?ыс?аша к?бейту формулалары ж?не оларды есептеулерде ?олдана білу
Саба?ты? ма?саты:
Материалды есте са?тауын, білік, білім да?дыларын, с?йлем ма?ынасын толы? т?сініп, талдай білулерін тексеру;
П?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру,та?ырыпты саналы ме?геру да?дыларын ?алыптастыру;
Есеп шы?аруда тиімді ?дістерді тез та?дай білуге да?дыландыру,логикалы? ойлау ?абілеттерін дамыту.
Саба?ты? типі: ?айталау ж?не пысы?тау саба?ы.
Саба?ты? т?рі: ?орытынды ба?алау ж?не топты? сайыс саба?.
Саба?ты? барысы:
- ?йымдастыру кезе?і (сынып о?ушыларын «Зерек», «Т?лпар», «К?сіпкер» топтарына б?ліп аламыз).
- 1.«Зерек» тобы о?ушылармен та?тада: ?ыс?аша к?бейту формулаларын ?айталап, та?тада жазу.
- Екі ?рнекті? квадраттарыны? айырмасы: a2-b2=(a-b)(a+b)
- Екі ?рнекті? ?осындысыны? квадраты: (a+b)2=a2+2ab+b2
- Екі ?рнекті? айырмасыны? квадраты: (a-b)2=a2-2ab+b2
- Екі ?рнекті? кубтарыны? ?осындысы: a3+b3=(a+b)(a2-ab+b2)
- Екі ?рнекті? кубтарыны? айырмасы: a3-b3=(a-b)(a2+ab+b2)
- Екі ?рнекті? ?осындысыны?, айырмасыны? кубтары: (a+b)3=a3+3a2 b+3ab2+b3; (a-b)3=a3-3a2 b+3ab2-b3.
О?ушылар формуланы? о?ылуын ереже т?рінде айтып ?тті.
2.«Т?лпар» тобы кейбір тепе-те?діктердід?лелдеп к?рсетті.
(а-в)(а+в)=а2-в2
(а+в)2=a2+2aв+в2
(а-в)(а2+ав+в2)=а3-в3
(а+в)3=а2+3а2в+3ав2+в2
(а-в)3=а2-3а2в+3ав2-в2
3.«К?сіпкер» тобы о?ушыларынан
1-10-?а дейінгі сандарды? кубтары; 10-20-?а дейінгі сандарды? квадраттары; (ауызша с?ралады) ?р о?ушы?а жеке карточка беріледі.
Карточкалар саны мазм?ны к?рсетілгендей болып к?бірек жасалыну керек.
Топ о?ушыларыны? біріне тапсырма берілгенде, екіншісінен с?ралып отырады.Осылай алмасып отыр?анда уа?ытты ?немді пайдалану?а болды.
1-карточка. К?бейтіндінід?режеге шы?ар.
2-карточка. К?бейтіндіні д?реже т?рінде жаз.
8
6 (x+y)(x+y)(x+y)=
(-а)
3-карточка. К?бейтіндіні д?реже т?рінде жаз.
y
3 (m+n)(m+n)=
k
4-карточка.
(32)4= (5y2)3=
(2m)2= (an)3=
(x3)4= (xn)4=
5-карточка.К?пм?ше т?рінде жаз.
(b-q)2= (c+25)2=
(8-a)2= (a+12)2=
(14+x)2= (2a-4)2=
6-карточка.Негіздері бірдей д?режені жаз.
t (a+b)2(a+b)4 y2·ym
(x+y)3 xk+2·x3 (p+q)m· (p+q)2
ІІІ.1. «Зерек» тобы о?ушыларына жеке карточкалар беріледі.
1-карточка.К?пм?ше т?рінде жаз.
(2y+1)(2y+1)= (m+5n)2=
(y-3)(y-3)= (2c-3b)2=
(3y-4x)2= (7y-6)2=
2-карточка. К?пм?ше т?рінде жаз.
(2m+n)2= (5х-4)2=
(a+2c)3= (m-3n)3=
3-карточка. Д?лелдеу n-ні? барлы? б?тін м?ндерінде:
n(n-1)-(n+3)(n+2) ?рнегі 6-?а б?лінетінін
n(n+2)-(n-7)(n-5) ?рнегі 7-ге б?лінетінін
4-карточка. Д?лелде?дер .
576-575 саны 56-?а еселік
532-530 саны 24-ке еселік
254+255 саны 26-?а еселік
5-карточка. К?бейтінді т?рінде жаз.
