Ашы? саба? та?ырыбы :" Онды? б?лшектерді б?лу"

Күні: 15.02.2013 ж.

Сыныбы: 5 «A»

Пәні: Математика

Сабақтың тақырыбы: Ондық бөлшектерді қосу.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды ондық бөлшектерді қосу ережесімен таныстыру,

ережені пайдаланып, ең тиімді тәсілмен есептеуді, өрнектердің

мәнін таба білу тәсілдерін үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың ондық бөлшектерді қосуға есептер шығару

арқылы есте сақтау қабілеттерін дамыту, танымдық қабілеттерін

арттыру, тез шешім қабылдай білу мақсатында өз білімін нақты

көрсете алуға дағдыландыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды батыл шешімге келуге, жүйелі түрде жұмыс жасауға,

жинақтылыққа, белсенділікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту

Болжамданған нәтиже:

1.Оқушылар ондық бөлшекті қосу ережесін біледі.

2.Қосудың ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдана

отырып, ең тиімді тәсілмен есептей алады.
Қолданылатын әдіс-тәсілдер: СТО стратегиялары, деңгейлік тапсырмалар

Пән аралық байланыс: өзін-өзі тану, тарих

Көрнекілігі: интерактивті тақта, куб, aktivevote
Сабақтың жоспары:

І.Ұйымдастыру кезеңі (Қызығушылығын ояту)

1.Оқушыларды сабаққа ынталандыру

2.Шаттық шеңбері арқылы сабақты бастаймыз

ІІ.Өткенді қайталау

1. Ст. «Кубизм»

2. Ондық бөлшектерді салыстыру

ІІІ.Үй тапсырмасын тексеру

1. Ауызша сұрау

2. Ст. «Ішіне - сыртына» (есептің шығарылу жолдарын тексеру)

ІV.Жаңа сабақ ( мағынаны ажырату)

1. Тарихқа шолу

2. Мұғалімнің түсіндірмесі

3. Жаңа сабақ бойынша мысалдар көрсету

V.Жаңа сабақты бекіту ( ой толғаныс )

1. Есептер шығару ( деңгейлік тапсырма )

2. Оқулықпен жұмыс

3. Тест тапсырмасы ( aktivevote)

4. Логикалық есеп

VІ.Сабақты қорытындылау және оқушылардың

білімін бағалау

1. Ст. « Семантикалық кесте »

2. Тізбектеп қосу орында (миға шабу)

3. Өзін-өзі бағалау парағы

VIІ. Үйге тапсырма

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі (қызығушылығын ояту)

1. Оқушыларды сабаққа ынталандыру

Есептеуге жүйрік болсаң жасыңнан,

Математикаға орын берсең басыңнан

Барлық ғылым саған үйір болады.

Досың солар табылатын қасыңнан.

2.Шаттық шеңбері арқылы сабақты бастаймыз.

-Балалар, енді қолымызды ұстап алақан жылуы арқылы

бір-біріңе жылы лебіздер айтып, сабағымызды бастайық.

Қуанамын мен де, (өзімді көрсетемін)

Қуанасын сен де, (жанындағы досымды көрсетемін)

Қуанайық, достарым, (бір біріміздің қолымыздан ұстаймыз)

Арайлап атқан күнге (қолдарымызды жоғары көтереміз)

ІІ.Өткенді қайталау.

1. Ст. «Кубизм»

1. Санның ондық бөлшекпен жазылуында үтір қайда қойылады?

2. Ондық таңбалар дегеніміз не?

3. Жай бөлшекті ондық бөлшекке қалай айналдырамыз?

4. Ондық бөлшек деген не?

5. Ондық бөлшектерді салыстыру тәсілдері?

6. Жай бөлшек пен ондық бөлшектің айырмашылығы неде?

2. Ондық бөлшекті салыстыру. (ауызша есептер)

5,923 5,072

8,14

2,63 2,063

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Ауызша сұрау

2. Ст. « Ішіне - сыртына » (есептердің шығарылу жолдарын тексеру)

№ 944

1) 0,7=0,700 0,07=0,070 0,707=0,7070

2) 2,300=2,3 2,03=2,030 2,303=2,3030

№945

1) 0,186

3) 0,683

№948

1) 1,85 1,8 2) 0,2 0,15 3) 9,45 = 9,45

4) 0,32 0,25 5) 3,4

ІV. Жаңа сабақ ( мағынаны ажырату)

1. Тарихқа шолу.

Ондық бөлшектің бүтін бөлігін бөлшек бөлігінен үтірмен ажыратуды

Шотландия математигі Дж. Непер (1550- 1617) және неміс аспан

әлемін зерттеушісі И. Кеплер (1571 -1670) енгізген.

