МАТЕМАТИКА П?НІН О?ЫТУДА ЖА?А ПЕДАГОГИКАЛЫ? А?ПАРАТТЫ?-КОММУНИКАТИВТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ?ОЛДАНУДЫ? ТИІМДІЛІГІ
МАТЕМАТИКА П?НІН О?ЫТУДА ЖА?А ПЕДАГОГИКАЛЫ? А?ПАРАТТЫ?-КОММУНИКАТИВТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ?ОЛДАНУДЫ? ТИІМДІЛІГІ
МАТЕМАТИКА П?НІН О?ЫТУДА ЖА?А ПЕДАГОГИКАЛЫ? А?ПАРАТТЫ?-КОММУНИКАТИВТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ?ОЛДАНУДЫ? ТИІМДІЛІГІ
Дамы?ан елдердегі білім беру ж?йесінде ерекше ма?ызды болып табылатын м?селелерді? бірі-о?ытуды а?параттандыру,я?ни о?у ?рдісінде жа?а а?паратты?-коммуникативтік технологияларды пайдалану болып табылады.?азіргі та?да да елімізде білім беру ж?йесінде жа?ашылды? ?атарына а?паратты? ке?істікті ??ру еніп,к?кейтесті м?селе ретінде к?н т?ртібінен т?спей отыр?анды?ы м?лім.А?параттандыру жа?дайында о?ушылар ме?геруге тиісті білім,білік,да?дыны? к?лемі к?ннен к?нге артып,мазм?ны ?згеріп отыр.
Нары?ты? экономика,?ылыми-техникалы? прогресс,соны? ішінде спутникті байланыс пен интернет ж?йесі жоспардан жо?ары де?гейдегі біліктілікті талап етеді.
Білім беру ж?йесін компьютерлендіруді тездетуді? ?ажеттілігі мына жа?дайлар?а байланысты-е? алдымен компьютер тілін ме?герген білікті мамандар?а деген ?о?амны? с?ранысы к?шейіп отыр;
-м??алімдер мен о?ушыларды? компьютерді ме?геруі,оларды? алдынан к?здерін ашады,?лемдік білім мен ?ылым?а жа?ындатады.
-мектептегі бас?ару ісін же?ілдетеді,педагогикалы?-психологиялы? зерттеулерді жетілдіреді.
Математика п?нін о?ытуда жа?а а?паратты? коммуникативтік технологияларды пайдалануды? басты ма?саты-о?ушылар?а білім алу процесіне к?мектесу.Б?л ма?саттар?а о?ыту программалары д?рістерді ?олдану?а арнал?ан электронды? о?улы?тар,тексеру программалары сия?ты программалы? ?німдер ?ызмет етеді.
?ашы?тан о?ыту,мультимедия ??ралдарыны? дамуы о?ушыны? білім алуын,оларды? белсенділігін арттырады.
О?ушыны? саба?та к?зделетін нысандары,??былыстары туралы ?з бетінше о?у т?рбие процесінде а?паратты жинауы,??деуі,оны ж?зеге асыра білуі ?азіргі заман?а а?паратты? технологияларды? даму ?рісіне байланысты.
Математика п?ніні? м??алімдері т?мендегілерді білуі ?ажет.
-?р т?рлі объектілерді кескіндеуді,оны салып т?р?ызуы интерактивтік та?та бетінде іске асыру ж?не оларды? динамикалы? елестетілуін;
-есептеу процесін,а?паратты іздеу ж?мыстарын,сонымен ?атар м?ліметтерді жинау,??деу ж?мыстарын автоматтандыру ж?не к?рсетілген о?ытыл?ан объектілер,??былыстар,процестер туралы м?лімет жинау.
6.Тестік,диагностикалы? ?дістемелерді? компьютерлік ?олданылуыны? ерекшеліктері,оны? о?ушыларды? білім де?гейін ба?алауы ж?не аны?тауы,сонымен бірге,ба?ылауы ж?не ?з білімін ба?алауы.
