М??алім баспа ж?не жазбаша 5 цифрын к?рсетеді де, балалар?а малдар мен т?лдерді? санын цифрлар ар?ылы белгілеуді тапсырады. (Балалар с?йкес цифрларды полотноларына ?ыстырып, оны м??алімге к?рсетеді)
4. О?улы? бойынша ж?мыс
« Т?лдерді? айтысы» ертегісіні? мазм?нына сай ж?ргізіледі.
М??алім ??гімелейді:
Г?рілдеп а??ан ?зенні? жа?асында?ы шал?ын?а осы т?лдер ?зара жиналып, бір – бірінен:
- Иеміз ?айсымызды жа?сы к?реді? – деп с?рапты.
Сонда ла? т?рып:
?рине, мені жа?сы к?реді. Адам бізді? с?тімізді,мамы?тай т?бітімізді пайдаланады, - дейді.
Ол, рас па, балалар? (Ия).
Ендеше, балалар, ла? б?гін математика саба?ына сендерге арнал?ан тапсырма ?келіпті. Ла?ты? бізге к?п пайдасы бар екен, сонды?тан біз оны? тапсырмасын орындайы?. Бізге ла? адам м?шелері туралы ж?мба? ?келіпті.
Бірі ?лкен, бірі кіші,
Туыс?ан бірге бес кісі ( Бес сауса?).
К?не, барлы?ымыз сауса?тарымызды санайы?.
Д?рыс, ендеше 5 цифры ?ызылмен к?рсетілген о?улы?ты? бетін ашайы?.
а) О?улы?та?ы сурет бойынша ж?мыс ж?ргізіледі.
- Балалар, ла?тан кейін ??лын с?з алып былай дейді.
- Ла?, сен орынсыз ма?танасы?. Малда бізден еш?айсын аспайсы?дар.
Біз майданны? да, е?бекті? де т?лпарымыз. Бізді? етіміз азы?, ?ымызымыз ем, - дейді.
Сендер бос?а ма?танасы?дар. Ием мені жа?сы к?реді.Адамны? тіршілігіне е? пайдалысы – мен. Шелек – шелек с?т, ?арын – ?арын май, ?ап – ?ап ??рт, ірімшік бізден шы?ады. Біз сойса – со?ым, жексе – к?лік бола аламыз. Мен т?р?анда сендер неге ма?танасы?дар?
Балалар, сендерге б?зау « Сауса? санау» ойынын ?сынып отыр. (Та?та?а бір о?ушы шы?арылады, ал ?ал?ан о?ушылар м??алімні? айтуымен ?зара ойнайды):
?уыр, ?уыр, ?уырмаш,
Балапан?а бидай шаш!
Тауы?тар?а тары шаш!
Бас барма?,
Балалы ?йрек,
Ортан терек,
Шылдыр ш?мек,
Кішкене б?бек.
Сен т?р – ?ойы?а бар!
Сен т?р - ?озы?а бар!
Сен т?р - жыл?ы?а бар!
Сен т?р – сиыры?а бар!
Сен т?р – т?йе?е бар!
....Ал сен ала?дамай,
?азан т?бін жалап,
?йде жат.
Мына жерде ??рт бар,
Мына жерде май бар ...
Мына жерде ?аты? бар...
?аты?, ?аты?!
Осыдан кейін ?оша?ан с?з алады:
Б?рі? де бос?а ма?танасы?дар. Ием б?рінен де мені жа?сы к?реді. Са?ылда?ан сары аязда то??ызбайтын жылы пима, жылы тондар мені? ж?нім мен терімнен жасалады.
.Мені? ж?нім киім ?ана емес, т?сеніш, желге пана да болады. Адам?а менен пайдалы еш?айсы? жо?.
Балалар, енді осы ?ойды? ж?нінен жасалын?ан б?йым – текеметке к??іл аударайы? ( суреті ілінеді, текемет туралы ?ыс?аша т?сінік беріледі).
М??алім ша?ырыл?ан о?ушы?а текеметтегі геомериялы? ою - ?рнектерді тауып, оларды? б?лай аталу себебін т?сіндіруді ?сынады.
