Д?рыс ж?не б?рыс б?лшектер.Аралас сандар

Мұғалім:Дюзбаева.С.М.

Үй тапсырмасын пысықтау сұрақтары?

• 45 оқушының - і жақсы оқиды. Неше

оқушы жақсы оқиды?

• Фигураның қандай бөлігі боялған.
• Бөлшекті қысқарту:

Жауабы: 15 оқушы

Жауабы: бөлігі

• Жай бөлшектің алымы бөлімінен кіші болуы мүмкін, оған тең болуы немесе бөлімінен үлкен болуы мүмкін.

Мысалы : - дұрыс бөлшектер, өйткені 2

сондықтан дұрыс бөлшек 1-ден кіші .

Егер бөлшектің алымы бөлімінен кіші болса, онда бөлшек дұрыс бөлшек деп аталады.

6; 128; 2312; 45=45 Сондықтан, бұрыс бөлшек 1-ге тең немесе 1-ден үлкен." width="640"

Егер бөлшектің алымы бөліміне тең немесе одан үлкен болса, онда бөлшек бұрыс бөлшек деп аталады.

Мысалы : бұрыс

бөлшектер,

Өйткені, 5 =5; 116; 128; 2312; 45=45

Сондықтан, бұрыс бөлшек 1-ге тең немесе 1-ден үлкен.

Бүтін бөліктен және бөлшек бөліктен тұратын сан аралас сан деп аталады.

• Мысалы , қосындысын, қосу белгісін жазбай түрінде жазу

қабылданған. Мұндағы - аралас сан. 1-бүтін бөлігі -бөлшек бөлігі.

Оқылуы “ бір бүтін бестен екі”.

Бұлар аралас сандар .

Бұрыс бөлшекті аралас санмен жазу үшін:

• Бөлшектің алымын бөліміне бөлу керек:
• Толымсыз бөлінді аралас санның бүтін бөлігі болады;
• Қалдық (егер ол бар болса) бөлшектің алымы, ал бөлгіш бөлімі болады.

Сонда

Аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазу үшін:

• Аралас санның бүтін бөлігін бөлшек бөлігінің бөліміне көбейту керек;
• Шыққан көбейтіндіге бөлшек бөлігінің алымын қосып, алым етіп алу;
• Бөлшектің бөлімін өзгертпей, бөлім етіп қалдыру.

Мысалы, қысқаша,

Натурал санды аралас сан түрінде жазуға болады

Мысалы, 9 ды бөлімі 7 саны болатын; 5 саны болатын аралас сан түрінде жазуға болады.

Бөлімі 15 саны болатын аралас бөлшек түрінде жаз:

Натурал санды бұрыс бөлшек түрінде жазуға болады

• Бөлімі 1,4,6,10 болатын бұрыс бөлшек түрінде жаз.

ауызша

№ 1. Қайсысы бұрыс бөлшек , қайсысы

дұрыс бөлшек .

№ 2. 4:5; 6:5; 1:3; 9:2; 12:7; 3:5; бөлінділерін бөлшек түрінде оқы.

Жауабы: дұрыс бөлшек,

бұрыс бөлшек

Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жаз.

№ 475

Аралас санды бұрыс бөлшекпен жаз.

№ 486

Қорытындылау

• Дұрыс бөлшек
• Бұрыс бөлшек
• Аралас сан
• Бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру.
• Аралас санды бұрыс бөлшекке айналдыру.

Үйге:

Ережелерді оқу, түсініп жаттау.

№ 472, 473, 474,480