ЖАКТ жа?дайында ?олданатын негізгі ?діс-бейне ?діс о?у орындарыны? ж?мыс практикаларына а?паратты? м?ліметтерді,экран ар?ылы жеткізу к?здеріні? интенсивті кіруі,бейне ?дісті б?ліп к?рсету ж?не оны жеке о?ыту ?дісі ретінде ?арастыру м?мкіндігін береді.Бейне ?дісі білім ?ызметін ат?ара отырып,сонымен бірге оны тексеру,бекіту ?айталау,жина?тап ?орыту,ж?йеге келтіру ж?мыстарын,я?ни барлы? дидактикалы? функцияларды табысты орындайды.Б?л ?діс к?бінесе м?ліметтерді к?рнекілігімен ?абылдау?а негізделген.Ол білімді ме?геруді? индуктивті ж?не дедуктивті жолдарын о?ушыларды? ?з бетімен ж?мыс істеуін ж?не танымды? белсенділігін ?р т?рлі д?реже ?арастырады,танымдылы? ?рдісі бас?аруды? ?р т?рлі ?дістерін амалдарын аны?тайды.
О?ыту ?рдісінде мектептер,жо?ары о?у орындары компьютерлік техниканы пайдалануды? локальды ж?не ?аламды? ж?йе м?мкіндіктерін ке?інен ?олдануда.Оны? ішінде электронды кітапхана,электронды басылымдар,электронды о?улы?тар ж?не та?ы бас?алары.Интернет ресурстарын жан-жа?ты ме?геру м?мкіндіктері пайда болады,?ашы?тан о?ыту орталы?тарына шы?у жолдары аны?талады.
?азіргі кезде ?алымдар мен т?рбиелі мамандар о?ушыларды? виртуалды кластарда бас?а ?алада?ы,бас?а елдегі ?здеріні? замандастарымен байланысып,?ашы?ты? олимпиадалары мен бай?аулар?а ?атысып,о?у?а деген мотивациясын жо?арлата алады.
Білім беру ж?йесінде білімдік ж?не а?паратты? технологияларды іс ж?зінде ?йлестіріп,білім беру технологиялары мен а?паратты? ?арым-?атынасты? технологияларды кіріктіру ?ажет,сонда педагог ?зі білетін,жа?сы ме?герген,бейімделген ??ралдарды саба?та тиімді ?олданады.Жа?а педагогикалы? а?паратты?-коммуникативтік технологияларды білім ж?йесіне енгізгенде,о?ыту материалдарыны? педагогикалы? мазм?ндылы?ы мен ?ркімні? ?зіні? ?йренуіне жа?дай жасауды? ма?ызы зор.О?ыту ісіні? тиімділігі мен сапасы к?бінесе ?здігінен о?ып ?йрену процесін тиімді ?йымдастыру мен пайдаланатын материалдарды? сапасына т?уелді болады.
Интерактивті та?та ж?не а?паратты? технологиялар ар?ылы жасалып жат?ан о?ыту процесі о?ушыны? жа?аша ойлау ?абілетін ?алыптастырып,оларды ж?йелік байланыстар мен за?дылы?тарды табу?а итеріп,н?тижесінде-?здеріні? к?сіби потенциалдарыны? ?алыптасуына жол ашуы керек.
Б?гінгі та?да?ы а?паратты? ?о?ам айма?ында?ы о?ушыларды? ойлау ?абілетін ?алыптастыратын ж?не компьютерлік о?ыту ісін дамытатын жалпы за?дылы?тардан тарайтын педагогикалы? технологияларды? тиімділігі жо?ары деп есептеймін.Интерактивті та?таны? м?мкіндіктері ?те к?п шексіз. ??рамында?ы текстік, графикалы?, дыбысты?, видео, Web беттерін пайдалана отырып электронды? о?улы?тар жасау?а, неше т?рлі мультипрограммалар жасау?а м?мкіндік береді.
Жа?а педагогикалы? а?паратты? – коммуникативті технологияларды (онлайн режимін) пайдалану ар?ылы белгілі бір ?ашы?ты?та отырып білім алу?а, о?ушыларды? шы?армашылы? ?асиеттерін дамыту?а, ?здігінен ізденіп ж?мыс жасауына ?лкен м?мкіншілік береді.
Интерактивті та?таны ?олдану кезінде а?паратты? технологияларды ж?не
мультимедиалы? технологияларды пайдалану.
