Жаратылыстану-математикалы? ба?ытта бейіндік-ба?дарлы білім беруді дамытуды? т?жырымдамалы? негіздері.
Жаратылыстану-математикалы? ба?ытта бейіндік-ба?дарлы білім беруді дамытуды? т?жырымдамалы? негіздері.
12 жылды? мектепте бейіндік-ба?дарлы білім берудегі бейіндік п?ндер ж?не оларды? мазм?ны ?р ба?ытта (жаратылыстану-математикалы? ж?не ?о?амды?-гуманитарлы? ба?ыттар) ?рт?рлі болады, я?ни бейіндік п?ндер жо?ары сыныпта?ыларды о?ыту ба?ыты мен мамандандыруды ?амтамасыз етеді. Жалпы орта білім беру де?гейінде бейіндік-ба?дарлы о?ытуда?ы жаратылыстану-математикалы? ж?не ?о?амды?-гуманитарлы? ба?ыттарыны? білім мазм?ны білім алушыларды? м?дделерін, ?абілеттері мен ?ажеттіліктерін есепке ала отырып тиімді педагогикалы? жа?дайлар жасау?а ба?ытталады. Сонымен ?атар, ол барлы? о?ушыларды жо?ары о?у орындарыны? с?йкесінше маманды?тарында к?сіби білім алу?а ?ажетті дайынды? де?гейімен ?амтамасыз етеді. Жаратылыстану-математикалы? ба?ытта?ы білім беру мазм?ны мынадай ма?саттар?а жетуді к?здейді :
– физика-математикалы? ж?не ?ылыми-жаратылыстану білім мазм?ндарыны? жо?ары білім де?гейіні? мазм?нымен саба?тасты?ын ж?не с?йкес саласы бойынша о?уын жал?астыру мен маманды?ын та?дау?а даярлы?ын;
– ?ылыми-жаратылыстану объектілерді ж?не ?дерістерді моделдеу мен зерттеу да?дылары мен ?абілеттерін дамытуды ?амтамасыз етуі тиіс.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Жаратылыстану-математикалы? ба?ытта бейіндік-ба?дарлы білім беруді дамытуды? т?жырымдамалы? негіздері.»
Тақырыбы:
Жаратылыстану-математикалық бағытта бейіндік-бағдарлы білім беруді дамытудың тұжырымдамалық негіздері.
Математиканы оқыту әдістемесі соңғы жылдары қарқынды дамыған, мазмұны жағынан да, ғылыми әдіс-тәсілдері жағынан да кемелденген педагогиканың бір саласы. Болашақ математика мұғалімі математиканы оқытудың жалпы заңдылықтарын, мақсат-мазмұнын, әдіс-тәсілдерін, методикалық зерттеулерін, есеп шығаруды және оларды оқушыларға түсіндірудің жолдарын, оқытудың техникалық және көрнекі құралдарын, оқу процесінде пайдалану әдістемесін, оқушыларды оқу-ісіне жұмылдыру тәсілдерін, педагогика ғылымы мен озат тәжірибе жетістіктерін, мектеп практикасына батыл енгізу тәсілдерін, жоғары мектеп қабырғасында жүргенде игеруі тиіс.
12 жылдық мектептегі жаратылыстану-математикалық білім мазмұнын таңдап алу мен оның құрылымын түзудің тұжырымдамалық негіздері жаратылыстану-математикалық білім беруді құзыреттілік тәсіл негізінде дамытудың теориялық моделін құруға мүмкіндік берді. 12 жылдық мектептегі жаратылыстану-математикалық білім мазмұнын таңдап алу мен оның құрылымын түзудің тұжырымдамалық негіздері жаратылыстану-математикалық білім беруді құзыреттілік тәсіл негізінде дамытудың теориялық моделін құруға мүмкіндік берді (1.1-сурет ).
Құрылған модель мақсаттық, мазмұндық, процессуалдық және нәтижелік құраушылардан тұрады, сондай-ақ онда жаратылыстану-математикалық білім беруді дамытудың кезеңдері, құзырлардың құраушылары, жаратылыстану-математикалық білімді игерудің білу, түсіну, қолдану, білік деп бөлінетін төрт деңгейі қамтылған. Оқытудың күтілетін нәтижесі ретінде алған білімінің, кәсіби дағдыларының негізінде өмірдің өзгермелі жағдайларында еркін бағдарлай алатын, өзінің алған білімін іске асыруға, өзін-өзі дамытуға және адамгершілік тұрғыда өз бетінше дұрыс, жауапты шешім қабылдауға қабілетті тұлға қалыптастыру көрсетілген.
Жаратылыстану-математикалық бағыттағы бейіндік пәндердіңбілім мазмұнына қойылатын талаптарға көз салсақ.
