К?ні: 11.01.2014ж
Сынып: 8 «А»
П?н атауы: алгебра
П?н м??алімі: Нуримханова Е.С.
Саба?ты? та?ырыбы: Биквадрат те?деу.
Саба?ты? ма?саты:
1. Квадрат те?деуге келтірілетін те?деулерді шешу жолдарын ?арастыру, ?р т?рлі ?иынды?та?ы есептерді шы?ара білу.
2. О?ушыларды? білімге деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру; ?здігінен жеке шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге т?рбиелеу.
3. Ал?ан білімдерін ?рт?рлі жа?дайларда ?олдана білуге да?дыландыру; белсенділігін к?теруге, ойлау ?аблетін арттыру?а ?з ойын ж?йелеуге, тез шешім ?абылдау?а, ??састы?ты, ?арама-?айшылы?ты бай?ау?а да?дыландыру
Саба?ты? т?рі: Жа?а та?ырып
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, формула жазыл?ан плакат.
П?наралы? байланыс: ?мір, тарих.
Саба?ты? барысы:
- ?йымдастыру
- Саба?ты? ма?сатымен таныстыру
- Жа?а та?ырыпты т?сіндіру
Квадрат те?деуге келтірілетін те?деулер
1. Аны?тама: ах4 + вх2 + с = 0 м?нда?ы а ≠ 0 т?рінде берілген те?деу биквадрат те?деу деп аталады.
2. Тану
2.1 Жазылуы: ах4 + вх2 + с = 0 м?нда?ы а ≠ 0
І-ші коэффициент а, ІІ-ші коэффициент в, бос м?ше с.
2.2 О?ылуы: биквадрат те?деуді солдан о??а ?арай о?имыз.
2.3 Ма?ынасы: ах4 + вх2 + с = 0 м?нда?ы а ≠ 0 т?рінде бол?анда ?ана биквадрат те?деу бола алады.
2. Шы?у тарихы: ах4 + вх2 + с = 0 м?нда?ы а ≠ 0 биквадрат
те?деуді квадрат те?деуге келтіріп шешімін табамыз. Ал квадрат те?деуді шешуді? ?дістері Орта Азияны? белгілі математигі ?л-Хорезмиді? (ІХ-?асырда) е?бегінде толы? жазыл?ан. Оны? е?бектеріні? бірі «Хибас ал-джебр вал-мукабала» деп аталады.
3. Т?рге айыру.
3.1 1.толы? биквадрат те?деуді? жалпы т?рі ах4 + вх2 + с = 0
м?нда?ы а ≠ 0
2. келтірілген т?рі х4 + рх2 + q = 0
3.2 толымсыз биквадрат те?деу:
1. ах4 = 0 а ≠ 0, в = с = 0
2. ах4 + вх2 = 0 а ≠ 0, в – т?ра?ты, с = 0
3. ах4 + с = 0 а ≠ 0, в = 0, с- т?ра?ты
4. Те?деуді? т?бірлері:
Биквадрат те?деуді д?рыс те?дікке айналдыратын айныма-лыны? м?нін те?деуді? т?бірі деп атайды.
5. Те?деуді шешу т?сілдері: ах4 + вх2 + с = 0 те?деінен х2= у деп белгілеп ?осымша айнымалы енгіземіз. Сонда
ау2 + ву + с = 0 квадрат те?деуіне келтіреміз. D = в2 - 4ас табамыз D > 0 болса у1 , у2 тауып с?йкесінше х1,2 х3,4 табамыз.
D = 0 болса у1 , тауып с?йкесінше х1,2 табамыз.
D < 0 болса у = Ø с?йкесінше х = Ø
6. ?олданылуы: Биквадрат те?деу ??ымы квадрат те?деуге келтірілетін бас?а да те?деулер т?рімен ?олдану?а, квадрат те?деуге келтірілетін те?деулерді шешуді ?йрету.
7. Пайдалану:
Мысалы: х4 + 8х2 – 9 = 0 те?деуін шешейік
х2 =у деп белгілейміз сонда у2+ 8у – 9 = 0 те?деуін шешеміз
D = 100 = 102 > 0 у1=1 , у2 = — 9 с?йкесінше х1,2 = ± 1 х2 ≠ — 9
Жауабы: ± 1
?й ж?мысы: № 312
Ба?алау