К?к?ністер ж?не оны? т?рлері

Саба?ты? ма?саты:

Білімділігі: К?к?ністер т?рін ажырата білу ж?не оларды? к?бею жолдарын аны?тау. Т?йнек, пиязшы?, орамжапыра?, жемтамырлар туралы м?лімет алу.

Дамытушылы?ы: Баланы? тілін дамыту, с?з ?орын молайту, ой-?рісін ке?ейту, шы?армашылы? ?абілеттерін жетілдіру, айналада?ы д?ниені тани біліп, ?мірмен ?штастыра білуге баулу.

Т?рбиелілігі: Таби?атты с?юге, ?сімдіктерді ?ор?ау?а, ?орша?ан ортаны таза ?стау?а, е?бекс?йгіштікке, ?згені? е?бегін ба?алай білуге т?рбиелеу.

К?рнекіліктер: кубиктар, ?има ?а?аздар, муляждар, суреттер, слайд

Саба?ты? барысы:

1.?йымдастыру кезе?і.

А) Шатты? ше?берге т?ру.

Кел, балалар к?лейік,

К??ілденіп ж?рейік.

Балдыр?анбыз демейік,

Білім сырын білейік.

2. Жа?а саба?

- парта ?стінде т?р?ан кубиктар?а назар аударайы?. Кубиктарда?ы суреттерге ?ара, м?нда?ы арты? суретті алып таста.

-не бай?ады??

-Д?рыс, бір с?збен ?ларды не дейміз?

-Жауабы: К?к?ністер.
^ 3. Ендеше біз к?к?ністер ?леміне сапар шегейік.
К?не назарымызды слайд?а аударайы?.
Слайдпен та?ырыпты т?сіндіру.

К?к?ністер – ба?алы та?ам. Оларды? та?амды? м?ні бойында?ы ?те сі?імді заттарды?, ішінара к?мір суларды? болуына байланысты. К?к?ністерде адам орнанизміне ?ажетті д?румендер мен минералды т?здар, сондай-а? белоктар, ?р т?рлі органикалы? ?ыш?ылдар, эфир майы мол. Мысалы, картоп – крахмал?а, ал ?ызылша – ?ант?а бай; ?ыры??абатта С д?румені, ал с?бізде – организмде А д?румені т?зілетін – каротин (А прод?румені к?п); рау?ашта органикалы? ?ыш?ылдар басым; к?к б?рша? белоктар?а, аск?к – хош иісті заттар?а бай.

К?к?ніс ш?птесін ?сімдікке жатады. К?к?ністер 1 жылды? ж?не 2 жылды? болып б?лінеді.

1 жылды? к?к?ністер т??ым ар?ылы г?лдеп, жеміс береді де, к?зде тіршілігін жояды. 1 жылды? к?к?ністерге: картоп, ?ызана?, баклажан, ?ияр, ас?аба? жатады.

2 жылды? к?к?ністер осы жылы т??ым?а ?ажетті ?ор затын жина?тап, келесі жылы г?лдеп, жемісін береді. 2 жылды? к?к?ністерге: пияз, орамжапыра?, с?біз, сарымса? жатады.

К?к?ністер жылу с?йгіш ж?не суы??а т?зімді болып келеді. Мысалы, ?ауын, ?ызана?, ?ияр жылуды жа?сы к?реді. Ал, с?біз, ?ызылша суы??а т?зімді болады. К?к?ністер ба?шада ?сіріледі.

^ К?к?ністерді? пайдасы: К?к?ністер м?дени ?сімдікке жатады. Біріншіден, д?румен береді, екінші тама? ретінде, ?шіншіден дастархан к?ркі ретінде пайдаланылады.

Картоп т?йнек ар?ылы, пияз пиязшы? ар?ылы к?бейеді.

Т?йнек, пиязшы? – ?оректі? затты? жиналуынан топыра? арасында?ы саба?ты? жуанда?ан б?лігі.

Орамжапыра? – ты?ыз оралып ?скен жапыра?.

Жемтамырлар – ?оректік затты? жиналуынан жуанда?ан ?сімдік тамыры.
?ияр, ?ызана? жемістері г?лден пайда болады.
К?к?ністерді? кейбір т?рін жерге т??ым себу ар?ылы ?сірсе, ке йбірін к?шет т?рінде отыр?ызады.

К?к?ністерді ?ыс айларында да ?сіріп пайдаланады. Оны ?сіретін жерді жылыжай деп атайды.

Пісіп-жетілуі ?за? к?к?ністерге к?шет отыр?ызады. К?шетті с?уір, мамыр айларынан бастап отыр?ызады. Олар?а: ?ызана?, б?рыш, орамжапыра? жатады.

