«Шежін орта мектебі» коммуналды? мемлекеттік мекемесі
Айнымалысы модуль та?басыны? ішінде берілген бір айнымалысы бар сызы?ты? те?деулер
(ашы? саба?)
6-cынып
Математика п?ніні? м??алімі: Н?р?ожаева А.Т
2015- 2016 о?у жылы
Саба?ты? та?ырыбы: Айнымалысы модуль та?басыны? ішінде берілген бір айнымалысы бар сызы?ты? те?деулер.
Саба?ты? ма?саттары:
а) Білімділік
- Айнымалысы модуль та?басыны? ішінде берілген сызы?ты? те?деуді? жазылуын ?йрену;
- Модульді? негізгі ?асиеттерін білу;
-Санны? модуліні? формуламен жазылуын білу;
?) Дамытушылы?
- Координаталы? т?зудегі екі н?ктені? ара?ашы?ты?ыны? ?рнегін пайдаланып есептер шы?ару;
- Санны? модуліні? аны?тамасыны? формуласын пайдаланып есептер шы?ару
- Белгісізі модуль та?басыны? ішінде берілген те?деуді шешу;
б) Т?рбиелік
- О?ушыларды математикалы? сауаттылы??а, жылдамды??а, тияна?тылы??а, ?з бетімен ж?мыс жасау?а, ??ыптылы??а т?рбиелеу;
Саба?ты? барысы:
І.?йымдастыру кезе?і
- О?ушылармен амандасып, т?гендеу;
- О?ушылар назарын саба??а аудару;
ІІ.?й тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жа?а саба?. /слайдтар ар?ылы т?сіндіріледі/
Айнымалысы модуль та?басыны? ішінде берілген бір айнымалысы бар сызы?ты? те?деулерді шешуде:
1) Координаталы? т?зудегі А(а) ж?не В(в) н?ктелеріні? ара?ашы?ты?ы пайдаланылады: | a – в |;
2) Санны? модуліні? аны?тамасыны?
а, егер а ≥ 0 болса,
-а, егер а < 0 болса формуласы пайдаланылады.
Модульді? негізгі ?асиеттері:
- |а| ≥ 0;
- |- а| = |а|;
- |аb| = |а| * |b|;
Мысалдар: 1) ; 2) ; 3) ;
Айнымалысы модуль та?басыны? ішінде берілген бір айнымалысы бар сызы?ты? те?деуді шешуді? екі т?сілін ?арастырамыз:
1-т?сіл. | a - b | - координаталы? т?зудегі екі н?ктені? ара?ашы?ты?ын пайдаланып шешу.
2-т?сіл. – санны? модуліні? аны?тамасын пайдаланып шешу.
1 - мысал: те?деуін шешейік.
1 – т?сілмен. Шешуі: |х - 0| = 5. Координаталы? т?зу бойында?ы О (0) н?ктесінен ?ашы?ты?ы 5 бірлікке те? н?ктелерді табу керек. Координаталы? т?зу бойында О (0) н?ктесінен 5 бірлікке те? ?ашы?ты?та екі н?кте кескінделеді. Олар координаталары – 5 ж?не 5 н?ктелері
Демек, х = -5 немесе х= 5
2 – т?сілмен. Шешуі:
- Егер болса, 2) Егер х < 0 болса
х =5 -х =5
х = -5
Демек, х = 5 немесе х = - 5.
Жауабы: - 5; 5
2 – мысал. |х - 3| = 4 те?деуі берілсін.
1 – т?сілмен. Шешуі: |х - 3| = 4 те?деуіні? т?бірлері – координаталы? т?зу бойында?ы координатасы 3 – ке те? н?ктеден ?ашы?ты?ы 4 бірлікке те? н?ктелерді? координаталары. Координаталы? т?зу бойында?ы координатасы 3 н?ктесінен координаталары – 1 ж?не 7 н?ктелеріні? ара?ашы?ты?ы 4 бірлікке те?
Онда – 1 ж?не 7 сандары берілген те?деуді? т?бірлері болып табылады, х = - 1 немесе х = 7.
2 – т?сілмен. Шешуі.
- Егер болса, 2) Егер х-3 < 0 болса
х – 3 = 4, -(х - 3 )= 4,
х =7. х - 3= - 4,
х = -1.
IV. Саба?ты бекіту.
№ 907
1) те?деуіні? т?бірі координаталы? т?зу бойында?ы 0 н?ктесінен 8 –ге те? ?ашы?ты?та кескінделген – 8 ж?не 8 сандары
2) 0 н?ктесінен 9 – ?а те? ?ашы?ты?та кескінделген - 9 ж?не 9 сандары
№ 908
1) 2) 3)
4)
№ 911
1)
Егер болса, Егер х - 4 < 0 болса
х -4 = 2 -(х – 4) = 2
х = 2+ 4 х-4 = - 2
х = 6 х =-2+ 4
х = 2
Жауабы: - 2 ж?не 6;
2)
Егер болса, Егер у + 5 < 0 болса
у + 5 = 3 -(у + 5) = 3
у = 3 – 5 у + 5 = -3
у = - 2 у = - 3 - 5
у = - 8
Жауабы: - 2 ж?не – 8;
V.Саба?ты ?орыту
VI.?йге тапсырма беру
№ 909, № 913 есептер