма?ынаны тану. Б?л кезе?де ?йренуші жа?а а?паратпен танысады, та?ырып бойынша ж?мыс жасайды. Та?ырып бойынша ж?мыс жасау?а к?мектесетін о?у стратегиялары бар. Олар lNSERT ж?не Т?ртіп алу ж?йесі.

3. ?шінші кезе? «Ой тол?аныс» Д?л осы кезе?де ?йренуші не ?йренгенін саралап, салма?тап оны ?андай жа?дайда, ?алай ?олдану керектігін ой елегінен ?ткізеді. Сын т?р?ысынан ойлауды дамытуды? ма?саты барлы? жаста?ы о?ушылар?а кез келген мазм?ни сыни т?р?ыдан ?арап, екі ?й?арым бір пікірді? біреуін та?дау?а саналы шешім ?абылдау?а ?йрету. Сын т?р?ысынан ойлау технологиясыны? мені ?ызы?тыр?аны баланы? ?зі ізденіп д?лелдеуі. Ол б?рын тек ты?даушы болса, енді ізденуші, ойланушы, ?з ойын д?лелдеуші, ал м??алім осы ?рекетке ба?ыттаушы, ?йымдастырушы. ?зімні? осы технология бойынша ?ткізген бір саба?ты? ?лгісін ?сынып отырмын.

Саба?ты? та?ырыбы: ?ыс?аша к?бейту формулалары

Саба?ты? ма?саты: 1. ?ыс?аша к?бейту формулаларын жат?а айта отырып, о?ушыларды есептер шы?ару да?дыларын ?алыптастыру. 2. О?ушыларды? ой-?рісін п?нге деген ?ызы?ушылы?ын дамыту.

3. О?ушыларды жауапкершілікке, ??ыптылы??а, шапша?дылы??а ?йрету.

?діс-т?сілдер: с?ра?-жауап, т?сіндірмелі баяндау, топпен,сто

Т?рі: ?орытынды саба?

К?рнекілігі: де?гейлік тапсырмалар, тест,ба?алау пара?ы, слайдтар, БББ кестесі, семантикалы? карта, интерактивті та?та, ба?алау пара?ы.

Барысы: I. ?йымдастыру кезе?і

а) амандасу ?) Н.? Назарбаевті? суретін слайдпен к?рсету

б) саба?ты? айдары

«Адамзат ?шін XXI ?асыр жа?а технологияларды? ?асыры болма?, ал осы жа?а технологияларды ж?зеге асырып, ?мірге енгізу, игеру ж?не жетілдіру б?гінгі мектеп о?ушылары сіздерді? еншілері?ізде» /Елбасымызды? о?ушылар?а жолдауынан/

в) психологиялы? ахуал ту?ызу «Ж?рек жылуы» тренинг.

II. ?й тапсырмасын с?рау. (слайд ар?ылы есепті? шы?ару жолы к?рсетіледі)

III. ?ызы?ушылы?ын ояту

а) Математикалы? домино (с?йкестендіру) б) Ауызша есептер

Б?л б?лімде о?ушылар осы формулаларды? жауабын тауып, ережелерін ?а?аз?а т?сіріп жазады. Жауабын ж?бымен тал?ылайды.

IV. Ма?ынаны тану. а) де?гейлік тапсырмалар; б) тест тапсырмалар (?р топ басшылар ?здері ба?алап отырады).

V. Ой тол?аныс. а) семантикалы? карта; ?) бес есеп, бір формула; б) топтастыру ?дісі.

VI. Рефлекция.БББ кестесі.Венн диаграммасы. Алын?ан ?зекті та?ырыпты басшылы??а ала отырып, ж?не істелінген ж?мыстарды ?орытындылай келе, ?зін-?зі ба?алай білетін, шы?армашылы? де?гейі жо?ары, жан-жа?ты т?л?а ?алыптастыра отырып, білім сапасын к?теремін, ал?ан білімдерін ?мірмен ?штастыру?а ба?ыт бере отырып, о?ушы ??зырлы?ын дамытамын.Б?л технологияны? тиімділігі – о?ушыны? ??зіреттілігін арттырып ?ана ?оймайды, сонымен ?атар:

1. Жеке т?л?аны? жетілуіне, дамуына ба?ытталады.