Б?рінен кем біз бе екенбіз? Адам бізді? т?тті ш?батымыз бен мамы?тай ж?німізді пайдаланады. К?ш к?лігі боламыз, ж?німізден т?рлі киім жасалады, - дейді.
Ботаны? тапсырмалары карточкалар?а жазыл?ан екен.
Карточкалармен ж?мыс істеуге о?ушыларды та?дап алу ?шін ?алама? айтылады:
?гіз семіз,Жыл?ы ?о?ды,
Т?йе ?омды,
Ешкі майлы, Шажыр?айлы.
Сиырым с?тті,
Саулы?ым ??тты.
( Карточкалар?а о?улы?та?ы тапсырмалар жазылады)
№ 1 карточка № 2 карточка № 3 карточка
4 * 5 4 > ..... .... + .... = 4
5 * 4 ..... < 4 4 - ..... =
Балалар, бізге осы малдарды? б?рі де пайдалы, ия.
Ендеше, т?лдерге Адам иесі (т?лдерді? жанына суреті ілінеді) былай деп жауап береді:
Сендер бос?а таласпа?дар. Б?рі?де пайдалысы?дар.?р?айсылары?ны? ?з орындары? бар. « Бес сауса? бірдей емес». Дегенмен, ?р сауса?ты? ?зіндік пайдасы бар, - деп ?орытындылайды.
Балалар, адамны? со??ы с?зін ?айталайы?шы.
?андай сан айтылып т?р?( 5)
Б?гін, сендермен ?андай сан ж?не цифрмен ,фигурамен танысты??
« Бес сауса? бірдей емес» ма?алыны? ма?ынасы т?сіріліп, саба??а ?орытынды жасалады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«5 саны ж?не цифры »
Математика сабағы
Сабақтың тақырыбы: 5 саны және цифры
Сабақтың мақсаты: 5 саны және цифрымен таныстыру
Сабақтың міндеттері:
Заттарды санау арқылы 5 санын енгізе отырып, 5 санын шығарып алумен және 5 цифрымен таныстыру. Бес көлеміндегі сандық және реттік сан есімдерді пайдалана білуді, 5 санын оның алдындағы санмен салыстыра білуді үйрету,бесбұрышпен таныстыру;
Қасиетті төрт түлік малды қастерлеуге баули отырып, оқушылардың бойында адамгершілік сапаларды, еңбексүйгіштікті тәрбиелеу;
Оқушылардың логикалық ойлауларын, қиялын дамыту.
Қажетті құралдар: төрт түлік малдың және олардың төлдерінің суреттері; текеметтің суреті, дидактикалық материалдар, т.б.
Сабақтың түрі – ертегіге құрылған аралас сабақ
Сабақтың құрылымы:
Ұйымдастыру кезеңі
Өткенді қайталау
Жаңа материал бойынша істелетін жұмыс
Оқулық бойынша жұмыс
Қорытынды
Сабақтың барысы
1. Ұйымдастыру кезеңі
« Жалғастыра санау» ( 4- ке дейін тура бағытта және 4 тен бастап кері бағытта)
2. Өткенді қайталау
- Балалар, сендер өткен сабақта 4 санын үйренумен қатар ата – бабаларымыз ерекше қастерлеген төрт түлік малмен де танысқан болатынсыңдар. Кәне, ендеше жұмбақтар шешу арқылы төрт түлік малдарды есімізге түсірейік.
1. Төрт түліктің бірі, Қамбар ата пірі (Жылқы);(суреті ілінеді).
2. Қос мүйізді, төрт сирақты,
сыйлайды балдай ақ бұлақты (Сиыр); (суреті ілінеді).
3. Кішене ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар ( Қой); (Суреті ілінеді).
4. Өзі үлкен жануар,
Үстінде екі тауы бар (Түйе), ( суреті ілінеді).
-Дұрыс, балалар. Енді осы суреттегі малдарды санайық (1,2,3,4,).
Бүгін біздің матиматика сабағымызға осы төрт түлік талдың төлдері қонаққа келіпті.
3.Жаңа материал бойынша істелетін жұмыс: 5 санын шығарып алу.
