?лгерімі т?мен о?ушымен ж?мыс
?лгерімі т?мен о?ушыларда дамуды? жеке варианттарыны? к?п т?рлілігі бар.Олар таным компоненттеріні? ?алыптасуыны? ?р т?рлі де?гейіне байланысты, я?ни б?л артта ?алуды? ?р т?рлі себептері бар екенін к?рсетеді. О?ушыларды? негізінен білімді ме?геру ?рдісі мына компоненттерден т?рады: ?абылдау, т?сіну, есте са?тау,?орыту ж?не ж?йелеу.О?у ?рдісінде б?л компоненттер ?те ты?ыз байланысты.О?ушы ме?геретін материалды? ?иынды?ына со?ты??анда ?ана ?з бетінше шешім ?абылдап, ?орытынды жасай алады.Осыдан кейін ол материалды толы? игереді.?абылдауы баяу о?ушылар ?рбір саба? кезінде ?ажетті к?рнекі ??ралдармен, дидактикалы? материалдармен, тарататын ж?не к?рсететін к?рнекіліктермен ?амтамасыз етілуі ?ажет. Сонда ?ана ?ткізілген саба?тар ?з ма?сатына толы? жетеді.Осы білімді ме?геру компоненттері баяу бол?анды?тан нашар о?ушы шы?ады.О?у жылдамды?ы баяу бол?анды?тан ж?не есеп м?тінін ?ате о?ы?анды?тан оны? мазм?нын т?сінбейді, есте са?тауы да т?мен. ?лгерімі т?мен о?ушыларды? а?ыл- ой параметрі ж?не жа?ымды а?ыл сапалары ?алыптаспа?ан,білім ?оры аз.Нашар о?уды? алдын алу ?шін артта ?алу мен ?лгерімні? т?мендеуіні? себептерін аны?тау керек. Нашар о?ушыларды? кемшіліктері т?мендегідей: 1) есеп шартын о?ы?анда ?ріп,буын немесе с?з ?алдырып о?у, 2)кейбір буындарды с?здерді ?айталап немесе ежіктеп о?у.М?ндай кемшілігі бар о?ушы?а о?улы?тан арнайы тапсырмалар немесе карточкамен ж?мыс беріледі. Карточкамен ж?мыс о?ушыны жалы?тырмайды, о?у?а деген ынтасын арттырып отырады.Таным ?рекетіні? н?тижелілігі- а?ыл ой ?рекетіні? даму д?режесіне байланысты.Оны? негізгі компоненттеріні? ?алыптаспауы ?лгерімні? т?мен болуыны? басты себебі болып табылады.
Компоненттерді? ?айсысы ?лгерімні? т?мендеуіне негізгі себеп болуына байланысты артта ?алу екіге б?лінеді: 1.педагогикалы? жа?ынан назардан тыс ?ал?ан балалар;
2.нашар о?итын о?ушылар.
Педагогикалы? жа?ынан назардан тыс ?ал?ан балалармен ж?мыс орындау нашар о?итындармен салыстыр?анда ?лде?айда тиімді болып табылады.
Нашар о?итын о?ушылар о?у- т?рбие ?рдісінде к?бірек біліктілікті ?ажет етеді.Біра? оларды? екі т?рінде де ж?мысты? жалпы ба?ыты бірдей.
Педагогикалы? жа?ынан назардан тыс ?ал?ан балаларды мектепке дейін ?ол?а алу керек. Саба? ?стінде ж?не саба?тан тыс уа?ытта зейін мен ыры?ты, есте са?тауды дамыту ?ажет.
Балаларды? артта ?алуы мен нашар о?уын болдырмау ж?не алдын алу ж?мыстары к?п уа?ытты, ынта-жігерді ?ажет етеді.Осы ?иыншылы?тарды? себебі –баланы? а?ыл-ой ерекшеліктеріні?,а?ыл сапаларыны? ?алыптаспа?аны, ал б?л ерекшеліктер миды? кейбір органикалы? аномалияларымен байланысты, сонды?тан олар сырт?ы ?серлерге тез к?не алмайды.
Б?ндай сырт?ы ?серлерге ?те ерте жаста жа?ымсыз ?леуметтік – педагогикалы? жа?дайларды? ы?палынан, назардан тыс ?ал?ан балалар тез к?нгіш болып келеді. М?ндай артта ?алуды? алдын алу ?шін ж?мыс балаларды? а?ыл – ой ?рекетін белсендіруге,с?йлеу ?абілетін дамыту?а,практикалы? т?жірибесін ке?ейтуге ба?ытталуы керек. Мектеп бала?а жалпы білім беріп ?ана ?оймай, оны жалпы дамыту,с?йлеу, о?ыту,талдау жасау?а ?йрету, ?з ойын д?рыс жеткізе білуге, салыстыра білуге, д?лелдеуге, с?йлеу м?дениетіне ?йретеді.О?у е?бегіні? ?аруы – ой.Логикалы? жеке пікірімен ?зіндік талдау бірт?тас.Б?л талаптар ой мен іс ?рекетті? негізгі ?зегі болып табылады.