12 жылдық мектепте бейіндік-бағдарлы білім берудегі бейіндік пәндер және олардың мазмұны әр бағытта (жаратылыстану-математикалық және қоғамдық-гуманитарлық бағыттар) әртүрлі болады, яғни бейіндік пәндер жоғары сыныптағыларды оқыту бағыты мен мамандандыруды қамтамасыз етеді. Жалпы орта білім беру деңгейінде бейіндік-бағдарлы оқытудағы жаратылыстану-математикалық және қоғамдық-гуманитарлық бағыттарының білім мазмұны білім алушылардың мүдделерін, қабілеттері мен қажеттіліктерін есепке ала отырып тиімді педагогикалық жағдайлар жасауға бағытталады. Сонымен қатар, ол барлық оқушыларды жоғары оқу орындарының сәйкесінше мамандықтарында кәсіби білім алуға қажетті дайындық деңгейімен қамтамасыз етеді. Жаратылыстану-математикалық бағыттағы білім беру мазмұны мынадай мақсаттарға жетуді көздейді :
– бейіндік пәндерді тереңдетіп оқытуды қамтамасыз ету;
– оқушылардың қабілеттерін, жеке бейімділіктері мен қажеттіліктерін ескеріп оқыту мазмұнын жіктеу, оқушылардың жаратылыстану-математикалық даму ортасын жасау;
– қоршаған әлемді танып білу мен түрлендірудегі математиканың,информатиканың, физиканың, биологияның, химияның және географияныңрөлі туралы түсініктерін қалыптастыру;
– оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту.
Жаратылыстану-математикалық бағыттағы бейіндік пәндер:
– оқушылардың логикалық, математикалық, алгоритмдік, операциялық, ғылыми-жаратылыстану, инженерлік ойлауын қалыптастыру мен дамытуды;
– оқушылардың ғылыми - жаратылыстану білімінің заманауи тұжырымдамасын меңгеруі;
– физика-математикалық және ғылыми-жаратылыстану білім мазмұндарының жоғары білім деңгейінің мазмұнымен сабақтастығын және сәйкес саласы бойынша оқуын жалғастыру мен мамандығын таңдауға даярлығын;
– ғылыми-жаратылыстану объектілерді және үдерістерді моделдеу мен зерттеу дағдылары мен қабілеттерін дамытуды қамтамасыз етуі тиіс.
12 жылдық білім беру жүйесіндегі бейіндік оқытудың мақсаты –жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық бағыттары және олардың ішкі бағдарларға бөлінуі бойынша жалпы орта білім беру мазмұнын саралау, жүйелеу, кіріктіру және кәсіптік бейімдеу жолымен оқушылардың қабілеттеріне, бейімділіктеріне, өмірлік қажеттіліктеріне сәйкес жеке білім беру бағдарламаларын таңдап алып, сапалы білімді игеруіне мүмкіндік беру болып табылады. Жалпы орта білім беру деңгейіндегі жоғары сыныптарға арналған типтік оқу жоспарын шартты түрде үш бөлікке бөлуге болады:
1) жалпы білім беретін базалық пәндер. Бұл сыныптағы барлық оқушыларүшін міндетті болып саналады;
2) белгілі бір бағыттағы таңдаған оқушылар үшін міндетті және сол бағытты толық анықтайтын тереңдетілген бейіндік пәндер;
3) оқушылардың өз таңдауы бойынша енгізілетін таңдау (қолданбалы) курстары.
Типтік оқу жоспарының алғашқы екі бөлігі (базалық және бейіндік пәндер) инварианттық компоненттің, ал соңғы бөлігі (қолданбалы курстар) вариативтік компоненттің құрамына енеді. Бейіндік оқытудың базалық пәндері және олардың мазмұны жаратылыстану-математикалық және қоғамдық-гуманитарлық бағыттарда біркелкі болады. Ал, бейіндік пәндердің білім мазмұны оқушылардың мүдделерін, қабілеттері мен қажеттіліктерін есепке ала отырып тиімді педагогикалық жағдайлар жасауға бағытталады. Сонымен қатар, ол барлық оқушыларды жоғары оқу орындарының сәйкесінше мамандықтарында кәсіби білім алуға қажетті дайындық деңгейімен қамтамасыз. Жаратылыстану-математикалық бағыттағы бейіндік пәндер және олардың мазмұны: оқушы тұлғасының интелектуалдық әлеуетін дамыту мақсатында физика-математикалық және химия-биологиялық білім беруді; бағдар бойынша базалық пәндерді тереңдетіп оқытуды; қоршаған әлемді түрлендірудегі математиканың, информатиканың, физиканың, биологияның және химияның рөлі туралы түсініктерін қалыптастыруды; оқушылардың логикалық, математикалық, ғылыми-жаратылыстану, инженерлік ойлауын қалыптастыруды, әртүрлі өмірлік жағдайларға және болашақ кәсіби қызметіне қажетті оқушылардың аналитикалық, практикалық біліктері мен дағдыларын жетілдіруді; оқытуды бейіндендіруге жағдай жасауды және оқушыларды одан әрі кәсіби өзін-өзі анықтауға, өзін-өзі дамытуға даярлауды қамтамасыз етеді.
1.1- сурет. Жаратылыстану-математикалық білім беруді құзыреттілік тәсіл негізінде дамытудың теориялық моделі