- Сонымен, тақтада қанша малдың суреті ілулі тұр? ( 4)
- Ендеше бізге сонша төлдің суретін ілу керек. Яғни, сонда төлдер қанша болады? ( Төртеу).
Балалар, осы төлдерге қоса бізге қонаққа ешкі малының төлі – лақ та келіпті.
Сонда төлдер нешеу болды? ( 4+1=5).
Малдар көп пе, төлдер көп пе? Қайсысы аз? Егер 5 тен 1 – ді азайтсақ, қанша болады? ( 5 – 1 = 4).
Балалар, біздің қонақтарымыз сендерге арнап өздерінің әнін әкеліпті және сендердің сандар мен цифрлар туралы білімдеріңді тексергісі келеді. Сондықтан сендер әнді тыңдай отырып, мазмұнында айтылған сандарға сәйкес кеспе цифрлар кассасынан цифрларды тауып көрсетіп отырыңдар. Кәне, барлығымыз кеспе цифрлар кассасын аламыз.
( магнитофоннан Ә. Табылдиевтың сөзіне жазылған « Беске дейін» өлеңі басқаларға таныс әуенмен айтылады).
Беске дейін
(Сан үйрету)
Бір дегенім таяқ қой,
Бірді бірге таяп қой.( цифры көрсетіледі)
Екеу болар қос таяқ,
Екеу қолда, қос аяқ. ( оқушылар 2 цифрын көрсетеді).
Цифры оның тап мына,
Ұқсайды бір аққуға.
Екі мен бір болар үш, (3 цифрын көрсетіледі)
Цифры оның – ұшқан құс.
Үш пен бірің төрт екен,
Төртеу санның көркі екен. ( 4 цифры көрсетіледі)
Төрт аяқты жануар,
Үстел, төсек... тағы бар.
Төрт аяқпен нық тұрар,
Төрт бірлікті ұқтырар.
Бір, екі, үш және де,
Төрт цифрын білесің,
Төрт пен бірің бес енді,
Қиын емес есебі,
« Бес» дегеннің цифры
Қарап тұрсаң оп – оңай (Мұғалім 5 цифрына оқушылардың назарын аударады)
«Үштің» басын қайырып,
Қоя салған жай бұрып. ( Ә. Табылдиев).
Мұғалім баспа және жазбаша 5 цифрын көрсетеді де, балаларға малдар мен төлдердің санын цифрлар арқылы белгілеуді тапсырады. (Балалар сәйкес цифрларды полотноларына қыстырып, оны мұғалімге көрсетеді)
4. Оқулық бойынша жұмыс
« Төлдердің айтысы» ертегісінің мазмұнына сай жүргізіледі.
Мұғалім әңгімелейді:
Гүрілдеп аққан өзеннің жағасындағы шалғынға осы төлдер өзара жиналып, бір – бірінен:
- Иеміз қайсымызды жақсы көреді? – деп сұрапты.
Сонда лақ тұрып:
Әрине, мені жақсы көреді. Адам біздің сүтімізді,мамықтай түбітімізді пайдаланады, - дейді.
Ол, рас па, балалар? (Ия).
Ендеше, балалар, лақ бүгін математика сабағына сендерге арналған тапсырма әкеліпті. Лақтың бізге көп пайдасы бар екен, сондықтан біз оның тапсырмасын орындайық. Бізге лақ адам мүшелері туралы жұмбақ әкеліпті.
Бірі үлкен, бірі кіші,
Туысқан бірге бес кісі ( Бес саусақ).
Кәне, барлығымыз саусақтарымызды санайық.
Дұрыс, ендеше 5 цифры қызылмен көрсетілген оқулықтың бетін ашайық.
а) Оқулықтағы сурет бойынша жұмыс жүргізіледі.
- Балалар, лақтан кейін құлын сөз алып былай дейді.
- Лақ, сен орынсыз мақтанасың. Малда бізден ешқайсын аспайсыңдар.
Біз майданның да, еңбектің де тұлпарымыз. Біздің етіміз азық, қымызымыз ем, - дейді.
