«А?ыл ойы кем балалармен логопед саба?ында ?олданылатын ?діс-т?сілдер»
Баланы? жеке т?л?алы? ерекшеліктерін аны?тау.
Шаршап кетпеуін ?ада?алау.
О?у ?рекетін ойын т?рінде ?йымдастыру.
Сыныптан тыс т?рбие са?аттарына ?атыстыру. Ойын да?дыларын о?у ?рекетіне аудару.
Арнайы ?дістемелермен о?ытуды ?йымдастыру.
Жылды? диагностикалы? даму де?гейін салыстыру.
Психикалы? дамуы тежелген балаларды о?ыту-т?рбиелеу ?дерісіндегі міндеттер:
- Дамуы тежелген балаларды? білім, білік да?ды ?абілеттерін шешу ж?не дамыту жолдары дайынды?ын ?амтамасыз ететін психофизиологиялы? м?мкіндікті ?ажетті де?гейге дейін дамыту.
- Балаларды? ой ?рісін дамыту.
- О?у ?ажеттілігін ?алыптастыру;
- Балаларды? ой ?рісін дамыту.
- О?у ?ажеттіліктерін ?алыптастыру
- Баланы? ?леуметтік – адамгершілік мінез – ??л?ын ?алыптастыру;
- Баланы? жалпы даму де?гейін к?теру ж?не дамыту
- Жа?ымды ?леуметтік орта ?алыптастыру;
Психикалы? дамуы тежелген балаларды - т?зету процесінде ?дістемелік н?с?ауларды д?рыс ж?не жо?ары де?гейде ?йымдастырып т?мендегі ж?мыс т?рлеріне к??іл б?лу керек.
Жалпы білім беру циклі саба?тарында сондай-а? арнайы о?ыту кезінде ?р баламен жеке ж?мыс ж?ргізу
Т?рліше ?діс т?сілдермен ?ажуды? алдын алу я?ни а?ыл ой мен т?жірибелік ж?мыстарды алмастырып отыру.
?ызы?ты ж?не ?семделген дидактикалы? заттарды дайындау к?рнекіліктерді? т?рліше ?діс т?сілдерін ?олдану;
Баланы? білім алу іскерлігін барынша белсенді етіп оларды? с?йлеуін дамытатын ж?не о?у іскерлігіне ?ажетті да?дыны ?алыптастыру ?дістерін ?олдану
Дайынды? (о?у ба?дарламаны? на?ты бір б?лігін ме?геру) ж?мыстарын ж?ргізу ж?не ?орша?ан орта жайлы білімдерін ке?ейтуді ?амтамасыз ету
О?уда ж?не о?удан тыс кезінде баланы? барлы? іскерлігін т?рін дер кезінде ?ажетті жа?дай?а с?йкес ?здіксіз т?зетілуіне к??іл аудару.
Білім беру мекемесінде о?итын психикасыны? дамуы тежелген балалар ?р уа?ытта н?тижеге жету ?шін ба?ылаудан тыс ?алмауы ?ажет. Сонымен бірге ?р баланы? физиологиялы? психикалогиялы? жас ерекшелігін ескере отырып, сынып жетекшісі психолог-логопед дефектолог ж?не ата-ана ты?ыз байланыста болып т?зету ж?мыстарын тиімді ж?ргізілген жа?дайда ж?мысымыз н?тижелі болады. Психикалы? дамуы тежелген баланы? ерекшеліктерін басшылы??а ала-отырып балаларды м?мкіндігіне ?арай дамыту олар?а сонымен ?атар жеке т?л?а ретінде ?мірге бейімдеу о?ытуды? тиімді н?рселерді? іздестіру п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру ма?сатында т?рлі ж?мыстар ат?арылады.
