«Ассоциация» стратегиясы ар?ылы ?р топ берілген та?ырыптарды ашып, ?ор?айды.
1. Жай б?лшектерді ?осу, мысал келтіру.
2. Жай б?лшектерді азайту, мысал келтіру.
3. Жай б?лшектерді к?бейту, мысал келтіру.
Жай б?лшекке ?олданылатын амалдар т?рлері та?ырыптары бойынша ?р топ ?з білгендерін жазып шы?ып, ?ор?айды.
Аралас сандарды б?лу ?шін, оларды б?рыс б?лшек т?рінде жазып алып, б?лшекті б?лшекке б?лу ережесін ?олдану керек.
«Білу тапсырмалары»
1. Жай б?лшектерді к?бейту ережесін есі?е т?сір.
2. О?улы?тан жай б?лшектерді б?лу ережесін тауып о?ы.
3. Аралас сандарды б?лу ?алай орындалатынын т?жырымда.
4. Мысал?а назар аударып, т?жырым жаса.
№799. Аралас сандарды? б?ліндісін есепте?дер:
№808. Амалдарды орында?дар:
5.Талдау кезе?і
??састы?ы Айырмашылы?ы
К?бейту Аралас сандарды б?рыс б?лшекке айналдыру К?бейту кезінде алымы мен алымын, б?лімі мен б?лімін к?бейтеміз
Б?лу Аралас сандарды б?рыс б?лшекке айналдыру Б?лу кезінде б?лінгіш б?лшекті б?лгіш б?лшекке кері сан?а к?бейту керек
6. Ой тол?аныс кезе?і (Араласып кеткен есептерді орындау)
«Араласып кеткен есептер» стратегиясы ар?ылы о?ушылар берілген есептерді? белгісізін тауып, шы?ару жолдарын т?сіндіреді. ?р топ тез, ?рі д?рыс жауабын табу керек.
1. Ұйымдастыру (зейіндерінсабаққааудару,топтарғабөлу)
2. Үйтапсырмасынсұрау.
№796. Бөлуді орындаңдар.
№801. Теңдеуді шешіңдер.
2) 3) 4)
3. Қызығушылықты ояту
«Ассоциация» стратегиясы арқылы әр топ берілген тақырыптарды ашып, қорғайды.
1. Жай бөлшектерді қосу, мысал келтіру. 2. Жай бөлшектерді азайту, мысал келтіру. 3. Жай бөлшектерді көбейту, мысал келтіру. Жай бөлшекке қолданылатын амалдар түрлері тақырыптары бойынша әр топ өз білгендерін жазып шығып, қорғайды.
4. Мағынаны ашу.
Орыстың ұлы математигі Л.Ф. Магницкийдің:
Бүтінге келсең жұлынып,
Алдыңа еш жан салмасаң,
Бөлшекке келсең бұғылып,
Жауабын таба алмасаң,
Есепке мықты демелік,
Бөлшекке көңіл бөлейік! –деген сөзімен жаңа сабағымызды бастаймыз.
Аралас сандарды бөлу үшін, оларды бұрыс бөлшек түрінде жазыпалып, бөлшекті бөлшекке бөлу ережесін қолдану керек.
«Білу тапсырмалары» 1. Жай бөлшектерді көбейту ережесін есіңе түсір. 2. Оқулықтан жай бөлшектерді бөлу ережесін тауып оқы. 3. Аралас сандарды бөлу қалай орындалатынын тұжырымда.
4. Мысалға назар аударып, тұжырым жаса.
№799. Аралас сандардың бөліндісін есептеңдер:
№808. Амалдарды орындаңдар:
№809. Амалдарды орындаңдар:
5.Талдау кезеңі
Көбейту
Бөлу
Ұқсастығы
Аралас сандарды бұрыс бөлшекке айналдыру
Аралас сандарды бұрыс бөлшекке айналдыру
Айырмашылығы
Көбейту кезінде алымы мен алымын, бөлімі мен бөлімін көбейтеміз
Бөлу кезінде бөлінгіш бөлшекті бөлгіш бөлшекке кері санға көбейту керек
6. Ой толғаныс кезеңі (Араласып кеткен есептерді орындау)
«Араласып кеткен есептер» стратегиясы арқылы оқушылар берілген есептердің белгісізін тауып, шығару жолдарын түсіндіреді. Әр топ тез, әрі дұрыс жауабын табу керек.
6
«Семантикалық карта»
, 10
,
Өзара кері сандар жұбы
+
+
Дұрыс бөлшек
+
+
Бұрыс бөлшек
+
+
Аралас сан
+
+
7. Сергіту сәті
Логикалық жаттығу.
Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 және 29 сандары қай айда кездеседі?
Қосарланып жегілген ат-арбамен Самат 8 шақырым жол жүрді. Оның әр аты неше шақырым жол жүрді?
8. Қорытынды бөлім. Төмендегі кесте арқылы сабақты қорытындылаймыз.
1. 2 . 3 . 4. 5.
9. Үйге тапсырма: № 800; 811.
10. Өтілген сабақ бойынша оқушылардың білімдерін бағалау. балл жинау. «Кері байланыс» нәтижеге бағытталған бөлім
І деңгей (5 ұпай) «сынақтан өтті» 3 деген баға. №799 ІІ деңгей (+4 ұпай) барлығы 9 ұпай «жақсы» деген баға №808 (1,2,3) ІІІ деңгей (3 ұпай) барлығы 12 ұпай «Өте жақсы» деген баға №809. (1,2,3).
қызығушылықты ояту – сұрақ қою;
б) мағынаны ажырату – жауаптар іздеу, мәселені зерттеу;
в) ой толғаныс – ойлау процесінің ең жоғарғы сатысында мәселені талқылау, яғни үш фазада сабақты бөліп өту, оқыту мен оқу процесін осындай үш сатыда ұйымдастыру.
2) Қазіргі жай бөлшектерді белгілеу VIII ғасырда үндістанда қабылданған.
Бөлшектің алымы мен бөлімін бөліп тұратын бөлшек сызығын грек математиктері Александриялық Герон және Диофант пайдаланды. Кейінірек араб ғалымы әл-Хассара,Италия математигі Лизанский еңбектерінде кездесті.
3. Грек ғалымы Архимедтің еңбегінде алымы мен бөлімі кез-келген натурал сандар болатын бөлшектің жалпы түрі кездеседі. Ежелгі гректер іс жүзінде жай бөлшектерге барлық амалды қолдана білген.Сызықшамен жазу тек 1202 жылы Италия ғалымы Фибоначчидің «Абак кітабы » атты шығармасында енгізілген.
4. Ұзақ уақыт бойы бөлшектерді сандар деп атамаған. Бұларды «сынық сандар» деп атаған. Тек XVIII ғасырда ғана бөлшектерді сан ретінде қабылдай бастады. Бұған ағылшын ғалымы Ньютонның 1707 жылы жарық көрген «Жалпыға бірдей математика» атты кітабы ықпал жасады.
2) 
3) 
4) 
6 
, 10
, 
2 . 
3 .
4.
5. 
