Oguz Rayon 3 nomreli mekteb liseyin
V sinif
Riyaziyyat fənnindən
açıq dərs
Müəllim:Abdullayeva Aysel
MÖVZU:KVADRAT VƏ DÜZBUCAQLININ SAHƏSİ
Standart: 3.1.3 . Üçbucağın və dördbucaqlının perimet- rini, düzbucaqlının və kvadratın sahəsini hesablayır.
2.3.1.Düzbucaqlının, üçbucağın perimetrini, düzbucaqlı
paralelepipedin yan səthinin sahəsini və s. tərəflərlə
ifadə edir.
Təlim nəticəsi: Kvadratın, düzbucaqlının sahəsini düs-
turla ifadə edir, müxtəlif formalı fiqurun sahəsini daha
kiçik düzbucaqlılara ayırmaqla hesablayır.
İş forması: kollektiv və qruplarla iş
İş üsulu: beyin həmləsi, müzakirə
Resurs: xətkeş, iş vərəqləri, ölçmə üçün metr
İnteqrasiya: Tex.1.3.2 , 4.2.1, Təsviri incəsənət 2.2.1
GÖRDÜYÜNÜZ FİQURLAR
BİR-BİRİNDƏN NƏ İLƏ
FƏRQLƏNİR?
MÖVZU: DÜZBUCAQLININ VƏ
KVADRATIN SAHƏSİ
Düzbucaqlının və kvadratın
sahəsini necə tapmaq
olar?
a
b
a
a
S = ? S = ?
Düzbucaqlı və kvadratın
sahəsini necə tapmaq olar?
a
b
a
a
S = a∙b S = a∙a=a²
GƏLİN ARAŞDIRAQ:
DÜZBUCAQLI VƏ KVADRATIN SAHƏSİNİ
TƏTBİQ ETMƏKLƏ VERİLMİŞ FİQURLARIN
SAHƏSİNİ NECƏ HESABLAMAQ OLAR ?
TƏDQİQATIN APARILMASI
Sinif 5 qrupa bölünür. Əvvəlcədən hazırlanmış iş vərəqləri şagirdlərə paylanır.
Şagirdlər qrup meyarları ilə tanışlıqdan
sonra verilmiş vaxt ərzində tapşırığı cavablandırırlar.
QİYMƏTLƏNDİRMƏ max:5 bal
Əməkdaşlıq
Dinləmə , nizam intizam
İşin tamlığı
İşin düzgünlüyü
Yekun
QRUPLAR
MEYARLAR
1№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 8,5sm və 2,4sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
_______________________________________________________
2.Tərəfi 7dm olan kvadratın sahəsini tapın.
________________________________________________________
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın. 2sm
_______________________________
_______________________________
6sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın._____________________________
______________________________________________________
5.Eni 0,8m, uzunluğu 1,2m olan masanın üzərindəki süfrə hər
tərəfdən 0,15m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
3sm
10sm
2№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 7,2sm və 4,5sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
_______________________________________________________
2.Tərəfi 9dm olan kvadratın sahəsini tapın.
_______________________________________________________
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın.
_______________________________
_______________________________ .
1sm
2sm
2sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın. _______________________________________________
5.Eni 1,2m, uzunluğu 3m olan masanın üzərindəki süfrə
hər tərəfdən 0,25m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
__________________________________________________________________________________________________________________
1sm
2sm
2sm
3№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 6,4sm və 3,5sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
_____________________________________________________
2.Tərəfi 6dm olan kvadratın sahəsini tapın.
___________________________________________
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın.
______________________________________________________
6sm
6sm
8sm
2sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın.
__________________________________________
5.Eni 1,5m, uzunluğu 2,5m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,3m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
_________________________________________________________
2sm
6sm
6sm
6sm
4№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 5,6sm və 2,8 sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
______________________________________________________________________
2.Tərəfi 8dm olan kvadratın sahəsini tapın.
_______________________________________________________________
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın .
_______________________________
_______________________________
2sm
2sm
4sm
4sm
6sm
6sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın._____________________________________________________
5.Eni 1,4m, uzunluğu 2m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,35m sallanır. Süfrənin
sahəsini tapın._____________________________________________________
__________________________________________________________________
10sm
5№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 8,8sm və 2,2sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
______________________________________________________________________
2.Tərəfi 5dm olan kvadratın sahəsini tapın.
_______________________________________________________________
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın .
_______________________________
_______________________________
3sm
8sm
5sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın._____________________________________________________
5.Eni 1,3m, uzunluğu 2,4m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,4m sallanır. Süfrənin
sahəsini tapın._____________________________________________________
__________________________________________________________________
3sm
8sm
1№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 8,5sm və 2,4sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
8,5sm ∙ 2,4sm = 20,4 sm²
2.Tərəfi 7dm olan kvadratın sahəsini tapın.
7dm ∙7dm= 49 dm²
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın. 2sm
6 ∙2 + 8 ∙3 = 12 + 24 = 36 sm²
6sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın. 3 ∙ 2 = 6(kvadvat)
______________________________________________________
5.Eni 0,8m, uzunluğu 1,2m olan masanın üzərindəki süfrə hər
tərəfdən 0,15m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
0,15 + 0,15 = 0,3m 0,8 + 0,3 = 1,1 m 1,2 + 0,3 = 1,5 m
S = 1,1 ∙1,5 = 1,65 m²
3sm
10sm
2№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 7,2sm və 4,5sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
7,2 ∙ 4,5 = 32,4 sm²
2.Tərəfi 9dm olan kvadratın sahəsini tapın.