Ресейде Леонтий Филиппович Магниицкий 1703 жылы басылып

шыққан өзінің “Арифметика” оқулығында ондық бөлшектер туралы баяндауды жалғастырды.

2.Мұғалімнің түсіндірмесі.

Ондық бөлшектер ондық жүйеде жазылатын сандар болғандықтан, оларды қосу натурал сандарды қосу ережесі бойынша орындалады.

1-мысал. 4,21 және 5,47 қосындысын табайық.

4,21+5,47=9,28

Қосылғылғыштарды баған түрінда қоссақ та, қосынды 9,68-ге тең болады.

4,21

+ 5,47

9,68

Ондық бөлшектерді қосу үшін:

1) ондағы аттас разрядтар бірінің астында бірі тұратындай (үтірдің астына үтір тура келетіндей) етіп баған түрінде жазу керек;

2) разрядтар бойынша қосу керек;

3) қосындыдағы үтірді қосылғыштардағы үтірлердің астына қою керек.

2-мысал. Түсіндіру. Мыңнан 3 плюс мыңнан 4 мыңнан 7-ге тең.7-ні жазамыз. Жүзден 8 плюс жүзден 6 жүзден 14-ке тең немесе оннан 1-ге және жүзден 4-ке тең.Жүзден 4-ті жазып, оннан 1-ді есте ұстаймыз немесе ондық

34,683 үлестің үстіне жазып қоямыз.Оннан 1 плюс оннан 6, плюс оннан 5

+ 8,564 оннан 12-ге немесе 1 бірлік пен 2 ондық үлеске тең.2 ондық үлесті

43,247 жазып, 1 бірлікті есте ұстаймыз немесе бірліктің үстіне жазып

қоямыз.

Бөлшек бөлікті қосып болдық, сондықтан ондық үлестегі 2 цифрының алдына үтір қоямыз. Есептеуді жалғастырамыз: 1 бірлік плюс 4 бірлік, плюс 8 бірлік 13 бірлікке немесе 1 ондық және 3 бірлікке тең. 3 бірлікті жазып, 1 ондықты есте ұстаймыз немесе бірліктің үстіне жазып қоямыз. 1 ондық плюс 3 ондық 4 ондыққа тең. 4-ті жазамыз. Жауабы: 43,247

Егер қосылғыштарда ондық таңбалардың саны әр түрлі болса, онда ондық таңбалардың саны аз қосылғышқа қажетті нөлдерді тіркеп жазуға болады.

3-мысал. 5,243 + 76,4 = 5,243+76,400= 81,643

5,243 Ескерту. Ондық бөлшектерді қосуды меңгергенде,

+ 76,400 жетіспейтін нөлдерді жазып жатпай-ақ,

81,643 ойша қосып жазған дұрыс.

Ондық бөлшектерді қосқанда, қосудың ауыстырымдылық және терімділік қасиеттері сақталады:

a+b= b+a

(қосудың ауыстырымдылық қасиеті)

14,25 + 7,341 = 7,341 + 14,25

( a + b ) + c = a + ( b+c )

( қосудың терімділік қасиеті)

( 15,224 + 8,1 ) + 1,9 = 15,224 + ( 8,1 + 1,9 ) = 25,224

3. Жаңа сабаққа мысалдар.

1,121 6,01 3,700 4,600

+ 0,930 + 5,20 + 2,651 + 3,832

2,051 11,21 6,351 8,432

V. Жаңа сабақты бекіту ( ой толғаныс)

1) Есептерді шығар ( деңгейлік тапсырма )

А деңгейі

1.Амалдарды орындаңдар:

7,34 + 2,34 = 9,68 0,16 + 0,24 = 0,4

0,07 + 26,23 = 26,3 7,2 + 0,8 = 8 2.Вертолетке массасы 1,42 т жүк тиелді. Вертолеттің өзінің массасы оған тиелген жүктің массасынан 2,6 т артық. Вертолеттің ұшу массасын табыңдар. (1,42+2,6) +1,42 = 5,44т

В деңгейі

1.Жай бөлшекті ондық бөлшекке айналдырып есепте:

4/100 + 6,21 = 0,04 + 6,21= 6,25

2.Қосудың ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін пайдаланып ,

тиімді тәсілмен есепте:

657,32 + (37 + 64,91) = (657,32 + 64,91) + 37= 722,23 + 37 = 759,23

С деңгейі

1.Көлемдері бірдей мыс, күміс және алтын алынды. Мыстың массасы 7,8г,

күміс мыстан 1,4 г ауыр, алтын күмістен 7,9 г ауыр.Алтынның массасы

қанша? (7,8+1,4)+7,9 = 17,1г

2. а + (а + в) өрнегі бойынша есеп құрастыр, мұндағы: а = 82,3 , в = 2,3

82,3+(82,,3+2,3) = 166,9

3.Есептеңдер: : 5,0304+ 11,806 = 16,8364

2. Оқулықпен жұмыс

№ 952

1. 0,07+13,23 = 13,3 2) 85,07+3,03= 88,1

9,02+ 4,28 = 13,3 25,6 + 0,41= 26,01

18,36+7,14= 25,5 56 + 0,37=56,37

№ 953

1) (4+1,8)+2,2=4+(1,8+2,2)=4+4=8

1,6+(5+3,4)=(1,6+3,4)+5=5+5=10

(2,41+13)+4,59= (2,41+4,59)+13= 7+13=20

2) 0,3+(1,7+2,5)=(0,3+1,7)+2,5=2+2,5=4,5

(3,8+6)+4,2=(3,8+4,2)+6=8+6=14

12,25+(8+3,75)=(12,25+3,75)+8=16+8=24

2. Тест тапсырмасы( аctivevote)

І-нұсқа ІІ-нұсқа

1. Қосуды орында: 9,07+3,23 1. Қосуды орында: 8,36+,64

а) 12,3 б)123 в) 1,23 д) 41,37 а) 90 б)9 в) 0,90 д) 14,76

2. Ең тиімді тәсілмен есепте: 2. Ең тиімді тәсілмен есепте:

8,3+(2,7+8) (46,3+18)+4,7

а) 1,9 б)1,09 в) 0,19 д) 19 а) 0,69 б)69 в) 6,9 д) 690

3. Өрнектің мәнін тап: 3. Өрнектің мәнін тап:

5,26+а, мұндаға а= 108,074 0,74+а, мұндаға а= 18,063

а) 1133,34 б)1,13334 а) 18,803 б)1,8803

в) 113,334 д) 113,1 в) 188,03 д)1880,3

4. Өрнекті ықшамда: 4. Өрнекті ықшамда:

0,3х+0,8у+1,5х+1,2у 4,2х+5,3у+2,6х+1,8у

а) 1,8х+2у б)0,18х+0,2у а) 6,8х+71у б)0,68х+7,1у

в) 18х+2у д)1,8х+0,2у в) 6,8х+7,1у д)68х+71у

5. Шаңғышы бірінші сағатта 13,09 км, 5. Орам матадан 15,8 метр мата сатыл-

ал екінші сағатта 13,96 км сырғанады. ғанда, 21,3 метр мата қалды. Орамда

Шаңғышы екі сағатта неше километр алғашқыда неше метр болған?

сырғанады? а) 31,7 б) 3,71 в) 371 д) 37,1

а) 2,705 б)27,05 в) 270,5 д) 27,5

Тапсырма	1	2	3	4	5
І-нұсқа	А	Д	В	А	Б
ІІ-нұсқа	Д	Б	А	В	Д

3. Логикалық есептер

а) Кеменің тынық судағы жылдамдығы 23,7 км/сағ, өзен ағысының жылдамдығы

а км /сағ. Кеменің өзен ағысымен жүзгендегі жылдамдығы қандай?

Мұндағы а =3.2 (26,9)

ә)Екі ауылдың арасы 10 км. Арман 3 км жол жүрді. Қандай бөлігін жүрді? ( 0,3)

б)+ 2,*3* +* *,7

*,7* 0,***

5,276 28,391

VІ.Сабақты қорытындылау және оқушылардың білімін бағалау.

1. Ст. « Семантикалық кесте »

Тапсырма	2,335	12,14	9,8	6,191	10,92	2,3
3,3+6,5
0,6+1,7
7,01+5,13
9,08+1,84
4,081+2,11
2,127+0,208

2. Тізбектеп қосуды орында (миға шабу)

1) 2,3+4,5+0,6+0,5+1,7+0,4=10

2) 8,01+9,08+5,13+1,99+0,87+4,92=30

3) 6,091+7,083+3,127+0,373+2,117+0,209=19

3. Өзін-өзі бағалау парағы

№		Ия	Жоқ	Кей-кезде
1 2 3 4 5	Қайталау сұрақтарына жауап бере алдын ба? Деңгейлік тапсырманы орындай алдың ба? Оқулықтағы тапсырманы есептей алдың ба? Логикалық есепке жауап бере алдың ба? Семантикалық кестені жасай алдың ба?

VIІ. Үйге тапсырма.

1.Ондық бөлшектерді қосу ережесін жаттау.

2.Деңгейлік тапсырма

А деңгейі №955 №956

В деңгейі № 968 №969

С деңгейі №978 №979