Активті экран форматтары ар?ылы Windows-ты?, Excel немесе Word форматтарына же?іл т?рде ауыса алады. Сонымен ?атар активті экран программалы? пакеті жиі ?олданылатын текстік, графикалы?, дыбысты?, видео, Web страницаларды? т?рлі форматтарынан кітапхана ??ру?а м?мкіндік береді.Саба?та мультимедиялы? технологияларды пайдалану бейнелік ж?не аудиоэффектілік (графикалы?, гиперм?тінді, дыбысты, анимациялы бейнелік к?ріністер) ?р т?рлі мультипрограммалы? м?мкіндіктерді интерактивті программмалы? жабды?ты? бас?аруымен орындата алатын арнайы ?р т?рлі функцияларды пайдаланамыз.
Жа?а коммуникациялы? технологияларды пайдалануды? басты ма?саты- о?ушыларды? о?у материалдарын толы? ме?геруі ?шін о?у материалдарыны? практикалы? жа?ынан тиімді ?сынылуына м?мкіндік беру. Б?л ма?саттар?а жету жолында интерактивті та?таны ?олдану ?азіргі заман талабында?ы е? ?здік жа?а а?паратты? коммуникативті технология. Білім саласында компьютер о?ушы ?шін о?у ??ралы, ал м??алім ?шін ж?мысшы болып табылады. Б?гінгі та?да?ы а?паратты? ?о?ам айма?ында?ы о?ушыларды? ойлау ?абілетін ?алыптастыратын ж?не компьютерлік о?ыту ісін дамытатын жалпы за?дылы?тардан тарайтын педагогикалы? технологияларды? тиімділігі жо?ары деп есептейміз.
Интерактивті та?таны мынадай жа?дайларда ?олдану?а болады:
-теориялы? материалды ?здігінен ме?геруге,
-саба?ты иллюстрациялы? материал ретінде жабды?тау?а,
-тез арада ?айтарма байланыс болуына,
-?ажетті а?паратты? материалдарды жылдам тауып алу?а,
МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДА ЖАҢА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАТИВТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
Нұрманбетова Раухан Еңбекшіқызы
Т.Рысқұлов ауданы
Құлан орта мектебі
Дамыған елдердегі білім беру жүйесінде ерекше маңызды болып табылатын мәселелердің бірі-оқытуды ақпараттандыру,яғни оқу үрдісінде жаңа ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану болып табылады.Қазіргі таңда да елімізде білім беру жүйесінде жаңашылдық қатарына ақпараттық кеңістікті құру еніп,көкейтесті мәселе ретінде күн тәртібінен түспей отырғандығы мәлім.Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім,білік,дағдының көлемі күннен күнге артып,мазмұны өзгеріп отыр.
Нарықтық экономика,ғылыми-техникалық прогресс,соның ішінде спутникті байланыс пен интернет жүйесі жоспардан жоғары деңгейдегі біліктілікті талап етеді.
Білім беру жүйесін компьютерлендіруді тездетудің қажеттілігі мына жағдайларға байланысты-ең алдымен компьютер тілін меңгерген білікті мамандарға деген қоғамның сұранысы күшейіп отыр;
-мұғалімдер мен оқушылардың компьютерді меңгеруі,олардың алдынан көздерін ашады,әлемдік білім мен ғылымға жақындатады.
-мектептегі басқару ісін жеңілдетеді,педагогикалық-психологиялық зерттеулерді жетілдіреді.
Математика пәнін оқытуда жаңа ақпараттық коммуникативтік технологияларды пайдаланудың басты мақсаты-оқушыларға білім алу процесіне көмектесу.Бұл мақсаттарға оқыту программалары дәрістерді қолдануға арналған электрондық оқулықтар,тексеру программалары сияқты программалық өнімдер қызмет етеді.
Қашықтан оқыту,мультимедия құралдарының дамуы оқушының білім алуын,олардың белсенділігін арттырады.
Оқушының сабақта көзделетін нысандары,құбылыстары туралы өз бетінше оқу тәрбие процесінде ақпаратты жинауы,өңдеуі,оны жүзеге асыра білуі қазіргі заманға ақпараттық технологиялардың даму өрісіне байланысты.
Математика пәнінің мұғалімдері төмендегілерді білуі қажет.