2.М??алім мен о?ушылар арасында ізгілікті, ?арым-?атынас орнайды.

3. О?ушыны? ?здігінен жан-жа?ты білім алуына жа?дай жасалады.

4. О?ушы ойын ашы? айта алу?а, пікір айту?а, алмасу?а ?йренеді.

5. Ал?ан білімге сын к?збен ?арау?а, білімді сапалы т?рде алу?а да?дыланады.

6. М?селені? е? негізгі т?йінін табу?а да?дыланады.

7. О?ушыларды? шы?армашылы? белсенділігі артады.

Пайдалан?ан ?дебиеттер тізімі:

1 . ?аза?стан Республикасыны? «Білім туралы» За?ы.

2. ?аза?стан Республикасыны? 2015 жыл?а дейінгі білім беруді дамыту т?жырымдамасы.

3. Муханов. М.Педагогикалы? психологиялы? очерктері. Алматы 1995ж

4. Кенжебеков Б. Маманны? к?сіби ??зыреттілік м?селесі. ?лт та?ылымы, №3, 2004 ж.

??сас ма?алалар:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Математика саба?ында о?ушыларды? ??зыреттілігін дамыту. »

ШҚО Үрджар ауданы

Жаңа тілек ауылы

«Әуезов атындағы орта мектебі» КММ

Сайдахметова Зауреш Даукеновна

математика пәні мұғалімі

Математика сабағында оқушылардың құзыреттілігін дамыту.

Қазақстан Республикасының «Білім туралы Заңында» білім беру жүйесінің басты міндеті: «ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктер негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологияларын енгізу» делінген.

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасында орта білім берудің мақсаты – жылдам өзгеріп отыратын дүние жағдайында алынған терең білімнің, кәсіби дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін – өзі дамытуға және өз бетінше дұрыс адамгершілік тұрғысынан жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру деп атап көрсетілген. 12-жылдық білім тұжырымдамасында орта білім берудің басты мақсаты – Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық және саяси өміріне белсене қатысуға дайын бәсекеге қабілетті тұлға дайындау деп атап көрсетілген, сондықтан оқу тәрбие үрдісінің алдында тұрған негізгі міндет табысты және тиімді әрекетке дайын өзінің пікірін білдіруге және өзінің іс-әрекетін өмір сүріп отырған қоғам үшін жауапкершілігін түсінуге қабілетті отбасындағы, қоғамдағы, ұжымдағы әлеуметтік рөлін сезінетін құзырлы тұлғаны қалыптастыру. Құзыреттілік ұғымы «білім», «білік», және «дағды» сияқты ұғымдарды қамтиды.
Құзыреттілік - адамың белгілі бір білім жүйесін тәжірбиеде пайдалана алу қабілеті де. Адамның өзі таңдаған қызметінде өз білімін көрсетіп, нені,қалай және не үшін үйренетінін алдын – ала айқындап, білікті маман болуға бағытталуы. Құзыреттілікке үнемі іздену, өзін – өзі жетілдіру арқылы жетуге болады. Көп ізденіс арқасында оқушылар нәтижеге жетеді. Ережелерді, заңдылықтарды, теоремаларды дәлелдеудің әртүрлі әдіс-тәсілдерін тауып, есептерді шешуде ең тиімдісін қолдана біледі. Матемаматика сабағында оқушылардың білімдік құзыреттілігін қалыптастыру-шығармашылық, теориялық және практикалық компоненттерден тұрады.
Оқушының білімдік құзыреттілігін қалыптастыру негізінің мазмұнын оқушы тұлғасының сапалық мінездемелері құрайды. Оқушының білімдік құзыреттілігінің қалыптасқандығы оның өздігінен білім алуға дайындық көрсеткіші деп түсінеміз. Оқушының өздігінен білім алуға, ізденіске талпынысындағы іс - әрекетін табысты жүзеге асыруға қажетті білімдік құзыреттілігінің қалыптасқандығының деңгейлері анықталады моделі өзара байланыстағы кезеңдерде жүзеге асады.

