Е? ?лкен орта? б?лгіш пен е? кіші орта? еселікті табу?а есептер шы?ару

Та?ырыбы: Е? ?лкен орта? б?лгіш пен е? кіші орта? еселікті табу?а есептер шы?ару

Ма?саттары:

Натурал сандарды? б?лінгіштігі тарауы бойынша о?ып –?йренген материалды жалпылау, сараптау ж?не ?орытынды шы?ару, ойын жина?тау білігін ?алыптастыру;
?зін-?зі ба?ылау, жауапкершілік сезімін т?рбиелеу; есте са?тау ?абілетін, ?здігінен ойлауды дамыту, математикалы? тілде с?йлеу, ойларын на?тылы с?здермен баяндауды ?йрету.

Жабды?ы:

Слайдтар, ауызша ж?не ?здік ж?мыстар?а арнал?ан тапсырмалар, ?лестірмелі кеспелер

Саба?ты? типі: аралас

Саба?ты? т?рі: іздендіру-шы?армашылы? жарыс саба?

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і

- Барлы?тары?ыз?а ?айырлы к?н тілеймін! Б?гінгі саба?та сіздерді к?ргеніме ?уаныштымын! Мені? ойымша, ?рбіреуі?із осы саба?тан жа?а бірде?е ?йренем деп ?ана ?уанбай, жаны?ызда отыр?ан к?рші?ізді к?ргені?ізге де ?уаныштысыз деп ойлаймын. Бір-бірімізге к?лімдеп ?арап, с?ттілік тілейік!

(О?ушылармен с?лемдесіп, саба?ты? та?ырыбын, ма?саттарын хабарлаймын).

-Саба?ымызды? та?ырыбы «Е? ?лкен орта? б?лгіш пен е? кіші орта? еселікті табу?а есептер шы?ару» , саба? жоспары та?тада берілген. Танысы?дар. С?ра?тары? бар ма?

Ендеше, б?ріміз бірігіп осы жоспарды іске асырайы?!

(Сыныпты екі топ?а б?ліп отыр?ызу

Жай сандар, ??рама сандар атын беру).

II. Тап?ан – тап?андікі, К?кпар - тарт?андікі.

Ауызша ж?мыс. Ми?а жатты?у

- Саба?ымызды? басында жатты?у жасайы?. Адамны? ?семдігі оны? ойыны?, с?здеріні?, ?рекеттеріні? ?семдігінде дейді. Ендеше біз миымыз?а жатты?улар жасайы?.

(О?ушы ?з жауабын ережені келтіре отырып т?сіндіруі керек)

1. 36 саныны? б?лгіштерін ата

Ереже. Натурал а саныны? б?лгіші деп а саны ?алды?сыз б?лінетін натурал санды атайды.

Жауабы : 1,2,3,4,6,9,12,18,36.

2. 36 саныны? бірнеше еселігін ата.

Ереже. Натурал а саныны? еселігі деп а санына ?алды?сыз б?лінетін натурал санды атайды.

Жауабы: 36,72.

3. 100, 250, 21, 47 сандарыны? ?айсысы 10-?а б?лінеді?

Ереже. Жазылуы 0 цифрымен ая?талатын натурал сандар 10-?а б?лінеді.

Жауабы :100, 250.

4. 2-ге б?лінетін ал?аш?ы бес натурал санды ата. Неліктен?

Ереже. Жазылуы ж?п цифрмен ая?талатын натурал сандар 2-ге б?лінеді.

Жауабы: 2,4,6,8,10.

5. ?андай сандар 5-ке ?алды?сыз б?лінеді?

Ереже. Жазылуы 0 цифрымен немесе 5 цифрымен ая?талатын натурал сандар 5-ке б?лінеді.

6. 75 441, 2 772 531, 10 100 100 сандарыны? ?айсысы 3-ке , ?айсысы 9-?а б?лінеді?

Ереже. Цифрларыны? ?осындысы 9-?а б?лінетін натурал сандар 9-?а б?лінеді.