9 ∙ 9 = 81 dm²
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın.
2 ∙ 2 + 4 ∙ 2 + 2 ∙ 2 = 4 + 8 + 4 =16 sm²
_______________________________ .
1sm
2sm
2sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın. 3 ∙ 2 = 6(kvadvat)
5.Eni 1,2m, uzunluğu 3m olan masanın üzərindəki süfrə
hər tərəfdən 0,25m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
0,25+0,25=0,5m 1,2+0,5=1,7m 3+0,5=3,5m
S = 3,5 ∙ 1,7 = 5,95 m²
1sm
2sm
2sm
3№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 6,4sm və 3,5sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
6,4 ∙ 3,5 = 22,4 sm²
2.Tərəfi 6dm olan kvadratın sahəsini tapın.
6 ∙ 6 = 36 dm²
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın.
6 ∙ 6 +2 ∙ 2 + 6 ∙ 6 = 36 + 4 + 36 = 76sm²
___________________________ ____
6sm
6sm
8sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın.
3 ∙ 2 = 6 (kvadrat)
5.Eni 1,5m, uzunluğu 2,5m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,3m sallanır. Süfrənin
sahəsini tapın.
0,3+0,3= 0,6m 1,5+0,6 = 2,1m 2,5+0,6 = 3,1m
S= 2,1 ∙ 3,1 = 6,51m²
2sm
6sm
2sm
6sm
6sm
4№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 5,6sm və 2,8sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
5,6 ∙ 2,8 =15,68 sm²
2.Tərəfi 8dm olan kvadratın sahəsini tapın.
8 ∙ 8 =64 dm²
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın .
6 ∙ 2 + 6 ∙ 2+ 6 ∙ 2 = 36 sm ²
2sm
2sm
4sm
4sm
6sm
6sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın. 3 ∙ 2 = 6 ( kvadrat)
5.Eni 1,4m, uzunluğu 2m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,35m sallanır. Süfrənin
sahəsini tapın. 0,35+0,35 =0,7m 1,4+0,7=2,1m 2+0,7=2,7m
S = 2,1 ∙ 2,7 = 5,67 m²
10sm
5№-Lİ İŞÇİ VƏRƏQ
1.Tərəfləri 8,8sm və 2,2sm olan düzbucaqlının sahəsini tapın.
8,8 ∙ 2,2 = 19,36 sm ²
2.Tərəfi 5dm olan kvadratın sahəsini tapın.
5 ∙ 5 = 25 dm ²
3. Verilmiş fiqurun sahəsini tapın .
8 ∙ 3 + 3 ∙ 2 + 8 ∙ 3 = 54 sm ²
3sm
8sm
5sm
4.Kəsilmiş kvadratdan istifadə edib,
riyaziyyat kitabının üz səthinin
sahəsi neçə kvadratdan ibarət olduğu-
nu tapın. 3 ∙ 2 = 6 (kvadrat)
5.Eni 1,3m, uzunluğu 2,4m olan masanın üzərindəki
süfrə hər tərəfdən 0,4m sallanır. Süfrənin sahəsini tapın.
0,4 + 0,4 =0,8 m 1,3 + 0,8 = 2,1 m 2,4+0,8 =3,2m
2,1 ∙ 3,2 = 6,72 m ²
3sm
8sm
ÜMUMİLƏŞDİRMƏ VƏ NƏTİCƏ
11
SAHƏ VAHİDLƏRİ: mm², sm², dm², m², km² , ha, ar
1ha= 10000m ² 1ar=100m ² 1ha=100ar
3
2
8
7
2
5
2
6
5
S=8∙6 ─ 7∙5 = 13 S = 2∙3+2∙11+2∙5=6+22+10=38
7
3
2
3∙7=21
6sm
2
2
8sm 5sm
2
S= 6 ∙ 8 + (6 ∙ 5):2=48+15=63sm²
S = 2 ∙ 2 ∙ 5 = 20
S = 2 ∙ 2 ∙ 4 = 16
EV TAPŞIRIĞI
1. Hər şagird ölçü üçün metrdən istifadə edib
öz otağındakı döşəmənin, pəncərənin, stolun üst
səthinin sahəsini hesablasın.
2.Dərslik səh124 N 2, 4
QİYMƏTLƏNDİRMƏ MEYARI: AYIRDETMƏ, HESABLAMA
Düzbucaqlının və kvadratın
I
II
Düzbucaqlının, kvadratın sahəsini hesablayır, müxtəlif formalı fiqurun sahəsini hesablaya bilmir
sahəsini çətinliklə hesablayır
Müxtəlif formalı fiqurların sahəsini daha kiçik düzbucaqlılara ayırır, müəllimin köməyilə hesablayır
III
IV
Müxtəlif formalı fiqurların
sahəsini daha kiçik düzbucaqlılara ayırmaqla sərbəst
hesablayır.