-әр түрлі объектілерді кескіндеуді,оны салып тұрғызуы интерактивтік тақта бетінде іске асыру және олардың динамикалық елестетілуін;
-есептеу процесін,ақпаратты іздеу жұмыстарын,сонымен қатар мәліметтерді жинау,өңдеу жұмыстарын автоматтандыру және көрсетілген оқытылған объектілер,құбылыстар,процестер туралы мәлімет жинау.
-математиканы оқытуда ақпараттық технологияларды қолдануды қосымша оқытуын жүзеге асыру.
-оқушылардың білім деңгейін бағалауға қойылатын негізгі критерийлерін.
-қолданушының білімін,дайындығын бағалауға арналған компьютерлік тестік және диагностикалық әдістерді қолдана білу;
Сонымен қатар математика пәнінің мұғалімдері өзінің кәсіби қызметінде келесі негізгі бағыттарды біліп алуға болады.
1.Математика пәнін оқытудағы ақпараттық технологиялардың педагогикалық мақсаттары:
-қолданушы мен ақпараттық және коммуникациялық құрылғылар арасындағы жылдам байланыс;
-оқытылу ақпаратының компьютерлік көзге елестетілуі;
-ақпараттық-әдістемелердің оқыту процесін ұйымдастырудағы бақылауын автоматтандыру.
2.Жергілікті және жалпы тораптағы ақпараттық қарым-қатынас.
3.Оқыту-тәрбиелеу процесінің білімді ақпараттандыру шарттарындағы ерешеліктері,сонымен бірге әдістемелік практиканың қолданылуы,соның ішінде,математикалық ақпараттық жүйелері.
4.Электрондық құралдардың құрылымын,қолданылуларын,жобалауы және бағалануын және мазмұндық-әдістемелік құндылығын білу.
5.Электронды есептеуіш техниканың,ақпараттық және коммуникациялық құралдардың әдістемелік-эргономикалық шарттары.
6.Тестік,диагностикалық әдістемелердің компьютерлік қолданылуының ерекшеліктері,оның оқушылардың білім деңгейін бағалауы және анықтауы,сонымен бірге,бақылауы және өз білімін бағалауы.
ЖАКТ жағдайында қолданатын негізгі әдіс-бейне әдіс оқу орындарының жұмыс практикаларына ақпараттық мәліметтерді,экран арқылы жеткізу көздерінің интенсивті кіруі,бейне әдісті бөліп көрсету және оны жеке оқыту әдісі ретінде қарастыру мүмкіндігін береді.Бейне әдісі білім қызметін атқара отырып,сонымен бірге оны тексеру,бекіту қайталау,жинақтап қорыту,жүйеге келтіру жұмыстарын,яғни барлық дидактикалық функцияларды табысты орындайды.Бұл әдіс көбінесе мәліметтерді көрнекілігімен қабылдауға негізделген.Ол білімді меңгерудің индуктивті және дедуктивті жолдарын оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін және танымдық белсенділігін әр түрлі дәреже қарастырады,танымдылық үрдісі басқарудың әр түрлі әдістерін амалдарын анықтайды.
Оқыту үрдісінде мектептер,жоғары оқу орындары компьютерлік техниканы пайдаланудың локальды және ғаламдық жүйе мүмкіндіктерін кеңінен қолдануда.Оның ішінде электронды кітапхана,электронды басылымдар,электронды оқулықтар және тағы басқалары.Интернет ресурстарын жан-жақты меңгеру мүмкіндіктері пайда болады,қашықтан оқыту орталықтарына шығу жолдары анықталады.
Қазіргі кезде ғалымдар мен тәрбиелі мамандар оқушылардың виртуалды кластарда басқа қаладағы,басқа елдегі өздерінің замандастарымен байланысып,қашықтық олимпиадалары мен байқауларға қатысып,оқуға деген мотивациясын жоғарлата алады.
Білім беру жүйесінде білімдік және ақпараттық технологияларды іс жүзінде үйлестіріп,білім беру технологиялары мен ақпараттық қарым-қатынастық технологияларды кіріктіру қажет,сонда педагог өзі білетін,жақсы меңгерген,бейімделген құралдарды сабақта тиімді қолданады.Жаңа педагогикалық ақпараттық-коммуникативтік технологияларды білім жүйесіне енгізгенде,оқыту материалдарының педагогикалық мазмұндылығы мен әркімнің өзінің үйренуіне жағдай жасаудың маңызы зор.Оқыту ісінің тиімділігі мен сапасы көбінесе өздігінен оқып үйрену процесін тиімді ұйымдастыру мен пайдаланатын материалдардың сапасына тәуелді болады.