Сергіту с?ті.
Ба?шасында атамны?
К?к?ністер к?п екен
Теріп, жинап аламыз
Себеттерге саламыз
Пияз, картоп, ?ызылша
Т?йнек, с?біз, ?ызана?
Орамжапыра? ?иярлар
Жал?ан болса та?ы бар.

Білім-да?дысын ?алыптастыру.
1-тапсырма ?стелді? ?стінде жат?ан ?а?аз ?иындыларын ??растыру. (?р ?стелде к?к?ністерді? суреттері ??рылады.

2-тапсырма: ?ызана? туралы сипаттама беру. (т?сі, пішіні, д?мі, салма?ы, сапасы т.б.).
* орамжапыра? туралы сипаттама беру. (т?сі, пішіні, д?мі, салма?ы, сапасы т.б.).
* с?біз туралы сипаттама беру. (т?сі, пішіні, д?мі, салма?ы, сапасы т.б.).
* картоп туралы сипаттама беру. (т?сі, пішіні, д?мі, салма?ы, сапасы т.б.).
3-тапсырма: к?к?ністерді геометриялы? фигуралар ар?ылы с?йкестендіру. ?ияр-сопа?, ?ызана?-домала?, пияз-?шб?рша?.
Бекіту.

«?ажайып ?алта» дидактикалы? ойын

Ойынны? ма?саты: К?к?ністермен жемістерді? айырмашылы?ын ажырату

Ойынны? барысы:Бала?а ?ажайып ?алта ?сынылады. Сол ?алтадан баланы? к?зін ж?мып т?рып к?к?ністер мен жемістерді? муляждарын алып, сипаттап беру

?орытындылау. «К?к?ніс базары» ойыны.
1. К?к?ніс ?айда? (Ба?шада)

2. ба?шада к?к?ністерді баптап ?сіретін адамды кім дейміз? (Ба?бан)

3. ?ыс айларында к?к?ністерді ?айда ?сіреді? (жылыжайда)

4. ?ияр, ?ызана? неден пайда болады? (Жеміс г?лінен)

5. К?к?ністерді ?алай ?сіреді? (Т??ым себу)

6. Ты?ыз оралып ?скен жапыра?ты не деп атаймыз? (Орамжапыра?)

7. К?к?ністерді? ??рамында ?андай д?румендер кездеседі?

8. Шикілей жеуге болатын к?к?ністерді ата?

9. К?к?ністерді ?алай к?тіп ?сіреміз? (??нарлы топыра?, арапш?п ж?лу, суару)

10. К?к?ністерді жылды? ?ай мезгілінде отыр?ызады? (к?ктем)

11. К?к?ністерді ?ай мезгілде жинап алады?

12. ?сімдіктер неше топ?а б?лінеді? (а?аш, б?та, ш?п)
?йге тапсырма: ?ияр мен ?ызана?ты? суретін салып, сипаттап бер.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«К?к?ністер ж?не оны? т?рлері»

Сабақтың тақырыбы: Көкөністер

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Көкөністер түрін ажырата білу және олардың көбею жолдарын анықтау. Түйнек, пиязшық, орамжапырақ, жемтамырлар туралы мәлімет алу.

Дамытушылығы: Баланың тілін дамыту, сөз қорын молайту, ой-өрісін кеңейту, шығармашылық қабілеттерін жетілдіру, айналадағы дүниені тани біліп, өмірмен ұштастыра білуге баулу.

Тәрбиелілігі: Табиғатты сүюге, өсімдіктерді қорғауға, қоршаған ортаны таза ұстауға, еңбексүйгіштікке, өзгенің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: кубиктар, қима қағаздар, муляждар, суреттер, слайд

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі.

А) Шаттық шеңберге тұру.

Кел, балалар күлейік,

Көңілденіп жүрейік.

Балдырғанбыз демейік,

Білім сырын білейік.

2. Жаңа сабақ

- парта үстінде тұрған кубиктарға назар аударайық. Кубиктардағы суреттерге қара, мұндағы артық суретті алып таста.

-не байқадың?

-Дұрыс, бір сөзбен ұларды не дейміз?

-Жауабы: Көкөністер.
^ 3. Ендеше біз көкөністер әлеміне сапар шегейік.
Кәне назарымызды слайдқа аударайық.
Слайдпен тақырыпты түсіндіру.

Көкөністер – бағалы тағам. Олардың тағамдық мәні бойындағы өте сіңімді заттардың, ішінара көмір сулардың болуына байланысты. Көкөністерде адам орнанизміне қажетті дәрумендер мен минералды тұздар, сондай-ақ белоктар, әр түрлі органикалық қышқылдар, эфир майы мол. Мысалы, картоп – крахмалға, ал қызылша – қантқа бай; қырыққабатта С дәрумені, ал сәбізде – организмде А дәрумені түзілетін – каротин (А продәрумені көп); рауғашта органикалық қышқылдар басым; көк бұршақ белоктарға, аскөк – хош иісті заттарға бай.

Көкөніс шөптесін өсімдікке жатады. Көкөністер 1 жылдық және 2 жылдық болып бөлінеді.

1 жылдық көкөністер тұқым арқылы гүлдеп, жеміс береді де, күзде тіршілігін жояды. 1 жылдық көкөністерге: картоп, қызанақ, баклажан, қияр, асқабақ жатады.

2 жылдық көкөністер осы жылы тұқымға қажетті қор затын жинақтап, келесі жылы гүлдеп, жемісін береді. 2 жылдық көкөністерге: пияз, орамжапырақ, сәбіз, сарымсақ жатады.

Көкөністер жылу сүйгіш және суыққа төзімді болып келеді. Мысалы, қауын, қызанақ, қияр жылуды жақсы көреді. Ал, сәбіз, қызылша суыққа төзімді болады. Көкөністер бақшада өсіріледі.

^ Көкөністердің пайдасы: Көкөністер мәдени өсімдікке жатады. Біріншіден, дәрумен береді, екінші тамақ ретінде, үшіншіден дастархан көркі ретінде пайдаланылады.

Картоп түйнек арқылы, пияз пиязшық арқылы көбейеді.

Түйнек, пиязшық – қоректің заттың жиналуынан топырақ арасындағы сабақтың жуандаған бөлігі.

Орамжапырақ – тығыз оралып өскен жапырақ.

Жемтамырлар – қоректік заттың жиналуынан жуандаған өсімдік тамыры.
Қияр, қызанақ жемістері гүлден пайда болады.
Көкөністердің кейбір түрін жерге тұқым себу арқылы өсірсе, ке йбірін көшет түрінде отырғызады.

Көкөністерді қыс айларында да өсіріп пайдаланады. Оны өсіретін жерді жылыжай деп атайды.

Пісіп-жетілуі ұзақ көкөністерге көшет отырғызады. Көшетті сәуір, мамыр айларынан бастап отырғызады. Оларға: қызанақ, бұрыш, орамжапырақ жатады.

Сергіту сәті.
Бақшасында атамның
Көкөністер көп екен
Теріп, жинап аламыз
Себеттерге саламыз
Пияз, картоп, қызылша
Түйнек, сәбіз, қызанақ
Орамжапырақ қиярлар
Жалқан болса тағы бар.

Білім-дағдысын қалыптастыру.
1-тапсырма Үстелдің үстінде жатқан қағаз қиындыларын құрастыру. (әр үстелде көкөністердің суреттері құрылады.

2-тапсырма: қызанақ туралы сипаттама беру. (түсі, пішіні, дәмі, салмағы, сапасы т.б.).
* орамжапырақ туралы сипаттама беру. (түсі, пішіні, дәмі, салмағы, сапасы т.б.).
* сәбіз туралы сипаттама беру. (түсі, пішіні, дәмі, салмағы, сапасы т.б.).
* картоп туралы сипаттама беру. (түсі, пішіні, дәмі, салмағы, сапасы т.б.).
3-тапсырма: көкөністерді геометриялық фигуралар арқылы сәйкестендіру. Қияр-сопақ, қызанақ-домалақ, пияз-үшбұршақ.
Бекіту.

«Ғажайып қалта» дидактикалық ойын

Ойынның мақсаты: Көкөністермен жемістердің айырмашылығын ажырату

Ойынның барысы:Балаға ғажайып қалта ұсынылады. Сол қалтадан баланың көзін жұмып тұрып көкөністер мен жемістердің муляждарын алып, сипаттап беру

Қорытындылау. «Көкөніс базары» ойыны.
1. Көкөніс қайда? (Бақшада)

2. бақшада көкөністерді баптап өсіретін адамды кім дейміз? (Бағбан)

3. Қыс айларында көкөністерді қайда өсіреді? (жылыжайда)

4. Қияр, қызанақ неден пайда болады? (Жеміс гүлінен)

5. Көкөністерді қалай өсіреді? (Тұқым себу)

6. Тығыз оралып өскен жапырақты не деп атаймыз? (Орамжапырақ)

7. Көкөністердің құрамында қандай дәрумендер кездеседі?

8. Шикілей жеуге болатын көкөністерді ата?

9. Көкөністерді қалай күтіп өсіреміз? (құнарлы топырақ, арапшөп жұлу, суару)

10. Көкөністерді жылдың қай мезгілінде отырғызады? (көктем)

11. Көкөністерді қай мезгілде жинап алады?

12. Өсімдіктер неше топқа бөлінеді? (ағаш, бұта, шөп)
Үйге тапсырма: Қияр мен қызанақтың суретін салып, сипаттап бер.