Сендер босқа мақтанасыңдар. Ием мені жақсы көреді.Адамның тіршілігіне ең пайдалысы – мен. Шелек – шелек сүт, қарын – қарын май, қап – қап құрт, ірімшік бізден шығады. Біз сойса – соғым, жексе – көлік бола аламыз. Мен тұрғанда сендер неге мақтанасыңдар?
Балалар, сендерге бұзау « Саусақ санау» ойынын ұсынып отыр. (Тақтаға бір оқушы шығарылады, ал қалған оқушылар мұғалімнің айтуымен өзара ойнайды):
Қуыр, қуыр, қуырмаш,
Балапанға бидай шаш!
Тауықтарға тары шаш!
Бас бармақ,
Балалы үйрек,
Ортан терек,
Шылдыр шүмек,
Кішкене бөбек.
Сен тұр – қойыңа бар!
Сен тұр - қозыңа бар!
Сен тұр - жылқыңа бар!
Сен тұр – сиырыңа бар!
Сен тұр – түйеңе бар!
....Ал сен алаңдамай,
Қазан түбін жалап,
Үйде жат.
Мына жерде құрт бар,
Мына жерде май бар ...
Мына жерде қатық бар...
Қатық, қатық!
Осыдан кейін қошақан сөз алады:
Бәрің де босқа мақтанасыңдар. Ием бәрінен де мені жақсы көреді. Сақылдаған сары аязда тоңғызбайтын жылы пима, жылы тондар менің жүнім мен терімнен жасалады.
.Менің жүнім киім ғана емес, төсеніш, желге пана да болады. Адамға менен пайдалы ешқайсың жоқ.
Балалар, енді осы қойдың жүнінен жасалынған бұйым – текеметке көңіл аударайық ( суреті ілінеді, текемет туралы қысқаша түсінік беріледі).
Мұғалім шақырылған оқушыға текеметтегі геомериялық ою - өрнектерді тауып, олардың бұлай аталу себебін түсіндіруді ұсынады.
б)Оқулықтағы бесбұрыштардың суреттері және шығармашылық тапсырма бойынша жұмыс істеледі. Ертегі жалғастырылады.
Қозының сөзін бөліп ботақан:
Бәрінен кем біз бе екенбіз? Адам біздің тәтті шұбатымыз бен мамықтай жүнімізді пайдаланады. Күш көлігі боламыз, жүнімізден түрлі киім жасалады, - дейді.
Ботаның тапсырмалары карточкаларға жазылған екен.
Карточкалармен жұмыс істеуге оқушыларды таңдап алу үшін қаламақ айтылады:
Өгіз семіз,Жылқы қоңды,
Түйе қомды,
Ешкі майлы, Шажырқайлы.
Сиырым сүтті,
Саулығым құтты.
( Карточкаларға оқулықтағы тапсырмалар жазылады)
№ 1 карточка № 2 карточка № 3 карточка
4 * 5 4 ..... .... + .... = 4
5 * 4 ..... 4 - ..... = 4
Қорытынды
-Міне, осылайша төлдер әрқайсысы өздерін мақтап көп таласады.
Бірінің сөзіне бірі көнбейді. Ақыры, олар иелерінен сұрайды.
Балалар, бізге осы малдардың бәрі де пайдалы, ия.
Ендеше, төлдерге Адам иесі (төлдердің жанына суреті ілінеді) былай деп жауап береді:
Сендер босқа таласпаңдар. Бәріңде пайдалысыңдар.Әрқайсыларыңның өз орындарың бар. « Бес саусақ бірдей емес». Дегенмен, әр саусақтың өзіндік пайдасы бар, - деп қорытындылайды.
Балалар, адамның соңғы сөзін қайталайықшы.
Қандай сан айтылып тұр?( 5)
Бүгін, сендермен қандай сан және цифрмен ,фигурамен таныстық?
« Бес саусақ бірдей емес» мақалының мағынасы түсіріліп, сабаққа қорытынды жасалады.
Сабақтың тақырыбы: 7 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаттары: 7 санымен таныстыру, дәптерге 7 санын жаздырту. Тура және кері санауға үйрету. 7 санының сандық құрамын меңгертудің бастапқы негіздерін үйрету, ой - өрісін, ойлау қабілетін, математикалық тілін дамыту. Мақсатқа жетуге, осылардың негізінде еңбек етуге, ұқыпты жаза білуге баулу.
