Д?рыс ж?не д??ес к?пб?рыштар

Дұрыс көпбұрыштар.

1. Қабырғалары қарсы жатқан бұрыштарының ... пропорционал /синус/   2. Қандай фигураға синус пен косинус теоремасы пайдаланады? /үшбұрыш/  3. Егер үшбұрыштың екі қабырғасы мен арасындағы бұрыш белгілі болса, онда қандай теореманы пайдаланамыз? /косинус/  4. Қабырғаның бойында жататын бұрыш / іргелес/  5. Дәлелденетін тұжырымдама /теорема/ 

тексеру

тексеру

тексеру

тексеру

тексеру

     Мына суреттегі көпбұрыштың түрлерін анықта

Қызығушылықты ояту

• Мына фигуралардың қайсысы дұрыс көпбұрыш?

4.

8.

1.

5.

7.

3.

2.

9.

6.

Дұрыс көпбұрыш.

Дұрыс үшбұрыш

Дұрыс төртбұрыш

Дұрыс алтыбұрыш

Барлық қабырғалары және барлық

бұрыштары тең дөңес көпбұрышты

дұрыс көпбұрыш деп атайды .

Анықтама. Нүктелерден және оларды қосатын кесінділерден тұратын фигураны сынық сызық деп атайды.

Нүктелерді сынық сызықтың төбелері деп, ал кесінділерді сынық сызықтың буындары деп атайды. A, B, C, D, E, F нүктелері. АВ, BC, CD, DE, DF – сынық сызықтың буындары . Сынық сызықтың өзі ABCDEF «сынық сызығы» деп оқылады.

Көпбұрыш  – жазықтықтағы кез келген тұйық сынық сызық. Сынық сызықтың әрбір бөлігі көпбұрыштың қабырғасы , ал олардың ұштары көпбұрыштың төбелері деп аталады. Егер сынық сызық қарапайым болса, онда көпбұрыш қарапайым көпбұрыш деп, ал күрделі болса, жұлдыз тәрізді көпбұрыш деп аталады.

Көпбұрыш жазықтықты бірнеше облысқа бөледі.

Қарапайым көпбұрыш жазықтықты біреуінде

түзу толығынан жататын , ал екіншісінде

толық жатпайтын екі облысқа

бөледі.

Біріншісін көпбұрыштың сыртқы облысы , екіншісін

ішкі облысы дейді.

Көпбұрыш осы облыстардың шекарасы болады.

Көпбұрыш пен оның ішкі облысын біріктірсек,

екі өлшемді көпбұрыш шығады.

Қайталау сұрақтары

• І топ Дұрыс көпбұрыштың

бұрыштарының қосындысы

• ІІ топ Дұрыс көпбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңбердің радиусы
• ІІІ топ Шеңберге сырттай және іштей сызылған көпбұрыштың аудандарының формуласы

Егер көпбұрыштың төбелері кез келген қабырғасы арқылы жүргізілген түзудің бір жағында жатса, онда оны дөңес көпбұрыш дейді. Төбесі арқылы өтетін қабырғалардың ішкі облыс жағынан жасайтын бұрышын көпбұрыштың ішкі бұрышы дейді.

Анықтама:  Барлық қабырғалары және барлық бұрыштары тең дөңес көпбұрышты дұрыс көпбұрыш деп атайды. Дұрыс n бұрыштың қабырғасын а n    деп белгілесек, барлық қабырғалары тең болғандықтан, оның периметрі P n  = n• а n   болады.

Формула:

Дұрыс n бұрыш

• Дұрыс n бұрыштың

бұрыштарының

қосындысы :

__________________________

А 2

2. Дұрыс n бұрыштың әрбір бұрышын есептеу

формуласы:

А 1

А п

Тапсырмалар

• І топ Дұрыс көпбұрыштың әр бұрышы 135 ° болса, онда қабырғалар саны қанша?

• ІІ топ Дұрыс төртбұрыштың қабырғасы 2 см. Оған сырттай сызылған шеңбердің радиусын табыңдар.

• ІІІ топ Радиусы 4 см-ге тең шеңберге сырттай сызылған дұрыс алты бұрыштың қабырғасы 3 см. Оның ауданын табыңдар.

Жаңа сабақты бекіту:

1)    бұрыштарының қосындысын;

2)    әрбір бұрышын;

3)    әрбір төбесіндегі сыртқы бұрышын;

4)    бір төбеден шығатын диагональдар санын;

5)    барлық диагональдарының санын

6)    егер периметрі 24,6 м болса, әрбір қабырғасын табыңдар.                                                   

Деңгейлік тапсырмалар

І деңгей

Бесбұрыштың бұрыштарының қосындысын табыңдар.

ІІ деңгей

Әр бұрышы 150 °болатын дұрыс көпбұрыштың қабырғалар санын табыңдар.

ІІІ деңгей

Қабырғасы 4 см болатын дұрыс алтыбұрышқа іштей сызылған шеңбердің радиусын табыңдар.

Үйге тапсырма:

№ 247