ЕКОЕ ж?не Е?ОБ

Батыс Қазақстан облысы. Бөкей ордасы ауданы, Бөрлі ауылы.

М.Бегалиева атындағы ОЖББМ.

Математика пәнінің мұғалімі

Айтасов Жанболат Әділбайұлы

87779798451 zhanbolat_02,[email protected]

Сабақтың тақырыбы:

§18 .Ең үлкен ортақ бөлгіш (ЕҮОБ) және Ең кіші ортақ еселік (ЕКОЕ)

Жаңа сабақ

Математика , 5 - сынып

Сабақтың мақсаты:

1) Білімділігі: ЕҮОБ, ЕКОЕ ті үйрену сабақта қолдану арқылы оқушылардың математикаға деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру, тапқырлыққа, шапшаңдыққа баулу.

2) Дамытушылығы: ЕҮОБ, ЕКОЕ ережесін есептеулерде қолдана білуге машықтарын қалыптастыру.

3) Тәрбиелілігі: Білімділікке, ұйымшылдыққа, зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:

Жаңа сабақ

Сабақтың түрі:

Дәстүрлі

Интерактивті тақта

Көрнекілігі:

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Үй тапсырма

ІІІ. Жаңа сабақ

ІV. Есептер шығару

V. Бекіту. Үйге тапсырма

VІ. Бағалау

Қайталау сұрақтары:

• 2, 5, 10 санына бөлінгіштік белгісі?
• 3, 9 санына бөлінгіштік белгісі?
• Жай сан деп қандай сандарды айтамыз? Мысал келтір.
• Құрама сан дегеніміз не? Мысал келтір

Мысалы: 24 пен 18 сандарының ортақ бөлгіштерін табу керек болсын.

24 санының бөлгіштері: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24

18 санының бөлгіштері: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 18

1, 2, 3, 6 сандары 24 пен 18 сандарының ортақ бөлгіштері

ЕҮОБ (24; 18) = 6 деп жазамыз

ЕҮОБ (24; 18) = 6 жазылуының оқылуы: «24 және 18 сандарының ең үлкен ортақ бөлгіші 6-ға тең»

Мысалы: ЕҮОБ (180; 378)

378

2

180

2

3

189

2

90

Сондықтан

ЕҮОБ (180; 378) = 2•3•3 = 2•3 2 =18

3

63

3

45

21

3

15

3

7

7

5

5

1

1

378=2•3•3•3•7

378=2•3 3 •7

180=2•2•3•3•5

180=2 2 •3 2 •5

Ереже:

• Натурал сандарды жай көбейткіштерге жіктейміз;
• Екі натурал санның да жіктелуінде бар жай көбейткіштерді таңдап аламыз; егер ол көбейкіштер әр түрлі дәрежеде тұрса, онда дәреже көрсеткіші ретінде ең кіші көрсеткіш алынады;
• Алынған көбейткіштердің көбейтіндісінің мәнін табамыз

Мысалы: ЕҮОБ (12; 18; 42)

12=2 2 •3;

18= 2•3 2 ;

42 = 2•3•7

ЕҮОБ (12; 18; 42) = 2•3=6

Мысалы: ЕҮОБ (6; 18) = 6; ЕҮОБ ( 5; 15) = 5; ЕҮОБ (77; 7)=7

Егер бір сан екінші санға бөлінсе, онда

ең үлкен ортақ бөлгіші сол сандардың кішісіне тең.

Мысалы: ЕҮОБ (16; 125) = 1; ондай кезде 16 және 125-ті өзара жай сандар деп атайды

Ең үлкен ортақ бөлгіші 1-ге тең натурал сандар

өзара жай сандар деп аталады.

8-ге еселік болатын натурал сандар: 8; 16; 24; 32; 48 .....

12-ге еселік болатын натурал сандар: 12; 24; 36; 48 ....

Ең кішісі 24 саны, бұл санды ең кіші ортақ еселік деп атайды

Жазылуы: ЕКОЕ (8; 12) = 24

ЕКОЕ (8; 12) = 24 оқылуы: 8 бен 12 сандарының ең кіші ортақ еселігі 24-ке тең

Мысалы: ЕКОЕ (180; 378)

378

2

180

2

3

189

2

90

Сонда

ЕКОЕ (180; 378) = 2 2 •3 3 •5•7= 3780

63

3

3

45

21

3

15

3

7

7

5

5

1

1

378=2•3•3•3•7

378=2•3 3 •7

180=2•2•3•3•5

180=2 2 •3 2 •5

Демек, бір және одан да көп натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін табу үшін:

• Берілген натурал сандар жай көбейткіштерге жіктеледі;
• Натурал сандардың бірінің жіктелуіне кіретін жай көбейткіштер тізіліп жазылады;
• Осы көбейткіштер басқа натурал сандардың жіктелуінен алынбай қалған жай көбейкіштермен толықтырылады;
• Барлық алынған көбейткіштердің көбейтіндісінің мәні табылады

Мысалы:

ЕКОЕ (42; 7) = 42; ЕКОЕ (3; 6; 102) = 102; ЕКОЕ ( 9; 369) = 369;

Бірі екіншісіне бөлінетін натурал сандардың ең кіші ортақ еселігі ол натурал сандардың үлкеніне тең.

Мысалы

ЕКОЕ (2; 3) = 6; ЕКОЕ ( 4; 9) = 36 ЕКОЕ ( 5; 11)= 55

Өзара жай сандардың ең кіші ортақ еселігі сол сандардың

көбейтіндісіне тең

Кроссворд “Математика”

1 м

  2

  4

а

3 т

е

м

  5

  6

а

т

и

к

7 а

2. Тақ цифрлармен аяқталатын сандар 3. Құрамында мәнін табу қажет болатын әрпі бар теңдік 4. Бөлгіштерінің саны екіден көп сандар 5. 1-ге және өзіне бөлінетін сандар 6. Шеңбердің бойындағы кез-келген нүктені центрмен қосатын кесінді 7. бөлшектің...

Оқулықпен

жұмыс

№ 1388,

№ 1391,

№ 1396

Сабақтағы жұмыстарыңызға рахмет!

Сіздерге бүгінгі сабақ ұнады және алынған нәтижелер мен қорытындыларыңды жақсы меңгердіңдер деп ойлаймын