Білім сатылары бойынша әр пәннен күтілетін нәтижелер үш түрлі құзыреттілік бойынша сараланады. Негізгі құзыреттіліктер түріндегі күтілетін нәтижелер. Әртүрлі жағдайдағы мәселелерді анықтауға,өз шешімінің нәтижесін бағалауға, өз ісіне мақсат қоюға, оны іске асыру үшін қажетті жағдайларды анықтауға, ондағы жетістіктерге жету процесін жоспарлауға, өзіндік бағалау мен қорытынды жасауға, технологияларды нақты қабылдауға мүмкіндік туғызады. Сыни тұрғыдан талданған ақпараттар негізінде саналы шешім қабылдауға, өз бетінше мақсат қоюға және осы мақсаттарға жету үшін танымдық қызметтерді жүзеге асыруға өз бетінше табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға сақтауға түсіндіруге, және ақпараттарды тасымалдауды, оның ішінде қазіргі заманғы ақпараттық коммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асыруға, ақпаратты өңдеуге, оны жүзеге асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді. Адамдар мен өзара әрекет пен қарым- қатынас тәсілдерін білуді, түрлі әлеуметтік топтарда жұмыс істеу дағдыларын,қоғамдағы түрлі әлеуметтік рольдерді орындауды, өмірдегі нақты нақты жағдайларда шешім қабылдау үшін байланыстың түрлі обьектілерін қолдана алу білуін, өзіндік пікірін білдіруге қалыптастырады. Осы құзыреттіліктер бойынша жалпы алар болсақ оқушы бойына біртіндеп берілген білім негізінде, ұстаз шеберлігінің, ұзақ жылдық еңбек нәтижесінде берілетіні анық. Осы құзіреттіліктерді қалыптастырудағы басты әрекет-сабақ беру. Осы жерде Макаренконың «40 жыл мұғалім болсаң да, 45 минуттық сабағыңа дайындал» деген сөзі әр ұстаздың жадында сақтаулы деп ойлаймын. Сабақ беру –үйреншікті жай ғана шеберлік емес, ол-жаңадан – жаңаны табатын өнер. Сондықтан қазіргі таңда оқушыларға саналы тәрбие мен сапалы білім беру ісін жаңа талап тұрғысынан өзгертіп, оқыту тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыруға міндеттіміз. Қазіргі кезде білім беру үрдісінде 50-ден астам педагогикалық технологиялар қолданылады. Тұлға құзыреттілігін дамыту үшін жаңа инновациялық әдіс-тәсілдердің ең тимдісін пайдалана білу. Математика сабағында оқушылардың құзыреттілін дамыту үшін «Сыни тұрғысынан ойлау» технологиясының маңызы зор. Сыни тұрғысынан ойлау технологиясын қолдану арқылы оқушылардың өз беттерімен меңгерген материалдағы ұғымдардың әрбіреуінің есінде ұзақ сақталып, оның білім деңгейінің артуына зор ықпал ықпал етеді. Бағдарламаның ішкі құрылымы 3деңгейден тұратын оқыту мен үйрету моделінен тұрады:

1. Қызығушылықты ояту. Үйрену процесі. Бұрынғы білетінімен, жаңа білімді ұштастырудан тұрады. Үйренуші жаңа ұғымдарды,түсініктерді өзінің бұрынғы білімін жаңа ақпаратпен толықтырады. Қызғушылықты оятудың екінші мақсаты үйренушінің белсенділігін арттыру. Оқушы өз білетінін еске түсіреді, қағазға жазады, көршісімен бөліседі, тобында талқылайды, яғни айту, бөлісу, ортаға салу арқылы тазарады.

2. Мағынаны тану. Бұл кезеңде үйренуші жаңа ақпаратпен танысады, тақырып бойынша жұмыс жасайды. Тақырып бойынша жұмыс жасауға көмектесетін оқу стратегиялары бар. Олар lNSERT және Түртіп алу жүйесі.

