Ма?ал-м?телдер, жа?ылтпаштарды? а?ыл-ойы кеміс балаларды? тілдік ?орын байытуда?ы ролі.

Мақал-мәтелдер, жаңылтпаштардың ақыл-ойы кеміс балалардың тілдік қорын байытудағы ролі.

«Алматы облысының білім басқармасы»

мемлекеттік мекемесінің Ақсу ауданының

«№6 психолого-педагогикалық

коррекциялық кабинеті» коммуналдық

мемлекеттік мекемесінің дефектологы

Аргынбаева Лаура Ембергенқызы.

Өлең, мақал, жаңылтпаш ертегі, жыр –

Мұның бәрі жанды сөз, ішінде сыр,

Елдің сәні сақталар жақсы сөзбен,

Қай жұрт болсын толассыз осыған құл.

І. Жансүгіров.

Ақыл-ойы кеміс балалрдың тілін ширату үшін, тілдің қорын молайту үшін жаңылтпаштар, ой түйіндеу мақсатында мақал-мәтелдер ерекше орын алады.

Халқымыз жаңылтпаштармен мақал-мәтелдерге, жұмбақтарға өте бай. Мен өз сабағымды өткізген кезде жиі тақырыпқа байланысты жаңылтпаштар мен мақал-мәтелдер іріктеп таңдап алуға тырысамын. Әрине, ақыл-ойы кеміс балаларға жаңылтпаштарды айту өте қиынға соғуы ықтимал. Сондықтан алынған жаңылтпштар ақыл-ойы кеміс бірінші сынып оқушыларының меңгеруіне сай болуы керек деп есептеймін. Мысалы: мына жаңылтпашты мен сабағымда «Ш» әріпін өткен кезде, болашақта ш әріпін ұмытпай есте сақтап қалу үшін және тілдерін дамыту мақсатында сабағымда қолданамын.

Малға шөп керек,

Шөп көп керек

Көк шөп керек.

Бұл жаңылтпашты оқушылар тез жаттап алады. Ақыл ойы кеміс балалардың тілдерін жаттықтыру кезінде қолданатын тәсіл қосарланып (хормен) айту және қайталап айту.

Мақал-мәтелдер балалардың тілдік қорын байытып қана қоймай, балаларды адамгершіліке, еңбекқорлыққа, достыққа тәрбиелейді.

Ақыл-ойы кеміс балалар үшін жаңылтпаштар мен мақал-мәтелдер ерекше рөл атқаратындығы сөзсіз.

Әр сабағымызда дұрыс қолдана және пайдалана білсек бұл әрине біздің ұстаздардың шеберлігі.