Қиылысқан түзулер.Перпендикуляр және көлбеу.Екі түзу қиылысқанда төрт бұрыш пайда болады.1 24 3 .
Тік бұрыш жасап қиылысқан екі түзу перпендикуляр түзулер деп аталады .
Жазылуы: a b немесе AB CD
Оқылуы: “ a түзуі b түзуіне перпендикуляр”
немесе
“ AB түзуі CD түзуіне перпендикуляр”
Екі перпендикуляр түзу қиылысқанда пайда болған бұрыштардың
әрқайсысы 90˚-қа тең.
а
А
b
D
С
В
1-теорема.Бір түзуге перпендикуляр екі түзу өзара параллель болады.
Берілгені: а, b, с – түзулер.
а с және b с
Дәлелдеу керек: а ║ b.
Дәлелдеу:
Түзулердің параллельдік белгісі бойынша ішкі тұтас бұрыштардың қосындысы 180˚-қа тең болса, олар параллель болады, яғни
Теорема дәлелденді.
с
а
2
b
1
а ║ b.
2-теорема.Егер түзу параллель түзулердің біріне перпендикулярболса, онда ол екіншісіне де перпендикуляр болады.
3-теорема.Түзудің әрбір нүктесі арқылы оған перпендикуляр
тек бір ғана түзу жүргізуге болады.
4-теорема.Түзуден тыс жатқан нүкте арқылы осы түзуге перпендикуляр бір ғана түзу жүргізуге болады.
ВА – перпендикуляр , ал ВС – көлбеу деп аталады. А нүктесі ВА перпендикулярының табаны , С нүктесі ВС көлбеудің табаны , АС кесіндісі ВС көлбеуінің а түзуіндегі проекциясы деп аталады.
с
р
b
В
а
А
С
Салдар.Параллель екі түзудің арақашықтығы олардың бірінің кез келген нүктесінен екіншісіне түсірілген перпендикулярдың ұзындығына тең.