Интерактивті тақта және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып,оларды жүйелік байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп,нәтижесінде-өздерінің кәсіби потенциалдарының қалыптасуына жол ашуы керек.
Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептеймін.Интерактивті тақтаның мүмкіндіктері өте көп шексіз. Құрамындағы текстік, графикалық, дыбыстық, видео, Web беттерін пайдалана отырып электрондық оқулықтар жасауға, неше түрлі мультипрограммалар жасауға мүмкіндік береді.
Жаратылыстану пәндерді оқытуға арналған бағдарламалар анимация, видео және аудиоэффектілерді пайдалануымен қызықтырады.
Жаңа педагогикалық ақпараттық – коммуникативті технологияларды (онлайн режимін) пайдалану арқылы белгілі бір қашықтықта отырып білім алуға, оқушылардың шығармашылық қасиеттерін дамытуға, өздігінен ізденіп жұмыс жасауына үлкен мүмкіншілік береді.
Интерактивті тақтаны қолдану кезінде ақпараттық технологияларды және
мультимедиалық технологияларды пайдалану.
Активті экран форматтары арқылы Windows-тың, Excel немесе Word форматтарына жеңіл түрде ауыса алады. Сонымен қатар активті экран программалық пакеті жиі қолданылатын текстік, графикалық, дыбыстық, видео, Web страницалардың түрлі форматтарынан кітапхана құруға мүмкіндік береді.Сабақта мультимедиялық технологияларды пайдалану бейнелік және аудиоэффектілік (графикалық, гипермәтінді, дыбысты, анимациялы бейнелік көріністер) әр түрлі мультипрограммалық мүмкіндіктерді интерактивті программмалық жабдықтың басқаруымен орындата алатын арнайы әр түрлі функцияларды пайдаланамыз.
Жаңа коммуникациялық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты- оқушылардың оқу материалдарын толық меңгеруі үшін оқу материалдарының практикалық жағынан тиімді ұсынылуына мүмкіндік беру. Бұл мақсаттарға жету жолында интерактивті тақтаны қолдану қазіргі заман талабындағы ең үздік жаңа ақпараттық коммуникативті технология. Білім саласында компьютер оқушы үшін оқу құралы, ал мұғалім үшін жұмысшы болып табылады. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын педагогикалық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептейміз.
Интерактивті тақтаны мынадай жағдайларда қолдануға болады:
-теориялық материалды өздігінен меңгеруге,
-сабақты иллюстрациялық материал ретінде жабдықтауға,
-тез арада қайтарма байланыс болуына,
-қажетті ақпараттық материалдарды жылдам тауып алуға,
-сабақта және сабақтан тыс уақытта өз бетімен әр түрлі деңгейлі,шығармашылық тапсырмалар орындауға,
-әрбір жеке тұлғаның білімін,білік іскерлігін әрбір тақырыптар,әрбір тараулар бойынша тексеруге,бағалауға,
5-сыныпта «Шеңбер және дөңгелек» тақырыбын интерактивті тақта арқылы өттім.Онда оқушылар тірек тапсырмалар арқылы жаңа тақырыпты флипчартта анимациялық программалар мен сызбаларды пайдаланып өздігінен меңгерді,яғни шеңбер мен дөңгелектің анықтамаларын,элементтерін өздері айтты.Шеңберлердің теңдігін камераның көмегімен жылжыту арқылы анимация құрдым.Оқушылар анимация арқылы тең шеңберлердің радиустары мен диаметрлерінің тең болатынын және диаметр дөңгелекті екі жарты дөңгелекке бөлгенін көрді.Кітапханадағы сағаттың суретін алып,суретке гиперсілтеме жасау арқылы уақыттың өлшем бірліктерін қайталаттым.Білім берудің интенсивті автоматты үрдісін,ойын түрін пайдалануға оқушының жеке қабілетін есепке алуға,білім алу үрдісін түбегейлі өзгертіп,оқушының өздігінен білім алуға,пәнге қызығушылығын арттыруға болады.
Жаңа ақпараттық коммуникативтік технологияның тиімділігі:
