№28 ??см?рын орта мектебі
Та?ырыбы:
Жай б?лшектер тарауын
интерактивті ?діс – т?сілдермен о?ыту
Дайында?ан: Абусагитова А.С.
ІІ. Негізгі б?лім
- О?ытуды? интерактивті ?дістері
Елде болып жат?ан саяси, ?леуметтiк, экономикалы? ж?не т.б. ?згерiстер бiлiм беру ж?йесiне де ?сер етуде. Б?л ?згерiстер о?ыту ?дiстемесiнде жа?артулар ?ана емес, мектептерде жа?а п?ндер, ендiруге ?ажеттiлiк тудырды.
?лемдік де?гейдегі білім беруді? ?азіргі парадигмасы білім беруде н?тижеге ба?дарлану, о?ытуды о?ушыны? жеке т?л?асына ба?ытталу, ал о?ыту ?дістерін т?л?ааралы? ?арым-?атынастар?а бейімдеу болып отыр. Демек, о?ушы білімді дайын к?йінде м??алім т?сіндірмесінен алмай, ?зіні? ?мірлік т?жірибесіне с?йену ар?ылы танымды? "жа?алы?” ашуы шы?армашылы? тапсырмаларды орындау негізінде ?р т?рлі ?німдер жасауы тиіс. Н?тижесінде о?ушыны? д?ниетанымы ке?ейіп, ?зіндік пікірі мен к?з?арасы ?алыптасуы керек.
Бiздi? ел дамуды? демократиялы? жолын та?дауына байланысты, б?гiнгi та?да ?о?амды шешiм ?абылдау?а тартуды? ма?ызы арта т?стi. Осы ба?ытта о?ушыларды? белсендiлiгiн арттыру?а м?мкiндiк беретiн ?дiстемелiк т?сiлдер и н т е р - а к т и в т i деп аталып ж?р. Б?л ?дiстердi ?олдану сырттай ?те же?iл к?рiнгенімен, ?зіндік ерекшеліктері мен ?иынды?тары да бар.
Интерактив – а?ылшынны? "?зара ?рекет” деген с?зі. Демек, интерактивті о?ыту ?дістері т?л?ааралы? ?арым – ?атынас?а негізделе отырып, "жеке т?дл?аны дамыту?а ба?ытталатын” ?азіргі білім беру парадигмасын ?ана?аттандырады. Сонымен бірге, сапалы білім алуды? ал?ышарттары болып табылатын таным белсенділігі мен ізденіс дербестігін ?алыптастырып ?ана ?оймай, ары ?арай дамытады.
Интерактивті о?ыту ?дістері д?ст?рлі о?ыту ?дістерінен о?у ?рдісінде о?ушыларды? ?зіні? ?мірлік т?жірибелерін пайдалану ар?ылы есте берік са?тауымен, м?ліметтерді талдап, жина?тау ар?ылы жеке ж?не к?сіптік ?абілеттерін аша алуымен ерекшеленеді. Дегенмен, интерактивті о?ыту ?ажетті а?паратты игеруге уа?ытты к?бірек б?луді, ба?алауда жа?а, к?рделі ?лшемдерді ?олдануды ?ажет етеді ж?не о?ушыларды? танымды? іс -?рекетін бас?аруда т?жірибесі аз м??алімдерге к?птеген ?иынды?тар ту?ызады.
- Интерактивті о?ытуды? негізгі ?а?идалары мен ма?саттары
О?ушылардан, шешу ?шiн кейбiр на?ты д?рыс жауабы жо?, даулы м?селелердi неге беретiндiгiн с?ра?анда, олар:
- ?зiне деген сенiмге т?рбиелейдi;
- шешендiк ?нерiн жетiлдiредi;
- танымны? м?нiн т?сiнуге к?мектеседi (я?ни, кейде абсолюттi шынды? болмайтынын);
- сыни ойлау да?дыларын дамытады;
- ?з пiкiрiне деген ???ы?ын т?йсiнуi артады;
- пiкiрлердi? к?птiгiн т?сiнесi? ж?не т.б. деп жауап берген.
?зара ?рекеттесуге ба?ыттал?ан ?рдiс барысында бала iстеп жат?ан iсiні? м?нiне енедi. О?ушылар?а дайын жауаптары бар тапсырмалар бергенде, оларды? танымды? белсендiлiк де?гейi жо?ары болмайды. Ал, ?з ойын тияна?тап, оны ?ор?ау кезiнде танымды? белсендiлiк де?гейi к?рт артады.
Танымды? iскерлiктi ?ажеттi интеллектуалды да?дылар де?гейiне ?арай жіктеуге болады. Тиiмдi о?ыту ба?дарламасы о?ушыларды? т?мендегi iскерлiктерiн практикада ?олдануды к?здейдi, олар:
- Фактiлердi есте са?тау (аса к?п к?штi ?ажет етпейдi);
- ??былыстарды? м?ні мен ма?ызын т?сiну;
- Бiлiмдердi да?дылы ж?не жа?а жа?дайларда ?олдану;
- Анализ (бiз бiр н?рсенi ??рамдас б?лiктерге б?лу);
- Синтез (идеяларды жа?а н?рсе жасау ?шiн топтастыру);
- Ба?алау (бiр н?рсенi? сапасы туралы пiкiр б?лiсу).
?о?амны? дамуы осы атал?ан iскерлiктердi? барлы?ыны? болуын талап етедi, дегенмен бiлiмдердi ?олдану, синтездеу мен ба?алау ішіндегі аса ма?ыздылары болып табылады.