64-у4= х4-25=
1-49p2= 532-272=
6-карточка. ?рнекті екі к?пм?шені? к?бейтіндісі т?рінде жаз.
a(b-c)+a(c-b)= 8m(a-3)+n(a-3)=
3x(a-7)+5y(7-a)= x(y-5)-y(5-y)=
7-карточка. ?шм?шені екім?шені? квадраты т?рінде жаз.
1-2а+а2= 25b2+10b+1=
p2-2pq+q2= b2+4a2-4ab=
2.«Т?лпар» тобы о?ушыларына парлап ж?мыс, екі о?ушы?а бір карточкадан беріледі.
1-карточка.К?м?ше т?рінде жаз.
(n+4)2= (10-2m)2=
(5-3x)2= (b+7)2=
2-карточка.К?бейтіндіні орында.
(5m-y)(5m+y)= (3x-2n)(3x+2n)=
(3n+1)(3n-1)= (5x+3y)(5x-3y)=
(1-3mn)(1+3mn)= (ab-5)(5+ab)=
3-карточка. ?шм?шені екім?шені? квадраты т?рінде жаз.
x2+2xy+y2= 64+16b+b2=
a2+12a+36= p2-10p+25=
n2+4n+4= c2-18c+81=
4-карточка. ?рнекті? м?ні 500-ге, 75-ке б?ліне ме?
3273+1733=
383+373=
5-карточка. К?бейтуді орында.
(20-10)(20+1)= (30-1)(30+1)=
(40-3)(40+3)= 99 101=
6-карточка. ?осындыны? м?ні 10-?а б?лінетінін д?лелде.
267+155-319=
269+157+316=
«Т?лпар» тобында?ы пар о?ушыны? біреуі тапсырманы та?тада орындап, екіншісі ?олданылатын формуланы, ережені айтып береді.
3.К?сіпкер тобы о?ушылары ?з тобыны? аталуын ?ор?ау ?шін ?мірден мысалдар келтіреді.
«К?сіп» деген с?з ?андай ??ымды білдіреді?
«К?сіпкер» деген кім?
?р ?йде белгілі бір к?сіппен айналысу?а бола ма?
О?ушылар:
К?сіп адамны? к?нделікті к?н к?ру ?рекеті.
К?сіпкер к?н к?ру ?рекетін жасайтын адам.
О?ушы ауызша есеп шы?арады.
Бізді? ?йде 2 сиыр бар. 1к?нде 10литр 200те?ге.
30 к?нде 200х30=6000те?ге. 5айда 6000х5=30000те?ге.
Жем-ш?п -8000те?ге. Таза пайда-22000 те?ге.
Просмотр содержимого документа
«?ыс?аша к?бейту формулалары ж?не оларды есептеулерде ?олдана білу »
Қысқаша көбейту формулалары және оларды есептеулерде қолдана білу
Сабақтың мақсаты:
Материалды есте сақтауын, білік, білім дағдыларын, сөйлем мағынасын толық түсініп, талдай білулерін тексеру;
Пәнге қызығушылығын арттыру,тақырыпты саналы меңгеру дағдыларын қалыптастыру;
Есеп шығаруда тиімді әдістерді тез таңдай білуге дағдыландыру,логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Сабақтың типі: Қайталау және пысықтау сабағы.
Сабақтың түрі: Қорытынды бағалау және топтық сайыс сабақ.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі (сынып оқушыларын «Зерек», «Тұлпар», «Кәсіпкер» топтарына бөліп аламыз).
1.«Зерек» тобы оқушылармен тақтада: Қысқаша көбейту формулаларын қайталап, тақтада жазу.
Екі өрнектің квадраттарының айырмасы: a2-b2=(a-b)(a+b)
Екі өрнектің қосындысының квадраты: (a+b)2=a2+2ab+b2
Екі өрнектің айырмасының квадраты: (a-b)2=a2-2ab+b2
Екі өрнектің кубтарының қосындысы: a3+b3=(a+b)(a2-ab+b2)
Екі өрнектің кубтарының айырмасы: a3-b3=(a-b)(a2+ab+b2)
Екі өрнектің қосындысының, айырмасының кубтары: (a+b)3=a3+3a2 b+3ab2+b3; (a-b)3=a3-3a2 b+3ab2-b3.
Оқушылар формуланың оқылуын ереже түрінде айтып өтті.
2.«Тұлпар» тобы кейбір тепе-теңдіктердідәлелдеп көрсетті.
(а-в)(а+в)=а2-в2
(а+в)2=a2+2aв+в2
(а-в)(а2+ав+в2)=а3-в3
(а+в)3=а2+3а2в+3ав2+в2
(а-в)3=а2-3а2в+3ав2-в2
3.«Кәсіпкер» тобы оқушыларынан
1-10-ға дейінгі сандардың кубтары; 10-20-ға дейінгі сандардың квадраттары; (ауызша сұралады) Әр оқушыға жеке карточка беріледі.
Карточкалар саны мазмұны көрсетілгендей болып көбірек жасалыну керек.
Топ оқушыларының біріне тапсырма берілгенде, екіншісінен сұралып отырады.Осылай алмасып отырғанда уақытты үнемді пайдалануға болды.
1-карточка. Көбейтіндінідәрежеге шығар.
2-карточка. Көбейтіндіні дәреже түрінде жаз.
8
6 (x+y)(x+y)(x+y)=
(-а)
3-карточка. Көбейтіндіні дәреже түрінде жаз.
y
3 (m+n)(m+n)=
k
4-карточка.
(32)4= (5y2)3=
(2m)2= (an)3=
(x3)4= (xn)4=
5-карточка.Көпмүше түрінде жаз.
(b-q)2= (c+25)2=
(8-a)2= (a+12)2=
(14+x)2= (2a-4)2=
6-карточка.Негіздері бірдей дәрежені жаз.
t (a+b)2(a+b)4 y2·ym
(x+y)3 xk+2·x3 (p+q)m· (p+q)2
ІІІ.1. «Зерек» тобы оқушыларына жеке карточкалар беріледі.
1-карточка.Көпмүше түрінде жаз.
(2y+1)(2y+1)= (m+5n)2=
(y-3)(y-3)= (2c-3b)2=
(3y-4x)2= (7y-6)2=
2-карточка. Көпмүше түрінде жаз.
(2m+n)2= (5х-4)2=
(a+2c)3= (m-3n)3=
3-карточка. Дәлелдеу n-нің барлық бүтін мәндерінде:
n(n-1)-(n+3)(n+2) өрнегі 6-ға бөлінетінін
n(n+2)-(n-7)(n-5) өрнегі 7-ге бөлінетінін
4-карточка. Дәлелдеңдер .
576-575 саны 56-ға еселік
532-530 саны 24-ке еселік
254+255 саны 26-ға еселік
5-карточка. Көбейтінді түрінде жаз.
64-у4= х4-25=
1-49p2= 532-272=
6-карточка. Өрнекті екі көпмүшенің көбейтіндісі түрінде жаз.
a(b-c)+a(c-b)= 8m(a-3)+n(a-3)=
3x(a-7)+5y(7-a)= x(y-5)-y(5-y)=
7-карточка. Үшмүшені екімүшенің квадраты түрінде жаз.
1-2а+а2= 25b2+10b+1=
p2-2pq+q2= b2+4a2-4ab=
2.«Тұлпар» тобы оқушыларына парлап жұмыс, екі оқушыға бір карточкадан беріледі.
1-карточка.Көмүше түрінде жаз.
(n+4)2= (10-2m)2=
(5-3x)2= (b+7)2=
2-карточка.Көбейтіндіні орында.
(5m-y)(5m+y)= (3x-2n)(3x+2n)=
(3n+1)(3n-1)= (5x+3y)(5x-3y)=
(1-3mn)(1+3mn)= (ab-5)(5+ab)=
3-карточка. Үшмүшені екімүшенің квадраты түрінде жаз.
x2+2xy+y2= 64+16b+b2=
a2+12a+36= p2-10p+25=
n2+4n+4= c2-18c+81=
4-карточка. Өрнектің мәні 500-ге, 75-ке бөліне ме?
3273+1733=
383+373=
5-карточка. Көбейтуді орында.
(20-10)(20+1)= (30-1)(30+1)=
(40-3)(40+3)= 99 101=
6-карточка. Қосындының мәні 10-ға бөлінетінін дәлелде.
267+155-319=
269+157+316=
«Тұлпар» тобындағы пар оқушының біреуі тапсырманы тақтада орындап, екіншісі қолданылатын формуланы, ережені айтып береді.
3.Кәсіпкер тобы оқушылары өз тобының аталуын қорғау үшін өмірден мысалдар келтіреді.
«Кәсіп» деген сөз қандай ұғымды білдіреді?
«Кәсіпкер» деген кім?
Әр үйде белгілі бір кәсіппен айналысуға бола ма?
Оқушылар:
Кәсіп адамның күнделікті күн көру әрекеті.
Кәсіпкер күн көру әрекетін жасайтын адам.
Оқушы ауызша есеп шығарады.
Біздің үйде 2 сиыр бар. 1күнде 10литр 200теңге.
30 күнде 200х30=6000теңге. 5айда 6000х5=30000теңге.
Жем-шөп -8000теңге. Таза пайда-22000 теңге.
