?арама-?арсы сандар та?ырыбы

Жүсіпова Қалбибі Әбенқызы

Математика пәні мұғалімі

№ 21 орта мектеп

Цифрлар (сандар) әлемді басқармайды,бірақ олар әлемді қалай басқару керек екенін нақтылайды. (И. Гете)

Үй тапсырмаларын тексеру : № 313; №317;

0

1

а ) санақта пайдаланылатын сандар … деп аталады

- бөлшек сандар;

- натурал сандар .

ә) санақ басы,бірлік кесіндісі және бағыты көрсетілген түзу … деп аталады - координаталық түзу;

- координаталық сәуле.

б) теріс сандар координаталық түзуде … орналасқан -санақ басынан оң жақта;

-санақ басынан сол жақта .

в) Нөл саны – … -оң сан;

-оң да теріс те емес сан;

- теріс сан .

Суреттегі екі кісінің әрекетету бағыттары қандай?

0

-4

4

Қарама – қарсы сандар

4

-2 және 2 5 және - 5 1,5 және - 1,5 0 и 0

0 саны оң да теріс те емес,ол -санақ басы

тек таңбаларымен айырмашылығы бар сандар қарама-қарсы сандар деп аталады

1-топ А деңгей В деңгей С деңгей

№ 328 № 334 №347

2-топ А деңгей В деңгей С деңгей

№ 330 №339 №350(1,2)

3-топ А деңгей В деңгей С деңгей

№ 332 №343 №350(3,4)

4-топ А деңгей В деңгей С деңгей

№ 333 №342 №350(5,6)

Таңбалар ережесі

Жақшаның алдында «плюс» (+) таңбасы бар санды жақшасыз жазғанда санның өз таңбасы сақталынады.

Мысалы, +(+) = +6; +(-7) = -7

Жақшаның алдында «минус» ( - ) таңбасы бар санды жақшасыз жазғанда санның таңбасы қарама-қарсы таңбаға өзгереді.

Мысалы ,- (+4) = -4; - (- 9 ) = +9

Таңбалар ережесінің кестемен берілуі:

+ (+) = +

- (+) = -

+ (-) = -

- (-) = +

Негізгі ережелер

Егер а оң сан болса,онда – а саны теріс сан

Егер а теріс сан болса,онда – а саны оң сан

Егер a =0, онда –а=0

Кестедегі бос орындарды толтыр

а

-а

-0,3

0,3

14

-14

-6

6

0

0

10

-1,6

-10

1,6

1) - 12 санына қарама-қарсы сан ____

12

жазылуы: -(-12) = 12

2) -10,6 санына қарама-қарсы сан _____

10,6

жазылуы: -( -10,6 ) = 10,6

3) - т санына қарама-қарсы сан _____

т

жазылуы : -( - т ) = т

-(-(-(-5))) саны неге тең ? Не үшін?

-(-(-(-(-10,32)))) саны неге тең ? Не үшін?

қорытынды:

а) егер сандағы теріс таңбалар саны жұп болса,онда ол оң сан .

ә) егер сандағы теріс таңбалар саны тақ болса,онда ол теріс сан

Белгінің орнына дұрыс теңдік келіп шығатын сәйкес санды қойыңдар

37

0

0=

- (-37) =

- (-2,3) =

2,3

2,5 =

- (- 2,5)

- (-20)

20 =

-(-(-(-61 ))) =

61

14

-(-14) =

-(-(-12)) =

-12

Тест тапсырмалары

М

• Қарама-қарсы сандарды табыңдар:

к)0 және 5 л) 0,9 және 1,9 м)1,8 және -1,8 н) 1,4 және -14

2. Мына сандардан қарама-қарсы сандар жұбын табыңдар:

1,27; -0,3; 0,62; 0,7; 9,1; -0,62; -12,7; -1,9;

к) 1,27 және -12,7 ; и) 0,62 және -0,62; м) 9,1 және -1,9; с)-0,3 және 0,7;

3. Теріс сан берілсе, оған қарама-қарсы сан қандай болады?

л) теріс м) 0 н) оң

4. Жұлдызшаның орнына қажетті санды қойыңдар: - (- 3,05) = *

о) -3,5 у) 3,05 с) -3,05

5. Теңдеудің шешімін табыңдар : -х = -8,35

а) -8,35 б) 83,5 с) 8,35

И

Н

У

С

1 кестедегі сандарға 2 кестеден қарама-қарсы сандарды сәйкесінше орналастырып,әйгілі ғалымның атын табыңдар.

-2

2

0

0,1

15

-8

8

0

 15

Н

О

Т

Ь

Ю

Н

2

Ь

8

Н

0

Н

 15

Ю

О

Т

Үйге тапсырма:

№ 331; №338;