?а?идалар
Ма?саттар
Орта ?алыптастыру
- Білім алушы о?ып/?йренуде ?з ?рекеттеріні? жемісті екендігін сезінетін жа?дайлар жасау
- ?йренушілер арасында ашы?, еркін, шы?армашылы? ?арым – ?атынас орнату
- ?йренушілерге білімді дайын к?йде бермей, оны ізденуге ба?ыт –ба?дар сілтеу
Бірлескен ?рекеттер ар?ылы ?йрету/?йрену
- ?йренушілерге білімні? ?зіндік ?рекеттер ар?ылы ?ана тиімді т?рде ме?герілетіндігін д?лелдеу
- ?йренушілерді белсенді ?рекеттерге баулып, оларды? білім игеру ?рекеттерін ?йымдастыру
?мірмен байланыстыру
- ?йрету/?йренуді практикалы? ?рекеттерге негіздеу, п?н мен та?ырыпты к?нделікті ?мірде туындайтын проблемаларды шешу деп ?арастыру
?зінділік пен дербестікке баулу
- ?йренушілерді? дайын жауаптарын ?ана?ат т?тпай, оларды ой – тол?аныс ар?ылы ?зіндік пікір ??растыру?а, проблема шешуде ?зіндік т?р?ыдан жауап табу?а ынталандыру (егер ш?кірт жауап бере алмаса, д?рыс жауапты ?зі беруге асы?пай, оны бас?а ?йренушілерді? табуына ы?пал жасау)
- ?йренушілерде сыни ж?не аналитикалы? ойлау да?дыларын ?алыптастыру (к?м?ндану, а?параттан ?р т?рлі ма?наны к?ре білу, ?зіндік т?сінікке ?мтылу, д?лелдеме келтіу).
- Интерактивті о?ытуды ?йымдастыру ережелері
Бірінші ереже. Сыныпты ж?мыс?а дайындау.
Екінші ереже. Топ?а б?лу
?шінші ереже. Ма?саттарды ж?не к?тілетін н?тижелерді ай?ындау.
Т?ртінші ереже. Ж?мыс ережелерін ?абылдау.
Бесінші ереже. Сенім ж?не ж?мыс атмосферасын ?алыптастыру.
Алтыншы ереже. Барлы? ?йренушілер ж?мыс?а ?атысуы керек.
Жетінші ереже. Ты?дай білу: барлы? пікірлер ты?далуы керек.
Сегізінші ереже. Жазбаша ж?мыстар.
То?ызыншы ереже. Кері байланыс.
Мінеки оындай бірнеше ережелерден ??рала келіп, зерттеу н?тижесінде сіздерге т?мендегі «Жай б?лшектер» тарауын интерактивті ?діс – т?сілдермен о?ытуды? ?лгісін к?рсетпекпін.
Мінеки, осылайша кез келген тарауды интерактивті ?діс – т?сілдермен ?атар интерактивті та?тамен к?птеген істер бітіруіміз ?ажап емес. Балалар м?ндай саба?тардан к?птеген ?серлер, ?ш?ыр білімді т.с.с жайттарды ашы? ны? т?сінеді. Бала топпен де ?зара жеке ж?мыстар жасауы да м?мкін. Себебі олар кез келген есептерді шы?ару?а ?ызы?ушылы?ы артып, жан – жа?та?ы жолдастарымен жарыса т?седі. Бір ай толы? зерттеуді? н?тижесінде о?ушылар зейіні 88 пайыз?а жетті.
ІІІ. ?орытынды
Елбасымыз Н.?.Назарбаев айт?андай «Жа?а елу елді? ?атарына ену» ?шін біз осы бастан орта буында?ы балаларды саба??а ж?йелі т?рде дайындау мен ?атар оларды? болаша??а деген к?з?арастарын ?ш?ыр ойды? жетегіне жетелей отырып, математиканы? адам ?міріндегі ма?ызды жайттарын жай б?лшектермен т?сіндіріп, ??ындыру. Сонды?тан мен бірінші б?лімде математиканы? е? ма?ызды б?лімдеріні? бірі «Жай б?лшектер» тарауын ?арастырдым. Онда мемлекеттік стандарт бойынша ?анша са?ат берілгені мен ?атар оларды ?ай ба?ытта ж?мсау, есептер шы?ару барысында ?иынды?тарды же?е білуге ?йрету сынды м?ндер к?рсеттім. Жай б?лшектер мен аралас сандарды ?осу, азайту, егер б?лімдері ?рт?рлі бол?ан жа?дайда орта? б?лімге келтіріп шы?ару керектігін о?ушылар?а т?сіндіру жолдары ?арастырылды.
Ал екінші б?лімде , кез келген та?ырыпта интерактивті ?діс – т?сілдерді? саба?та?ы ма?ыздылы?ы, ?йымдастыру жолдары ж?не есептер шы?аруда м??алімге к?п пайда ?келетінін к?рсеткім келді.
?шінші б?лімде интерактивті ?діс т?сілдерді? бірнеше ережелерін айта кетіп, ?з жетекшілігіммен ?йымдастырыл?ан жай б?лшектер амалдар ?олдану тарауына бірнеше с?ттерді пайдалан?анымды ж?не осындай ж?мысты? н?тижесінде о?ушыларды? ойында 88 пайыз білім бар екендігіне к?зімді жеткіздім.
Барша?ыз?а с?ттілік тілеймін!