Цифрларыны? ?осындысы 3-ке б?лінетін натурал сандар 3-ке б?лінеді.

Жауабы : 75 441,2 772 531,10 100 100 сандары 3-ке б?лінеді;

2 772 531 саны 9-?а б?лінеді.

(О?ушылар жауапты? д?рысты?ын, толы?ты?ын ба?алайды)

III. Сандармен амалдар орындау

1. 5, 7, 14, 23, 15, 33 сандарыны? ішінен :

1) 60 саныны? б?лгіштерін ата?дар.

Жауабы : 5, 15.

2) 7-ге еселік сандарды ата?дар.

Жауабы: 7, 14.

3) 20-ны? б?лгіші мен 5-ті? еселігін ата?дар.

Жауабы: 5.

2. Жарас 25 ?арындаш ты 2 ?орап?а б?ліп салды. ?р ?орапта ?арындаштар саны бірдей бола ма?

Жауабы: жо?.

3. 1, 7 ж?не 0 цифрлары ар?ылы сандар жаз. Оларды? ?айсысы 10-?а б?лінеді?

Жауабы: 170, 710.

4. 5-ке б?лінетін екі та?балы сандарды жазы?дар. Оларды? ?айсысы ж?п сандар? ?айсысы 10-?а б?лінеді?

Жауабы: екі та?балы сандар: 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, 80, 85, 90, 95; ж?п ж?не 10-?а б?лінетіндер: 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90.

5. 3-ке ая?талатын барлы? екі та?балы натурал сандарды жаз. Оларды? ?айсысы 3-ке, ?айсысы 9-?а б?лінеді?

Жауабы: 13, 23, 33, 43, 53, 63, 73, 83, 93.

3-ке б?лінетіндер: 33, 63, 93;

9-?а б?лінетін- 63.

IV. Сергіту с?ті.

1) -Мен та? сандарды ата?анда – сендер т?расы?дар, ал ж?п санды ата?анда отырасы?дар.

2) 30-?а дейін санаймыз: 3-ке еселі санны? орнына ?олымызды шапала?таймыз.

V. «Кім ж?йрік». Ауызша ж?мыс

1. 2, 3, 12, 23, 45 сандарыны? ?айсысы жай, ?айсысы ??рама? (Ережесін келтірі?дер).

Ереже. 1-ге ж?не ?зіне ?ана б?лінетін натурал сан жай сан деп аталады.

Жауабы: 2, 3, 23 – жай сандар; 12, 45 – ??рама сандар.

2. 30 ж?не 12 сандарын жай к?бейткіштерге жіктеп, оларды? Е?ОБ-ін ж?не ЕКОЕ-ін табы?дар.

Жауабы: 30 = 2 • 3 • 5, 12 = 2 • 2 • 3, Е?ОБ( 30, 12)= 6, ЕКОЕ(30, 12)=60.

VІ. «Ойлан, тап» б?ліміні? тапсырмалары

1. Ж?п сандарды? ?айсысы жай, ?айсысы ??рама болады?

Жауабы: 2 – жай сан, ал ?ал?ан барлы? ж?п сандар ??рама болады.

2. Жіктелуі бір та?балы екі жай саннан т?ратын барлы? екі та?балы сандарды жазы?дар.

Жауабы: 10, 14, 15, 21, 25, 35, 49.

3. Жа?а жылды? шыршада балалар бірдей сыйлы?тар алды. Сыйлы?тарда барлы?ы 27 апельсин мен 45 алма болды. Мерекеде неше бала болды?

Жауабы: 9 бала.

VІІ. Тарихи хабарлама.

Пифагор ( б.з.д. 6 ?асырда ?мір с?рген) ж?не оны? о?ушылары сандарды ? б?лінгіштігі туралы с?ра?ты зерттеген. ?зінен бас?а б?лгіштеріні? ?осындысына те? санды олар кемел сан деп ата?ан. Мысалы, 6 (6=1+2+3), 28 (28=1+2+4+7+14) – кемел сандар.

Келесі кемел сандар 496, 8128, 33550336. Пифагорлы?тар тек ал?аш?ы ?ш санды білген. Т?ртінші кемел сан 8128 б.д. І ?асырында белгілі бол?ан. Бесінші 33550336 саны 15 ?асырда табылды.

VIІІ. . «Ойланайы?, кім ойшыл» /шы?армашылы? тапсырма/

5 пен 9-?а б?лінетін ж?не бірдей цифрлардан т?ратын ?р т?рлі ?ш та?балы екі ж?п сан жазы?дар. Оларды? Е?ОБ ж?не ЕКОЕ табы?дар.

Жауабы: 180 и 810 (Е?ОБ = 90, ЕКОЕ = 1620); 270 и 720 (Е?ОБ = 90, ЕКОЕ = 2160); 360 и 630 (Е?ОБ= 90, ЕКОЕ = 2520); 450 и 540 (Е?ОБ = 90, ЕКОЕ= 2700).

ІХ. Саба?ты ?орытындылау. Сынып о?ушыларыны? ж?не жеке балаларды? ж?мыс сапасын ба?алау.

?йге тапсырма беру. №346, 348, 96-бет, §13-18- ?айталау, ба?ылау ж?мысына дайынды?

Саба?ымызды? ?орытындысын жасайы?. Сендерге тарау бойына натурал сандар туралы осыншама жа?алы?тар білу ?на?ан шы?ар деп ойлаймын.

Натурал сандар жиынын аспанда?ы ж?лдыздармен салыстыру?а болады. Ж?лдыздарды? ішінде ерекше жар?ырап к?рінетін ж?лдыздар бар екенін білесі?дер. Сандар арасында да ерекшелері бар. Олар бір-бірінен ерекшеленетін айырмашылы?тары бар (Егіз сандар, кемел сандар). Ж?лдыздар тобы сия?ты сандар ішінде де ерекше ?асиеттері бар сандар тобы бар Олар: ??рама, жай, ж?п, та? сандар топтары. Тек оларды к?ре білуге ?йрену керек.

?оштасу. ??рметті достар!

Сендермен бол?ан б?гінгі кездесуге ?уаныштымын. Б?гінгі ж?мыста белсенділік к?рсеткендері?е рахмет айтамын. Сау болы?дар. Саба? ая?талды.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Е? ?лкен орта? б?лгіш пен е? кіші орта? еселікті табу?а есептер шы?ару»

Математика, 5- сынып

Сабақ №15

Тақырыбы: Ең үлкен ортақ бөлгіш пен ең кіші ортақ еселікті табуға есептер шығару

Мақсаттары:

Натурал сандардың бөлінгіштігі тарауы бойынша оқып –үйренген материалды жалпылау, сараптау және қорытынды шығару, ойын жинақтау білігін қалыптастыру;
Өзін-өзі бақылау, жауапкершілік сезімін тәрбиелеу; есте сақтау қабілетін, өздігінен ойлауды дамыту, математикалық тілде сөйлеу, ойларын нақтылы сөздермен баяндауды үйрету.

Жабдығы:

Слайдтар, ауызша және өздік жұмыстарға арналған тапсырмалар, үлестірмелі кеспелер

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың түрі: іздендіру-шығармашылық жарыс сабақ

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

- Барлықтарыңызға қайырлы күн тілеймін! Бүгінгі сабақта сіздерді көргеніме қуаныштымын! Менің ойымша, әрбіреуіңіз осы сабақтан жаңа бірдеңе үйренем деп қана қуанбай, жаныңызда отырған көршіңізді көргеніңізге де қуаныштысыз деп ойлаймын. Бір-бірімізге күлімдеп қарап, сәттілік тілейік!

(Оқушылармен сәлемдесіп, сабақтың тақырыбын, мақсаттарын хабарлаймын).

-Сабағымыздың тақырыбы «Ең үлкен ортақ бөлгіш пен ең кіші ортақ еселікті табуға есептер шығару» , сабақ жоспары тақтада берілген. Танысыңдар. Сұрақтарың бар ма?

Ендеше, бәріміз бірігіп осы жоспарды іске асырайық!

(Сыныпты екі топқа бөліп отырғызу

Жай сандар, құрама сандар атын беру).

II . Тапқан – тапқандікі, Көкпар - тартқандікі.

Ауызша жұмыс. Миға жаттығу

- Сабағымыздың басында жаттығу жасайық. Адамның әсемдігі оның ойының, сөздерінің, әрекеттерінің әсемдігінде дейді. Ендеше біз миымызға жаттығулар жасайық.

(Оқушы өз жауабын ережені келтіре отырып түсіндіруі керек)

1. 36 санының бөлгіштерін ата

Ереже. Натурал а санының бөлгіші деп а саны қалдықсыз бөлінетін натурал санды атайды.

Жауабы : 1,2,3,4,6,9,12,18,36.

2. 36 санының бірнеше еселігін ата.

Ереже. Натурал а санының еселігі деп а санына қалдықсыз бөлінетін натурал санды атайды.

Жауабы: 36,72.

3. 100, 250, 21, 47 сандарының қайсысы 10-ға бөлінеді?

Ереже. Жазылуы 0 цифрымен аяқталатын натурал сандар 10-ға бөлінеді.

Жауабы :100, 250.

4. 2-ге бөлінетін алғашқы бес натурал санды ата. Неліктен?

Ереже. Жазылуы жұп цифрмен аяқталатын натурал сандар 2-ге бөлінеді.

Жауабы: 2,4,6,8,10.

5. Қандай сандар 5-ке қалдықсыз бөлінеді?

Ереже. Жазылуы 0 цифрымен немесе 5 цифрымен аяқталатын натурал сандар 5-ке бөлінеді.

6. 75 441, 2 772 531, 10 100 100 сандарының қайсысы 3-ке , қайсысы 9-ға бөлінеді?

Ереже. Цифрларының қосындысы 9-ға бөлінетін натурал сандар 9-ға бөлінеді.

Цифрларының қосындысы 3-ке бөлінетін натурал сандар 3-ке бөлінеді.

Жауабы : 75 441,2 772 531,10 100 100 сандары 3-ке бөлінеді;

2 772 531 саны 9-ға бөлінеді.

(Оқушылар жауаптың дұрыстығын, толықтығын бағалайды)

III. Сандармен амалдар орындау

1. 5, 7, 14, 23, 15, 33 сандарының ішінен :

1) 60 санының бөлгіштерін атаңдар.

Жауабы : 5, 15.

2) 7-ге еселік сандарды атаңдар.

Жауабы: 7, 14.

3) 20-ның бөлгіші мен 5-тің еселігін атаңдар.

Жауабы: 5.

2. Жарас 25 қарындаш ты 2 қорапқа бөліп салды. әр қорапта қарындаштар саны бірдей бола ма?

Жауабы: жоқ.

3. 1, 7 және 0 цифрлары арқылы сандар жаз. Олардың қайсысы 10-ға бөлінеді?

Жауабы: 170, 710.

4. 5-ке бөлінетін екі таңбалы сандарды жазыңдар. Олардың қайсысы жұп сандар? Қайсысы 10-ға бөлінеді?

Жауабы: екі таңбалы сандар: 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, 80, 85, 90, 95; жұп және 10-ға бөлінетіндер: 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90.

5. 3-ке аяқталатын барлық екі таңбалы натурал сандарды жаз. Олардың қайсысы 3-ке, қайсысы 9-ға бөлінеді?

Жауабы: 13, 23, 33, 43, 53, 63, 73, 83, 93.

3-ке бөлінетіндер: 33, 63, 93;

9-ға бөлінетін- 63.

IV. Сергіту сәті.

1) -Мен тақ сандарды атағанда – сендер тұрасыңдар, ал жұп санды атағанда отырасыңдар.

2) 30-ға дейін санаймыз: 3-ке еселі санның орнына қолымызды шапалақтаймыз.