3. Үшінші кезең «Ой толғаныс» Дәл осы кезеңде үйренуші не үйренгенін саралап, салмақтап оны қандай жағдайда, қалай қолдану керектігін ой елегінен өткізеді. Сын тұрғысынан ойлауды дамытудың мақсаты барлық жастағы оқушыларға кез келген мазмұни сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға үйрету. Сын тұрғысынан ойлау технологиясының мені қызықтырғаны баланың өзі ізденіп дәлелдеуі. Ол бұрын тек тыңдаушы болса, енді ізденуші, ойланушы, өз ойын дәлелдеуші, ал мұғалім осы әрекетке бағыттаушы, ұйымдастырушы. Өзімнің осы технология бойынша өткізген бір сабақтың үлгісін ұсынып отырмын.

Сабақтың тақырыбы: Қысқаша көбейту формулалары

Сабақтың мақсаты: 1. Қысқаша көбейту формулаларын жатқа айта отырып, оқушыларды есептер шығару дағдыларын қалыптастыру. 2. Оқушылардың ой-өрісін пәнге деген қызығушылығын дамыту.

3. Оқушыларды жауапкершілікке, ұқыптылыққа, шапшаңдылыққа үйрету.

Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, түсіндірмелі баяндау, топпен,сто

Түрі: қорытынды сабақ

Көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар, тест,бағалау парағы, слайдтар, БББ кестесі, семантикалық карта, интерактивті тақта, бағалау парағы.

Барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі

а) амандасу ә) Н.Ә Назарбаевтің суретін слайдпен көрсету

б) сабақтың айдары

«Адамзат үшін XXI ғасыр жаңа технологиялардың ғасыры болмақ, ал осы жаңа технологияларды жүзеге асырып, өмірге енгізу, игеру және жетілдіру бүгінгі мектеп оқушылары сіздердің еншілеріңізде» /Елбасымыздың оқушыларға жолдауынан/

в) психологиялық ахуал туғызу «Жүрек жылуы» тренинг.

II. Үй тапсырмасын сұрау. (слайд арқылы есептің шығару жолы көрсетіледі)

III. Қызығушылығын ояту

а) Математикалық домино (сәйкестендіру) б) Ауызша есептер

Бұл бөлімде оқушылар осы формулалардың жауабын тауып, ережелерін қағазға түсіріп жазады. Жауабын жұбымен талқылайды.

IV. Мағынаны тану. а) деңгейлік тапсырмалар; б) тест тапсырмалар (әр топ басшылар өздері бағалап отырады).

V. Ой толғаныс. а) семантикалық карта; ә) бес есеп, бір формула; б) топтастыру әдісі.

VI. Рефлекция.БББ кестесі.Венн диаграммасы. Алынған өзекті тақырыпты басшылыққа ала отырып, және істелінген жұмыстарды қорытындылай келе, өзін-өзі бағалай білетін, шығармашылық деңгейі жоғары, жан-жақты тұлға қалыптастыра отырып, білім сапасын көтеремін, алған білімдерін өмірмен ұштастыруға бағыт бере отырып, оқушы құзырлығын дамытамын.Бұл технологияның тиімділігі – оқушының құзіреттілігін арттырып ғана қоймайды, сонымен қатар:

1. Жеке тұлғаның жетілуіне, дамуына бағытталады.

2.Мұғалім мен оқушылар арасында ізгілікті, қарым-қатынас орнайды.

3. Оқушының өздігінен жан-жақты білім алуына жағдай жасалады.

4. Оқушы ойын ашық айта алуға, пікір айтуға, алмасуға үйренеді.

5. Алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрде алуға дағдыланады.

6. Мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады.

7. Оқушылардың шығармашылық белсенділігі артады.

Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

1 . Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы.

2. Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы.

3. Муханов. М .Педагогикалық психологиялық очерктері. Алматы 1995ж

4. Кенжебеков Б. Маманның кәсіби құзыреттілік мәселесі. Ұлт тағылымы, №3, 2004 ж.