Ше?берді? ?зынды?ы

Әлемнің жеті

кереметі

«Бала оқытуды жақсы білейін деген адам әуелі балаларға үйрететін нәрселерін өзі жақсы білу керек, екінші балалардың табиғатын біліп, көңіл сарайын танитын адам болу керек».

А.Байтұрсынов

Шеңбердің ұзындығы. П саны

Пи саны қажет пе?

Сен білесің бе?...

Әңгімені «Түртіп алу» әдісі бойынша:

«V»-маған таныс

«+»-маған қызық

«-»-менің түсінігіме қайшы

«?»-білгім келеді

«Арынды арқан»

Ойнаушылар дөңгелене шеңбер құрып тұрады. Бір ойыншы арқанның бір жақ ұшын ұстап, шеңбер ортасында отырады. Екінші ойыншы арқанның екінші ұшына таяқша байлап, шеңбер бойымен айналдырады. Ал балалар арқанды аяқтарының астынан секіре алмай ұстап қалса, сол бала ойыннан шығады да, көпшіліктің ұйғаруы бойынша, ортада өнер көрсетеді.

    Немесе басқаша да ойнауға болады: арқаннан секіре алмай қалған бала ойыннан шығып қалады, осылайша бір ойыншы қалғанға дейін арқанды айналдыра беруге болады, соңғы қалған бір ойыншы жеңімпаз атанады.

Шеңбердің ұзындығы мен дөңгелектің ауданын анықтағанда π – саны маңызды және өте қажет. Бұл санды ежелгі грек математигі Пифагор ашқан болатын. Ол шеңбердің ұзындығын оның диаметрінен қанша есе үлкен екендігін көрсетеді:

Кез келген дөңгелектің шеңберінің ұзындығының оның диаметрінің ұзындығына қатынасы тұрақты шама. Оны гректің π - әрпімен белгілейміз. π – саны шектеусіз ондық бөлшек. Есептеулерде мәні алынады π=3,14

С = π • D егер D = 2 R онда С = 2 π R шеңбердің ұзындығы π саны мен шеңбердің диаметрінің көбейтіндісіне тең.

Оқушыларды топқа бөлу.

Оқушыларға топ атауларының кейіпкерлері жазылған кеспелер таратылады. Топ атаулары «Әншілер», «Қалалар», «Спортшылар», «Мемлекеттер» болып бөлінеді.

π саны – шеңбердің ұзындығының оның диаметріне қатынасын көрсететін және математикада белгілі бір иррационал санды белгілеу үшін қолданылатын грек әрпі. Бұл белгілеуді алғаш рет 1706 жылы ағылшын математигі Джон Мечин пайдаланғанымен жаппай қолданысқа 1736 жылы Эйлердің еңбегінен кейін ғана ене бастады. Ал 1873 жылы ағылшын математигі π санының үтірінен кейін 707 таңбасына дейін 15 жыл жұмсады, бірақ 528-ші таңбада қателесті де, барлық есептеулері қате болды. 2004 жылы токиолық Ясумаса Канада компьютердің көмегімен 1,24 триллион таңбасын есептеді.

Жаңа сабақ тақырыбын ашу. Миға шабуыл.

• Қалауымызша өлшеммен жіп кесіп аламыз.
• Ұзындығын өлшеп, дәптерге жазамыз.
• Жіп арқылы шеңбер құрастырамыз.
• Бұл шеңбердің ұзындығы болады.

π саны ғалымдар, инженерлер мен дизайнерлер үшін өте пайдалы. Кез келген дөңгелек пішінде (мейлі, ол бұршақ салынған консерві банкісі болсын) және шеңбер бойынша айналатынкез келген затта (мейлі, ол доңғалақ немесе планета болсын) π саны болады. π санынсыз адамдар машина жасай алмас еді, планеталардың қалай қозғалатынын түсінбес еді немесе консерві банкісіне қанша бұршақ сыятынын есептеп шығара алмас еді.

3,14

№ 314 есеп

№ 312 есеп

1. Шаблонның жиегін жіппен айналдырып ора. 2. Жіптің ұзындығын сызғышпен өлше. 3. Шаблонның диаметрін сызғышпен өлше. 4. Шеңбердің ұзындығын оның диаметрінің ұзындығына бөліңдер.

Оқушының аты – жөні:

№

Бағалау критерийлері

1

Сабақтың басындағы көңіл - күйім

2

Өлшем ұпайлары 1-5

Сұрақтарға жауап беру белсенділігім

3

Есеп шығару жылдамдығым

4

5

Математикалық тіл мәдениетім

Формулаларды орынды пайдалануым

6

Сыныптасыма көрсеткен көмегім

7

Топқа ұсыныс жасауым

8

Топпен келісуім

9

Сабақтан алған әсерім

Қорытынды ұпай саны

АРХИМЕД

π санының бастапқы 3 таңбасын дұрыс тапқан.

Үйге тапсырма

ӘЛ-КӘШИ

16 таңбасын дұрыс тапқан, бірақ Еуропаға белгісіз болған.

Бағалау

Оқулықпен жұмыс

ЛЕОНАРДО ЭЙЛЕР

153 таңбасын дұрыс тапқан.

Практикалық тапсырма