Ойын балалар ?шін к?рделі ?рекет.Балалар білімді ойын ар?ылы да ала алады ж?не білімділікке ?йренеді.Сонды?тан математика саба?ында?ы ойын ар?ылы білімін шы?дап ой ?рісін ке?ейте алады.Баланы? жас ерекшелігіне, зейініне сай ?йымдастырыл?ан ойындар баланы? а?ылын, д?ниетанымын ке?ейтеді, мінез- ??л?ын, ерік жігерін ?алыптастырады ж?не саба??а деген ?ызы?ушылы?ын арттырады.
Де?гей бойынша сараптау ой е?бегіні? дамуына байланысты саралауды? ?азіргі педагогикада?ы о? аспектілері м??алімге нашар о?итын о?ушылар?а к?мектесуге жол ашады.
О?и алуларына с?йкес топтар?а б?лу критерийлері:
1- топ. Нашар о?итын балалар. Олар баяу ?рекет етеді, сынып?а ілесе алмайды. Егер осыларды есепке алмаса?, о?у?а деген ?ызы?ушылы?тары т?мендейді сыныптастарынан ?алып ?ояды. Б?л о?ушылар ?шін ?ткен материалдардан тапсырмалар берілуі керек ж?не тапсырмаларды? к?лемі ша?ын болуы тиіс.
2-топ
Б?л топты? о?ушыларына материалды естеріне са?тау ?шін к?п рет ?айталау ?ажет. Сырттай оларды? психологиялы? ерекшеліктері асы?пайтынды?ынан, жо?ары эмоционалды?ынан,зейініні? т?мендегінен ж?не жина?ы еместігінен бай?алады.Олар ?шін жина?тау?а берілген тапсырмалар ?иын. Б?л о?ушылар?а берілген ж?мыс алгоритмін ?олдан?ан пайдалы. Теорияны жа?сы игере отырып, олар практикада ?ате жіберуі м?мкін.М?ндай о?ушылар?а ?р –?рекетті ауызша т?сіндіруді талап ететін тапсырмалар ?сыну ма?ызды.
3-топ
Б?л топ?а ?озуы мен то?тауыны? тепе -те? ?рдісі бар о?ушылар кіреді. Оларды? т?ра?ты зейіні бар, жина?тау ?рдісін жа?сы игерген, ?лкен с?здік ?оры бар.
Саралан?ан тапсырмалар -б?л жатты?улар жина?ы, оларды орындау негізінде балалар ережелерді жа?сы т?сініп, игереді, ?ажетті да?дыларды ?алыптастырады. Саралан?ан тапсырмалар та?тада, к?ртішкеде, слайдтарда, таблицаларда жазылуы м?мкін. Саралан?ан тапсырмаларды? негізгі т?рі міндетті тапсырмалар, да?дыны ?алыптастыру ?шін о?ы?ан ережені д?рыс ?олдану?а ы?пал етеді; оларды? к?лемі шектелген болуы керек ж?не ?р о?ушыны? шамасы келетін тапсырмалар болуы тиіс.
О?ыту барынша тиімді болу ?шін м??алім ?р о?ушыны? ?лсіз ж?не к?шті жа?тарын, кемшілігі мен ?ол жеткізген табыстарын жа?сы білуі ?ажет.
О?у материалын ?орытындылап, бір ж?йеге келтіру іскерлігін ?алыптастыру ?шін к?рделілігі ?р алуан кестелер мен сызбалар т?ріндегі тапсырмалар беріледі.Мысалы, математикалы? ??ымды ?р т?рлі де?гейде о?ытуды? «Туынды» та?ырыбы бойынша ?лгерімі т?мен о?ушылар?а дайын кестені толтыруды, орташалар?а кестені ??руды,ал ?лгерімі жа?сылар?а кестені ??рып толтыруды тапсыру?а болады.
О?ытуда т?рлі ж?пты?, топты? ж?мыс т?рлерін ?олданудамын. Білім сапасы т?мен о?ушылармен ж?мыс ж?ргізіп, ?з ж?мысымда ?р т?рлі ба?ылау формаларын : тесттер, с?хбат, диференциалды? тапсырмаларды орындатамын. ?зіне сенімі жо?, ?лгерімі т?мен о?ушыны ?олдап-?уаттау ?ажет. ?андай да ?намды сапасын танып, педагог сол ар?ылы балада сенім оятады, ?мтылыс пен дербестік, кедергілерден сескенбеу ?асиетіне баулиды.О?ушылармен ж?мысты о?у т?рбие процесіне ?ойыл?ан жа?а талаптар?а сай ??райды. Саба?ты? барлы? кезе?дерін ойластырып, о?ушыларды? жас ерекшеліктерін ж?не ?абылдауларын ескере отырып саба?ты ??растырудамын. О?ытуды жекелеу ж?мысын ж?ргізуде ?р т?рлі ?дістерді ?олдану?а болады. Де?гейлік дифференциацияны ?олдану жа?ымды н?тиже береді. Ба?ылау ж?мысын ?ткізуде т?рлі формаларды ?олдану?а болады.