V. «Кім жүйрік» . Ауызша жұмыс

1. 2, 3, 12, 23, 45 сандарының қайсысы жай, қайсысы құрама? (Ережесін келтіріңдер).

Ереже. 1-ге және өзіне ғана бөлінетін натурал сан жай сан деп аталады.

Жауабы: 2, 3, 23 – жай сандар; 12, 45 – құрама сандар.

2. 30 және 12 сандарын жай көбейткіштерге жіктеп, олардың ЕҮОБ-ін және ЕКОЕ-ін табыңдар.

Жауабы: 30 = 2 • 3 • 5, 12 = 2 • 2 • 3, ЕҮОБ( 30, 12)= 6, ЕКОЕ(30, 12)=60.

VІ. «Ойлан, тап» бөлімінің тапсырмалары

1. Жұп сандардың қайсысы жай, қайсысы құрама болады?

Жауабы: 2 – жай сан, ал қалған барлық жұп сандар құрама болады .

2. Жіктелуі бір таңбалы екі жай саннан тұратын барлық екі таңбалы сандарды жазыңдар.

Жауабы: 10, 14, 15, 21, 25, 35, 49.

3. Жаңа жылдық шыршада балалар бірдей сыйлықтар алды. Сыйлықтарда барлығы 27 апельсин мен 45 алма болды. Мерекеде неше бала болды?

Жауабы: 9 бала.

VІІ. Тарихи хабарлама.

Пифагор ( б.з.д. 6 ғасырда өмір сүрген) және оның оқушылары сандарды ң бөлінгіштігі туралы сұрақты зерттеген. Өзінен басқа бөлгіштерінің қосындысына тең санды олар кемел сан деп атаған. Мысалы, 6 (6=1+2+3), 28 (28=1+2+4+7+14) – кемел сандар.

Келесі кемел сандар 496, 8128, 33550336. Пифагорлықтар тек алғашқы үш санды білген. Төртінші кемел сан 8128 б.д. І ғасырында белгілі болған. Бесінші 33550336 саны 15 ғасырда табылды.

VIІІ. . «Ойланайық, кім ойшыл» /шығармашылық тапсырма/

5 пен 9-ға бөлінетін және бірдей цифрлардан тұратын әр түрлі үш таңбалы екі жұп сан жазыңдар. Олардың ЕҮОБ және ЕКОЕ табыңдар.

Жауабы: 180 и 810 (ЕҮОБ = 90, ЕКОЕ = 1620); 270 и 720 (ЕҮОБ = 90, ЕКОЕ = 2160); 360 и 630 (ЕҮОБ= 90, ЕКОЕ = 2520); 450 и 540 (ЕҮОБ = 90, ЕКОЕ= 2700).

ІХ. Сабақты қорытындылау. Сынып оқушыларының және жеке балалардың жұмыс сапасын бағалау.

Үйге тапсырма беру. №346, 348, 96-бет, §13-18- қайталау, бақылау жұмысына дайындық

Сабағымыздың қорытындысын жасайық. Сендерге тарау бойына натурал сандар туралы осыншама жаңалықтар білу ұнаған шығар деп ойлаймын.

Натурал сандар жиынын аспандағы жұлдыздармен салыстыруға болады. Жұлдыздардың ішінде ерекше жарқырап көрінетін жұлдыздар бар екенін білесіңдер. Сандар арасында да ерекшелері бар. Олар бір-бірінен ерекшеленетін айырмашылықтары бар (Егіз сандар, кемел сандар). Жұлдыздар тобы сияқты сандар ішінде де ерекше қасиеттері бар сандар тобы бар Олар: құрама, жай , жұп, тақ сандар топтары. Тек оларды көре білуге үйрену керек.

Қоштасу. Құрметті достар!

Сендермен болған бүгінгі кездесуге қуаныштымын. Бүгінгі жұмыста белсенділік көрсеткендеріңе рахмет айтамын. Сау болыңдар. Сабақ аяқталды.