Сабақтың түрі: «Мақта қыз бен мысық» ертегісі желісіндегі саяхат сабақ.
Әдіс – тәсіл:түсіндіру, сұрақ – жауап, ойын, әңгімелеу.
Көрнекілігі: « Мақта қыз бен мысық» ертегісіндегі кейіпкерлер, шаблон суреттер, тірексызба 7 санына байланысты.
Пәнаралық байланыс: әліппе.
Сабақтың барысы.
Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық дайындық. Балалар бір – біріне жылу, тілек білдіреді.
Үй тапсырмасын сұрап бағалау.
Білімдерін тиянақтап, үй тапсырмасын бекіту.
- Бүгінгі сабақ ерекше болмақ. Ол үшін біз «Мақта қыз бен Мысық» ертегісін есімізге түсірейік.
Жаңа сабақ.
Қане, балалар, 6 санының көршілерін кім айтып береді?
Иә , дұрыс айтасыңдар, 5 және 7 сандары. Ендеше, біз сендермен 6 санының оң жақ көршісі 7 санымен танысайық.
7 санымен танысу үшін « Мақта қыз бен мысық» ертегісі бойынша 7 өткелден өтеміз. Мысықтың қатық табуына көмектесейік. Мысықпен бірге тапсырмалар орындайық. Сәт, сапар достар!
1 – сиыр тапсырмасын орындаймыз. Өткен сандарға байланысты санамақтар айтыңдар. Оқушылар санамақтар айтадв.
- Тағы сиыр не сұрады?
- Жапырақ
2 – теректің тапсырмасы: 6 санына дейін тура және кері сана.
Сөйтіп мысық шаршады , ендеше, біз мысықты сергітейік.
(Сергіту сәтін орындату )
Мысық сергіп алып, су іздеп жолға шығады.
Алдарынан кім кездеседі?
Қыздар.
3 – қыздардың тапсырмасы: 7 саны қандай сан, сол сан туралы білгіміз келеді.
- Ал осы кезде мысыққа мен көмектесіп жіберейін. 7 саны тақ сандар қатарына жатады. 6 санының оң жағындағы көршісі. Қазақта 3,5,7.9. т.б. сандар киелі сандар қатарына жатады. Мысалы:
7 – ата 7 - жоқ
7 – күн 7 - қазына
7 – шелпек 7 - жұт
7 - ғалам
Оқушылардан 7 атасын, 7 күнді, 7 шелпекті сұрау.
4 – дүкеншінің тапсырмасы: Дәптермен жұмыс. 7 санын ауада жазу. Дәптерге 7 санын әдемілеп жазу.
- Балалар, біз қандай баламыз?
- Сұлу, әдемі, тәртіпті.
Олай болса, жазған жазуымыз да өзіміз сияқты болсын.
5 – тауықтың тапсырмасы: «Дауысынан таны» ойыны.
6 – тышқан да дәнін оңай бере салмайды, оның да тапсырмасы бар екен.
Тірек сызбамен жұмыс. 7 санының құрамымен таныстыру.
6+1
2+5
5+2
4+3
3+4
7+0
0+7
1+6
Енді, мысық келген жолымен қайта қайтады да , дәнді ала отырып кері санап жүреді. 7,6,5,4,3,2,1,0.
Сонымен, ол Мақта қызға келгенде, оның да тапсырмасы бар болып шықты.
7 – Мақта қыз тапсырмасы: санамақ жаттау.
Жеті деген – жігер, жетер жолын білер.
Осыдан кейін Мақта қыз мысыққа біреудің еңбегіне қол сұқпа, үлкендердің тілін ал, әдепті болып жүр, - деп ақылын айтып, екеуі дос болыпты. Ал, біз қандай болуымыз керек?
- Біз де әдепті, алған затымызды уақытында қайтаратын, үлкенді сыйлайтын, адал болайық!
– дүкеншінің тапсырмасы: Дәптермен жұмыс. 7 санын ауада жазу. Дәптерге 7 санын әдемілеп жазу.
+5
+2
+3
+4
