«Ой қозғау» 1. Қандай сан жай бөлшек деп аталады? Мысал келтір. 2. Аралас сан дегеніміз не? Мысал келтір. 3. Жай бөлшектің қасиеттері? 4. Толықтыру дегеніміз не? Мына сандарды оқы, бүтін және бөлшек бөліктерін ажырат: Түсіну. «Ойлан, бірік, бөліс» әдісі арқылы жаңа тақырыпты меңгерту. Ондық бөлшектерді жазу Жай бөлшектерді бөлімсіз жазу Бұл сандар ондық бөлшектер. Үтір арқылы жазылған бөлшек сандар ондық бөлшектер деп аталады. Ондық бөлшектердің жазылуында үтірдің сол жағында- ондық бөлшектің бүтін бөлігі жазылады, ал оң жағында ондық бөлшектің бөлшек бөлігі жазылады. Мысалы: 1) 2,3 санында 2- бүтін бөлігі, 3- бөлшек бөлігі 2) 5,03 санында 5- бүтін бөлігі, 03- бөлшек бөлігі 3) 0,51 санында 0- бүтін бөлігі, 51- бөлшек бөлігі 4) 0,219 санында 0- бүтін бөлігі, 219- бөлшек бөлігі Бөлімдері 10; 100; 1000 т.с.с болатын жай бөлшектің бөлімінде қанша нөл бар болса, ондық бөлшек түрінде жазғанда үтірден кейін сонша таңба болуы тиіс. Қажет жағдайда бөлшек бөлігіне үтірден соң керегінше нөл тіркейміз Мысалы: Тең ондық бөлшектерді жазу Ондық бөлшектердің жазылуында бөлшек бөлігінің соңына нөлді немесе бірнеше нөлді тіркеп жазсақ, немесе соңғы нөлдерді алып тастасақ ондық бөлшек өзгермейді. Мысалы: 1) 5,7= 5,70= 5,70000 2) 0,09 =0,090= 0,09000 3) 1,090000 =1,0900= 1,09 Ондық бөлшектердің разрядтары Ондық бөлшектер де натурал сандар секілді разрядтарға бөлінеді. Ондық бөлшектердің бірліктен кіші разрядтары болады. Ол мына кестеде көрсетілген: Ондық бөлшектер разрядтары | ......... | Мыңдық | Жүздік | Ондық | Бірлік | ’ | Ондық үлес | Жүздік үлес | Мыңдық үлес | Он мыңдық үлес | Жүз мыңдық үлес | ........ | | | | | | | | | | | | | Ондық бөлшектерді оқу Ондық бөлшектерді оқығанда алдымен бүтін бөлігі оқылады, содан кейін бөлімі ретінде ең кіші разряды шығыс септігінде оқылады. Ондық бөлшектер разрядтары | ......... | Мыңдық | Жүздік | Ондық | Бірлік | ’ | Ондық үлес | Жүздік үлес | Мыңдық үлес | Он мыңдық үлес | Жүз мыңдық үлес | ........ | | | | 5 | 2 | , | 2 | 5 | 6 | | | | | | 1 | 0 | 2 | , | 0 | 0 | 2 | 4 | 3 | | | | | | | | | | | | | | 52,256- елу екі бүтін мыңнан екі жүз елу алты 102,00243- жүз екі бүтін жүз мыңнан екі жүз қырық үш Тақырыпты бекіту мақсатында әр оқушы топқа бөлінген жай бөлшектерін ондық бөлшекке айналдырады. Қолдану. Оқулықпен жұмыс. Есеп № 697, 698-ауызша №701 Әр дұрыс жауап 1 ұпай. №706 Әр дұрыс жауап 1 ұпай. Маршруттық карта. Үлгерімі төмен оқушыға тапсырма: 1. Тең ондық бөлшектердің теңдік құрастырыңдар. Әр дұрыс жауап 1 ұпай 0,4; 3,56; 1,2; 3,56000; 0,40; 0,4000; 1,02; 1,20. 2. Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазыңдар: 1 ұпай 1,7 | = | | 0,37 | | 5,03 | | 0,103 | | 3. Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазыңдар: 1 ұпай 1,7 | = | | 2,32 | | 1,817 | | 0,2 | | 4. 4,648 санында қанша ондық таңба бар және оны көрсет. 1 ұпай 5. сөйлемдегі кезедесетін санды жаз. 1 ұпай Күн сәулесі Жерге сегіз бүтін оннан бес минутта жетеді. Дарынды оқушыға С-деңгейі №706, №709 «Демалыс сәті» балалар енді кішкене демалып алайық, Көзге арналған жаттығу жасау. Талдау. Әр дұрыс жауап 1 ұпай Математикалық диктант 1. Ондық бөлшектерді жазыңдар: а) жиырма бес бүтін оннан үш; Жауабы: _____________________ ә) үш бүтін жүзден он алты; Жауабы: _____________________ б) нөл бүтін мыңнан он үш; Жауабы: ______________________ в) нөл бүтін мыңнан бес Жауабы: _______________________ 2. Ондық бөлшекті жазыңдар: а) жеті бүтін мыңнан он тоғыз; Жауабы: _____________ , _________ ә) бес бүтін жүзден жиырма жеті. Жауабы: _____________ , _________ Оларды аралас сан түрінде жаз. Тест тапсырмасы. 1. Ондық бөлшекті анықта а) 12,05 в) с) 2. 420,12 санының бүтін бөлігін тап а) 12 в) 42 с) 420 3. 23,53 санының бөлшек бөлігін тап а) 23 в) 53 с)100 4. ондық бөлшек түрінде жаз а) 0,421 в) 4,121 с) 4,21 5. 10,17 бөлшегіне тең бөлшекті анықта а) 10,017 в) 10,170 с) 1,17 Жинақтау. "Серпілген сауал" әдісі Жанна, ондық бөлшек,ондық таңба деген не? Ержан, Жаннаның жауабы туралы сен не ойлайсың, мысал келтір?” “Асель, бөлшектің ондық жазылуында қанша цифр болуы мүмкін? Лунара, Асельдің жауабын барынша кеңейту үшін оны қалай дамытуға болады?” “Тагир, естігеннің барлығын бір жауапқа қалай біріктіруге болады? мысал келтір” Бағалау. Өмірде ондық бөлшекті оқу және жазудың маңыздылығын пайымдау. Күнделікті өмірде қайда қолданамыз? |