?рбір о?ушыны? о?ып ?йрену м?мкіншіліктерін аны?тау негізінде оларды? жеке бас ерекшеліктерін тере? білу, сонымен ?атар оны іс-т?жірибеде ескеру ?ажет.
Памятка
"Психотерапия неуспеваемости"
1. "Не бить лежачего"
Оценку своих знаний учащийся уже получил и ждет спокойной помощи, а не новых упреков.
2. Не более одного недостатка в минуту
Избавляя человека от недостатков, знайте меру. Иначе человек станет нечувствительным к вашим оценкам. По возможности выберите из множества недостатков тот, который особенно непереносим, который хотите ликвидировать в первую очередь, и помогайте бороться с ним.
3. "За двумя зайцами погонишься…"
Начните с ликвидации тех учебных трудностей, которые в первую очередь значимы для самого учащегося.
4. Хвалить исполнителя, критиковать исполнение
Оценка должна иметь точный адрес. Критика должна быть как можно более безличной.
5. Сравнивайте сегодняшние успехи учащегося с его собственными вчерашними неудачами
Даже самый малый успех – это победа над собой, и она должна быть замечена и оценена по заслугам.
6. Не скупитесь на похвалу
Выделите из потока неудач крошечный островок, соломинку успеха, и возникнет плацдарм, с которого можно вести наступление на незнание и неумение.
7. Техника оценочной безопасности
Оценивать деятельность дробно, дифференцированно. Возникает деловая мотивация учения: "Еще не знаю, но могу и хочу знать".
8. Ставьте перед учащимися предельно конкретные и реальные цели
Не искушайте его невыполнимыми целями.
9. Учащийся не объект, а соучастник оценки
Умение оценивать себя самостоятельно – главное средство преодоления учебных трудностей. Приучение к самооценке начните с ее дифференциации. Отдельной отметки заслуживают красота, скорость выполнения работ, ошибки за невнимание и ошибки "на правила", своевременное выполнение задания.\
10. Сравнивайте достижения
Оценка должна выражаться в каких-либо зримых знаках: графиках, таблицах, которые помогут сравнить вчерашние и сегодняшние достижения учащегося.
Математикалы? диктант
- Егер бір б?рышы 600-?а те? болса, онда б?л ?шб?рыш тік б?рышты ?шб?рыш болады.
- ?шб?рышты? ішкі б?рыштарыны? ?осындысы 1800- ?а те?.
- Тік б?рыш?а ?арсы жат?ан ?абыр?асы гипотенузасы деп аталмайды.
- ?шб?рышты? гипотенузасынан ?зге екі ?абыр?асы катетері болып саналады.
- ?шб?рышты? б?йір ?абыр?алары те? болса, онда б?л ?шб?рыш те? б?йірлі болады.
- ?шб?рышты? ?лкен ?абры?асына е? кіші б?рышы жатады.
- ?шб?рышты? ?рбір ?абыр?асы ?зге екі ?абыр?аларыны? ?осындысынан кіші болады.
- AB< AC+BC,
AC< AB+BC,
BC< AB+AC
Б?л те?сіздіктерді ?шб?рыштар те?сіздігі деп атайды.
9 Те? ?абыр?алы ?шб?рышты? ?абыр?аларыны? ?осындысы 1800- ?а те?.
6-сынып
Математикалы? диктант
- -8,6+(-0,4)= -9
- Екі теріс санды ?ос?анда, модульдерін ?осып, алдына «минус» та?басы ?ойылады.
- -9,5+(-100)= -5
- - <10
- (-8)+10=2
- 5.8+(-8)= - 3.2
- ?арама-?арсы екі санны? ?осындысы 0-ге те?
- -15+25=35
- -10<0
- -100+100=1
9-сынып
Математикалы? диктант
- На?ты сандар (R)жиынына: натурал(N), б?тін(Z) ж?не рационал (Q) сандар жатады.
- Бір айнымалысы бар сызы?ты? те?деу ах=b2.
- ax+by=c т?рінде берілген те?деу екі айнымалысы бар сызы?ты? те?деу.
- Екі айнымалысы сызы?ты? емес те?деуді? (у=ax2+bx+c) графигі т?зу сызы?.
- Егер те?деулер ??рамыны? біреуі сызы?ты? емес те?деу болса, орда екі айнымалысы бар те?деулер ж?йесі екі айнымалысы бар сызы?ты? емес те?деулер ж?йесі деп аталады.
- Екі айнымалысы те?деулер ж?йесін шешуді? алмастыру ?ана т?сілі бар.
- Егер бір айнымалысы бар те?сіздіктер ж?йесіндегі те?сіздіктерді? біреуі сызы?ты? емес болса, онда ж?йені сызы?ты? емес те?сіздіктер ж?йесі деп атаймыз.
- 3x+7y>9 бір айнымалысы бар те?сіздік болып табылады.