M?xt?lif i?ar?li ?d?dl?rin toplanmas?

0

Səhər havanın temperaturu idi. Günortaya temperatur yuxarı

qalxdı. Günorta havanın temperaturu neçə dərəcə oldu?

0

- 5 + 8 = 3

2

- 3 + 5 =

5

-4

-2

-1

2

1

-3

4

-6

-7

-5

6

3

0

-3

- 7 + 4 =

-2

-4

-1

5

1

2

6

-7

-6

-5

-3

4

3

0

Tədqiqat sualı

İki müxtəlif işarəli ədədin

cəminı taparkən hansi qayda-

dan istifadə olunur?

Cəmin işarəsi ilə toplananların

Işarəsi arasında hansı əlaqə var?

Qayda

Müxtəlif işarəli iki ədədi toplamaq üçün modulu böyük olan ədəddən modulu kiçik olan ədədi çıxıb, nəticənin qarşısına modulu böyük olanın işarəsini yazmaq lazımdır.

Qruplarla iş

Vaxt bitdi

Vaxt getdi

Əks ədədlər

• a= -15,8, b= -7,5 olarsa,

|a| + b ifadəsinin qiymətini tapın.

|-15,8|+( -7,5 ) = 15,8+( -7, 5) =8,3

• İfadələrin qiymətini tapın.

a) -3+ 3 b)-9+9 c) 12+( -12)

Hansı nəticəyə gəldiniz?

Əks ədədlərin cəmi sıfıra bərabərdir.

Tam ədədlər

• Ən böyük mənfi üçrəqəmli ədədlə , ən kiçik

müsbət dörd rəqəmli ədədin cəmini tapın.

-100 +1000 = 900

2) Hesablayın və verilmiş ədədləri artan sıra ilə yazın.

a = -19,5+8,7 b=13,4+ ( -6, 3 )

c = -20,1+19,9

a = -10,8

b = 7,1

- 0,2

-10,8 -0,2 ; 7,1

Müsbət ədədlər

• -28,3 və ( - 5,9) ədədlərinin cəminə -13,5

ədədinin əksi olan ədədi əlavə edin:

-28,3+(-5,9)+13,5=20,7

2) Vertolyot yerdən əvvəlcə 400m yuxarı qalxmış,

sonra isə 90m aşağı düşmüşdür. O yerdən hansı

hündürlükdə olmuşdur?

400+(-90)=310

9

Modul

• Kür çayında suyun səviyyəsi may ayında 20sm

qalxmış, iyunda isə 25sm enmişdir. Bu 2 ay

ərzində suyun səviyyəsi necə dəyişmişdir?

20+ ( -25 ) = -5

• Verilmiş ədədi müxtəlif işarəli iki ədədin cəmi

şəklində göstərin.

-12

Mənfi ədədlər

• a) Kredit 500 manat, debet 730 manat olarsa,

saldonu tapın .

b) Debet 730 manat, kredit 500 manat olarsa,

saldonu tapın.

• Əlverişli üsulla hesablayın:

-27+83+(-49)+18

500+( -730)= -230

( -730) + 500= -230

-27+(-49)+83+18=-76+101=25

Dərsliklə

iş

Tapşırıq 1

Hesablayın.

27

6380

a) ( -73) +100 =

b) 9273+ ( -2893)=

0

0

c) ( -35) +35 =

ç) -1092 +1092 =

Tapşırıq 2

Müxtəlif işarəli ədədlərin toplanmasından istifadə

etməklə əldə olunan məbləğı hesablayın.

a) gəlir 453man. və xərc 231man .

453+(-231)=222

b) xərc1200man. və gəlir 2389man.

-1200+2389= 1189

c) gəlir 1milyon man. və xərc yarım milyon man .

1000000+(-500000)=500000

ç) gəlir 15min145man. və xərc2 min 235 man.

1514 5+(-2235) = 12910

6

İ

- 9 + 15=

K

-8

- 3 +( -7)+2=

0

H

-13 + 9 + 4 =

3

M

- 17 + 20 =

-4

Ə

-23 + 19 =

8

R

-12+(-5)+25=

10

Y

-10+ 13+7 =

L

-11

- 37 + 26 =

16

Ə

- 8 + 24 =

Meyar

Nəticə

Qrup

Müxtəlif işarə-li ədədlərin cəmini ədəd oxu üzərində

Əks ədədlər

modelləşdirir.

Müxtəlif işa-rəli ədədləri toplayır.

Müsbət ədədlər

Toplamanın xas-sələrini müxtəlif Işarəli ədələrin toplanmasına tətbiq edir.

Mənfi ədədlər

Müxtəlif isarəli ədədlərin top-lanmasına aid məsələlər həll edir.

Tam ədədlər

Modul

Yeni iliniz

mübarək