Жа?аша о?ыту технологиялары - білім сапасын к?теруді? кепілі.
Жа?аша о?ыту технологиялары - білім сапасын к?теруді? кепілі.
Жа?аша о?ыту технологиялары - білім сапасын к?теруді? кепілі.
Бала?а ?з бетімен зерттеуге м?мкіндік
ту?ыз?ан сайын одан ?рі жа?сы о?и т?седі.
Питер Клайн.
О?ыту мен о?у, ?йрету мен ?йрену ?немі бір-бірімен астасып жатады.
Ш?кірттерімізді? бойында ?андай ?асиеттер мен ?абілеттерді, ой-пікірлерді дамытуымыз керек?
Ал, осыны ж?зеге асыру ?шін нені біліп, нені пайдалануымыз керек. Тегінде, баланы ?здігінен ж?мыс істеуге, ?здігінен ізденіп білім алу?а ?йрету - е? тиімді жол.
Адам баласыны? жер бетінде адам болып, ба?ытты ??мыр кешуі ?шін екі н?рсе керек. Ол – т?н азы?ы мен жан азы?ы. Т?н азы?ы адамны? тірі жан ретінде ?мір с?руін ?амтамасыз етеді. Т?н азы?ына материалды? ?ажеттіліктерді ?амтамасыз ететін азы?-т?лік, киім-кешек, баспана, к?лік сия?ты адамны? к?нделікті тіршілігін ?амтамасыз ететіндер жатады. Ішкі жанымызбен, т?йсігімізбен сезінетін рухани д?ниені ме?геруге ?мтылу – жан ?алауы. Бас?аша айтса?, жан азы?ы – рухани ??ндылы?тар. ?азіргі та?да рухани ??ндылы?тардан г?рі материалды? ??ндылы?ты? я?ни, т?н ?алауы бірінші орын?а ?ойыл?анын біз жасыра алмаймыз. Б?л жас ?рпа?ты? білімі мен т?рбиесіне кері ?сер ететіні белгілі. Егер біз рухани ??ндылы?ымыздан айырылса?, таби?атты с?ю, ата-ананы с?ю, бірге ту?ан бауырды с?ю, жалпы адамзатты с?ю, ?з Отанын, ?лтын с?ю деген ?асиеттерден ?ол ?зіп ?алмауымыз м?мкін. Біз к?птеген жас?спірімні? ?зіндік пікірі, к?з?арасы ?алыптасуы кенжелеп, ойды еркін жеткізу ?абілеті т?мендеп кеткенін жасырмауымыз керек. Тестпен емтихан алу, ?БТ сына?тары о?ушыны? тек тестке дайындалып, материал ж?нінде азыра? м?лімет алып, ма?ынасына тере? ??ілмей-а? сына?тан ?тіп, рухани ??ндылы?ты ?мір с?ру ?а?идасы ретінде жаратпауы ала?дарлы? жа?дай. Сонымен ?атар компьютер, ?ялы телефон, ?аламторды? дамып, ?олжетімді болуы, жас?спірімдерді? к??ілін аулап, о?ушыларды? кітап, газет-журнал о?у да?дыларын бойына сі?іруіне м?мкіндік бермей, к?з?арасты? тарылуына ?келді. Жас?спірімні? к?бі ?з уа?ыттарын тиімді пайдаланбайтыны белгілі. ?азіргі та?да жо?арыда айтыл?ан компьютер, ?ялы телефон, ?аламтор сы?ылды жетістіктерді жас?спірімдерді? рухани ?ркендеуі ?шін пайдалануын ж?зеге асыруымыз керек.
?стазды? міндеті жеке т?л?аны? ?зіне, ?о?ам?а ?ажетті ?абілеттерін ?алыптастыру, дамыту ж?не ?з бетімен білім алуына, ?зін-?зі дамыту?а ?олайлы жа?дай ту?ызу. Осы т?р?ыда со??ы жылдары жа?а форматта о?ыту мен о?уды? кэмбридждік ?діс-т?сілін ?аза?станды? м??алімдерге ме?герту ?ол?а алынды. Себебі, жо?арыда айтыл?андай, а?паратты? ?о?амны? негізгі талабы – о?ушылар?а а?паратты? білім негіздерін беру, логикалы? ойлау ?абілетін дамыту, а?паратты? технологияны пайдалану да?дыларын ?алыптастыру ж?не а?паратты? сауатты болып ?су мен ?асыр а?ымына бейімдей т?рбиелеу, я?ни а?паратты? ?о?ам?а бейімдеу болып табылады. Бізді? білім саламыз?а енгізіліп жат?ан а?ылшындарды? озы? т?жірибесі осы?ан с?йкес келеді.
Ба?дарлама н?с?аулы?ыны? ал?аш?ы бетінде былай т?сініктеме берілген: «Б?л ба?дарламаны? басым б?лігі, т?рлі т?сілдер ?арастырыл?анына ?арамастан, сындарлы о?ыту теориясы негіздерін ?амты?ан. Дайын білім беруге негізделген «д?ст?рлі» ?діс ар?ылы алын?ан білім о?ушыларды? жина?та?ан ?зге білімдерімен тиімді сі?ісе алмайды, сол себепті де механикалы? есте са?тау, ?стірт білім алу жа?дайлары орын алады. Д?ст?рлі о?ытудан алын?ан механикалы? т?рде есте са?тал?ан м?ліметтерді емтихан кездерінде ?тымды пайдалану?а болады, біра? м?н-ма?ынасы тере? ме?герілмей, жай ?ана жаттал?анды?тан, та?ырыпты о?ыту ая?тал?ан со? немесе емтихан біткен со? керексіз болып ?алады ж?не о?ушы оны ?мірде пайдалана алмайды. Сындарлы о?ытуды? ма?саты – о?ушыны? п?нді тере? т?сіну ?абілетін дамыту, ал?ан білімдерін сыныптан тыс жерде, кез келген жа?дайда тиімді пайдалана білуін ?амтамасыз ету».
Ба?дарламаны? о?ушы?а тиімді боларын, о?ан білім мен т?рбие берудегі зор ?лесі бары аны?. Себебі, о?ытып т?рбиелеуді ?атар алып ж?руді? ?ыр-сырын а?ылшындар тере? ме?гергенін к?руге болады. «М??алім – мектепті? ж?регі» деп хал?ыны? болаша?ы ?шін білімні? да??ыл жолын сал?ан Ыбырай Алтынсарин бекерден бекер айтпа?ан. Ба?дарламада зерттеуші-психолог Шульман т?сінік, да?ды ж?не т?тасты?ты «м??алімні? ?ш к?мекшісі» деген. Оны бас - к?сіби т?сінік, ?ол – о?ытуды? т?жірибелік да?дылары, ж?рек – к?сіби-?негелік т?тасты? деп т?сіндіреді.
Біліктілікті арттыру ба?дарламасыны? негізгі мазм?ны жеке жеті модуль т?рінде берілген, олар о?ыту барысында аралас т?рде ?сынылады:
1) О?ыту мен о?уда?ы жа?а т?сілдер;
2) Сыни т?р?ыдан ойлау?а ?йрету;
3) О?ыту ?шін ба?алау ж?не о?уды ба?алау;
4) О?ыту мен о?уда а?паратты?-коммуникациялы? технологияларды (АКТ) пайдалану;
5) Талантты ж?не дарынды балаларды о?ыту;
6) О?ушыларды? жас ерекшеліктеріне с?йкес о?ыту ж?не о?у;
7) О?ытуды бас?ару ж?не к?шбасшылы?.
Б?л ?діс сонымен ?атар топ болып ынтыма?тасты?пен бірігіп ж?мыс жасау?а,ойын еркін орта?а салу?а, бірінен- бірі ?йренуге септігін тигізеді. Я?ни, топты? ж?мыс о?ушылар арасында ?леуметтік ?зара ?арым-?атынасты, тиімді араласу, проблемаларды шешу ж?не топ ішінде шы?арманы жан-жа?ты талдау?а к?мектеседі. Топты? ж?мысты? арты?шылы?ы:
• о?ушылар ?зара досты? ?атынаста болады;
• бір-бірінен с?рай отырып білімдерін жетілдіреді
• ?згелерге ойын жеткізу ?шін ?з шешімін д?лелдеп ?йренеді;
• менен с?рап ?алады-ау деп ?оры?пайды,топ болып жауап береді;
• о?ушыларды? мектепке деген к?з?арасы ?згереді. Уа?ыттары ?ызы?ты ?рі тиімді ?теді.
• топты? ж?мыста бос отыратын о?ушы болмайды.
Жо?ары айтыл?ан топты? ж?мысты? арты?шылы?тарымен ?атар, ?ылыми зерттеу н?тижелері бойынша саба?та диалогті? ма?ызды р?л ат?аратынды?ы да аны?тал?ан екен. Мерсер мен Литлтон (2007) ?з е?бектерінде диалог саба?та о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттырумен ?атар оларды? білім де?гейіні? ?суіне ?лес ?осатынды?ын атап к?рсетеді.
Сындарлы о?ыту теориясыны? негіздері елімізді? білім беру саласына тере?інен сі?іссе, білімді де т?рбиелі, ?з елін с?йетін, рухани ??ндылы?ты бойына сі?ірген жастар ?сіп шы?ары белгілі.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Жа?аша о?ыту технологиялары - білім сапасын к?теруді? кепілі. »
Жаңаша оқыту технологиялары - білім сапасын көтерудің кепілі.
Балаға өз бетімен зерттеуге мүмкіндік
туғызған сайын одан әрі жақсы оқи түседі.
Питер Клайн.
Оқыту мен оқу, үйрету мен үйрену үнемі бір-бірімен астасып жатады.
Шәкірттеріміздің бойында қандай қасиеттер мен қабілеттерді, ой-пікірлерді дамытуымыз керек?
Ал, осыны жүзеге асыру үшін нені біліп, нені пайдалануымыз керек. Тегінде, баланы өздігінен жұмыс істеуге, өздігінен ізденіп білім алуға үйрету - ең тиімді жол.
Адам баласының жер бетінде адам болып, бақытты ғұмыр кешуі үшін екі нәрсе керек. Ол – тән азығы мен жан азығы. Тән азығы адамның тірі жан ретінде өмір сүруін қамтамасыз етеді. Тән азығына материалдық қажеттіліктерді қамтамасыз ететін азық-түлік, киім-кешек, баспана, көлік сияқты адамның күнделікті тіршілігін қамтамасыз ететіндер жатады. Ішкі жанымызбен, түйсігімізбен сезінетін рухани дүниені меңгеруге ұмтылу – жан қалауы. Басқаша айтсақ, жан азығы – рухани құндылықтар. Қазіргі таңда рухани құндылықтардан гөрі материалдық құндылықтың яғни, тән қалауы бірінші орынға қойылғанын біз жасыра алмаймыз. Бұл жас ұрпақтың білімі мен тәрбиесіне кері әсер ететіні белгілі. Егер біз рухани құндылығымыздан айырылсақ, табиғатты сүю, ата-ананы сүю, бірге туған бауырды сүю, жалпы адамзатты сүю, өз Отанын, ұлтын сүю деген қасиеттерден қол үзіп қалмауымыз мүмкін. Біз көптеген жасөспірімнің өзіндік пікірі, көзқарасы қалыптасуы кенжелеп, ойды еркін жеткізу қабілеті төмендеп кеткенін жасырмауымыз керек. Тестпен емтихан алу, ҰБТ сынақтары оқушының тек тестке дайындалып, материал жөнінде азырақ мәлімет алып, мағынасына терең үңілмей-ақ сынақтан өтіп, рухани құндылықты өмір сүру қағидасы ретінде жаратпауы алаңдарлық жағдай. Сонымен қатар компьютер, ұялы телефон, ғаламтордың дамып, қолжетімді болуы, жасөспірімдердің көңілін аулап, оқушылардың кітап, газет-журнал оқу дағдыларын бойына сіңіруіне мүмкіндік бермей, көзқарастың тарылуына әкелді. Жасөспірімнің көбі өз уақыттарын тиімді пайдаланбайтыны белгілі. Қазіргі таңда жоғарыда айтылған компьютер, ұялы телефон, ғаламтор сықылды жетістіктерді жасөспірімдердің рухани өркендеуі үшін пайдалануын жүзеге асыруымыз керек.
Ұстаздың міндеті жеке тұлғаның өзіне, қоғамға қажетті қабілеттерін қалыптастыру, дамыту және өз бетімен білім алуына, өзін-өзі дамытуға қолайлы жағдай туғызу. Осы тұрғыда соңғы жылдары жаңа форматта оқыту мен оқудың кэмбридждік әдіс-тәсілін қазақстандық мұғалімдерге меңгерту қолға алынды. Себебі, жоғарыда айтылғандай, ақпараттық қоғамның негізгі талабы – оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, ақпараттық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастыру және ақпараттық сауатты болып өсу мен ғасыр ағымына бейімдей тәрбиелеу, яғни ақпараттық қоғамға бейімдеу болып табылады. Біздің білім саламызға енгізіліп жатқан ағылшындардың озық тәжірибесі осыған сәйкес келеді.
Бағдарлама нұсқаулығының алғашқы бетінде былай түсініктеме берілген: «Бұл бағдарламаның басым бөлігі, түрлі тәсілдер қарастырылғанына қарамастан, сындарлы оқыту теориясы негіздерін қамтыған. Дайын білім беруге негізделген «дәстүрлі» әдіс арқылы алынған білім оқушылардың жинақтаған өзге білімдерімен тиімді сіңісе алмайды, сол себепті де механикалық есте сақтау, үстірт білім алу жағдайлары орын алады. Дәстүрлі оқытудан алынған механикалық түрде есте сақталған мәліметтерді емтихан кездерінде ұтымды пайдалануға болады, бірақ мән-мағынасы терең меңгерілмей, жай ғана жатталғандықтан, тақырыпты оқыту аяқталған соң немесе емтихан біткен соң керексіз болып қалады және оқушы оны өмірде пайдалана алмайды. Сындарлы оқытудың мақсаты – оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету».
Бағдарламаның оқушыға тиімді боларын, оған білім мен тәрбие берудегі зор үлесі бары анық. Себебі, оқытып тәрбиелеуді қатар алып жүрудің қыр-сырын ағылшындар терең меңгергенін көруге болады. «Мұғалім – мектептің жүрегі» деп халқының болашағы үшін білімнің даңғыл жолын салған Ыбырай Алтынсарин бекерден бекер айтпаған. Бағдарламада зерттеуші-психолог Шульман түсінік, дағды және тұтастықты «мұғалімнің үш көмекшісі» деген. Оны бас - кәсіби түсінік, қол – оқытудың тәжірибелік дағдылары, жүрек – кәсіби-өнегелік тұтастық деп түсіндіреді.
Біліктілікті арттыру бағдарламасының негізгі мазмұны жеке жеті модуль түрінде берілген, олар оқыту барысында аралас түрде ұсынылады:
1) Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер;
2) Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;
3) Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау;
4) Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану;
5) Талантты және дарынды балаларды оқыту;
6) Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу;
7) Оқытуды басқару және көшбасшылық.
Бұл әдіс сонымен қатар топ болып ынтымақтастықпен бірігіп жұмыс жасауға,ойын еркін ортаға салуға, бірінен- бірі үйренуге септігін тигізеді. Яғни, топтық жұмыс оқушылар арасында әлеуметтік өзара қарым-қатынасты, тиімді араласу, проблемаларды шешу және топ ішінде шығарманы жан-жақты талдауға көмектеседі. Топтық жұмыстың артықшылығы:
• оқушылар өзара достық қатынаста болады; • бір-бірінен сұрай отырып білімдерін жетілдіреді • өзгелерге ойын жеткізу үшін өз шешімін дәлелдеп үйренеді; • менен сұрап қалады-ау деп қорықпайды,топ болып жауап береді; • оқушылардың мектепке деген көзқарасы өзгереді. Уақыттары қызықты әрі тиімді өтеді. • топтық жұмыста бос отыратын оқушы болмайды.
Жоғары айтылған топтық жұмыстың артықшылықтарымен қатар, ғылыми зерттеу нәтижелері бойынша сабақта диалогтің маңызды рөл атқаратындығы да анықталған екен. Мерсер мен Литлтон (2007) өз еңбектерінде диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосатындығын атап көрсетеді.
Сындарлы оқыту теориясының негіздері еліміздің білім беру саласына тереңінен сіңіссе, білімді де тәрбиелі, өз елін сүйетін, рухани құндылықты бойына сіңірген жастар өсіп шығары белгілі.
