№20 орта мектепті?
математика п?ніні? м??алімі
Айтжанова Даржан ?уан?ызы
Жа?а?зен ?аласы, Ма??ыстау облысы
О?УШЫЛАРДЫ ?БТ-ГЕ ДАЙЫНДАУ БАРЫСЫНДА ГЕОМЕТРИЯ ЕСЕПТЕРІН ТИІМДІ Т?СІЛДЕРМЕН ШЕШУ.
Білім–б?л мектепте жатта?анны?
б?рі ?мытыл?аннан кейін есте алатыны.
Альберт Эйнштейн
1999 жылдан бастап елімізді? жо?ары о?у орындарына ?абылдау жа?а ?лгімен ?туде. Атап айт?анда, ?аза?стан Республикасы Білім ж?не ?ылым министрлігіні? «Білім беру мен тестілеуді? мемлекеттік стандарттарыны? ?лтты? орталы?ы» ?йымдастыр?ан ?БТ мен кешенді тест сына?ы ар?ылы ?ткізілуде. Сонды?тан 11-сынып о?ушыларын математикадан ?БТ есептерін шешу да?дысын дамыту ма?сатында мектептерде к?птеген шаралар ?йымдастырылады. О?ушыларды ?БТ-ге математикадан дайындауды? негізгі ма?саты – математикалы? есептерді тиімді т?сілдермен шы?арып ?йрену. ?р м??алімні? к?птеген жылдар бойы ?алыптас?ан ?зіндік т?сілдермен о?ушылармен ж?мыс жасау ?дістері бар. Б?гінгі семинар барысында геометриялы? есептерді шы?аруды? бірнеше ?діс-т?сілдеріммен б?лісіп, оларды? есептер шы?ару барысында ?алай ?олдану керектігін к?рсетпекпін.
Шар
Жарты д??гелек ?зін шектейтін диаметрден айнал?анда шы?атын фигураны шар деп атайды.
V= R3
S=4 R2
№1
Шарды? радиусы 8 см-ге, ал ?иманы? радиусы см-ге те?. Шарды? центрінен ?има жазы?ты?ына дейінгі ?ашы?ты?ты табы?ыз.
R=OB=8 см
AB= см
AO-?
AO2=OB2-AB2
AO2=64-15=49
AO=7см
№2
Радиусы 41 см шар центрінен 9 см ?ашы?ты?ты жазы?ты?пен ?иыл?ан. ?иманы? ауданын табы?ыз.
R=OB=41 см
AO=9 см
AB2=OB2-AO2
AB2=1681-81=1600
S= R2
S=1600
№3
Шар бетіні? ауданы 36. Шарды? к?лемін табы?ыз.
S=4 R2
36 =4 R2
R=3
V= R3= *33=36
№4
Радиусы 17 см болып келетін шар оны? центрінен 15см ?ашы?ты?та жазы?ты?пен ?иылысады. ?има ауданын табы?ыз.
R=OB=17 см
AO=15 см
AB2=OB2-AO2
AB2=289-225=64
S= R2
S=64
№5
Шар секторыны? табанында?ы ше?берді? радиусы см-ге, ал шарды? радиусы 3 см-ге те?. Шар секторыны? к?лемін табы?ыз.
R=OA= 3см
AB= см
BO2=OA2-AB2
BO2=9-5=4
BO=d=2cм
H=R-d=3-2=1cм
V= R2H= *9*1=6
№6
Шар бетіне тиісті C, D ж?не Е н?ктелері берілген ж?не CD=7 cм, DE=8cм, CE=9 cм. Шарды? центрінен CDE ?шб?рыш жазы?ты?ыны? центріне дейінгі ?ашы?ты? 1 см-ге те? болса, шар бетіні? ауданын табы?ыз.
AO=1cм,
P= (7+8+9)=12
S=
RCDE=
OE2=AO2+AE2
OE=
S=4 R2S=4 * =92,2
№7
Бір шар бетіні? ауданы 18см2-?а те?. К?лемі берілген шар к?лемінен 8 есе ?лкен екінші шар бетіні? ауданын табы?ыз.
S1=18 см2
4 R2=18
R2=
R=
V1= R3= *( )3=
V=V1*8= *8=
= R3
R=
S=4 R2
S=4 * =72cм2