?азіргі кезде ТДО сынып о?ушыларын о?ыту мен т?рбиелеу ?рдісіне к?птеген жа?а т?сілдер енгізіліп жатыр. Соны? ішінде е? бір ма?ызды ?олайлы т?сіл - ойын ар?ылы баланы? психикасы мен ойлау ?абілетін дамыту сондай-а? о?ушыларды? материалдарын жа?сы ?абылдауына ?серін тигізетін тиімді ?дістерді? бірі – ойын – баланы адамгершілікке т?рбиелеуді? бірден – бір жолы. Саба??а ойын мен ойын т?сілдерін енгізу о?уды ?ызы?ты етіп балаларды? сергек болуына о?у материалын ?абылдау барысында?ы кездесетін ?иынды?тарды же?уіне жа?ымды ?сер етеді. Ойын- о?ушы?а білім мен т?рбие беру ?дістерін тиімді амалдарыны? бірі сонымен ?атар ТДО сынып о?ушыларына ?олданылатын ойындар?а оларды? дене бітіміні? ?алыптасуына арнал?ан ойындар ?имыл ойындары с?йлеу шешендігін тілін дамыту ойындарды жат?ызу?а болады.
Ойын терапиясы – к?рделі ж?мыс. Бала психикасын д?рісіз емдеу, к??іл-к?йіне, ?зіне ?орша?ан орта?а ?арым-?атынасын ?згерту п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру, іскерлік белсенділік ж?не с?здік ?орымен тіл байлы?ын дамытуды? жолы, тиімді ?дісі. Ойын дегеніміз – ?ш?ыр білімге ??штарлы?ты? еліктеуді? маздап жанар оты деуге болады баланы? ?иялы ойын ар?ылы шары?тайды. ?р саба?та ойын т?рлерін орнымен ?олданып, оны ?ызы?ты ету ар?ылы жас б?лдіршіндерді? білімге деген ынта-ы?ыласын, п?нге деген с?йіспеншілігін, ?ызы?ушылы?ын ?алыптастыруды к?здейді.
Педагогикалы? м?мкіндіктеріне с?йкес ойын т?рлері:
- Білім беретін ойындар
- Т?рбиелейтін ойындар
- Дамытатын ойындар
- Жеке т?л?аны ?леуметтендіретін ойындар
- Диагностикалы? ойындар
Баланы о?у?а ?ызы?тыру ж?не дамыту ма?сатында ?орша?ан ортамен байланысын ны?айту ?шін к?нделікті саба? алдында сенімділік де?гейін эмоционалды? еркіндігін ж?не ?жымда бірауыздылы? орнату?а жа?дай жасайтын ж?мыстар ж?ргізілген ж?н.
А?ыл ойы кем балалармен – дидактикалы? ойындар ойнау. Дидактикалы? ойынны? негізгі ма?саты – балаларды? а?ыл ойын дамыту, білімін байыту. Дидактикалы? ойын балаларды? ?орша?ан тілін дамытуда ауыз екі с?йлеу, тілді? дыбысталу м?дениетіне т?рбиелеуде байланыстырып с?йлеу, с?здік ?орын дамыту ?шін саба?та ж?не саба?тан тыс уа?ытта ойналатын дидактикалы? ойындарды? ма?ызы зор.
Сюжетті ролді ойындар а?ыл ойы кем балалар?а, е? сипатты ойындар болып табылады. Ол балалар ?мірінде елеулі орын алады. Сюжетті р?лді ойындарды? ерекшелігі сол, оны балаларды? ?зі жасайды. Ойынны? дербес ?рекеті ай?ын ?нерпазды? ж?не шы?армашылы? сипатта болады. Б?л ойындар ?за? та ?ыс?а да болуы м?мкін. Сюжетті р?лді ойындар бейнелеу ??ралы мен ойын ?рекеттері болып табылады. Мысалы: «Телефон» ойынында диалогты? с?йлеудегі ??гімені? ма?саты – бір н?рсе жайында с?ралып, баланы о?ан жауап беруге, белгілі бір ?рекетке т?ткі болу?а ?йрету болып табылады.
Дамытушы ойындар танымды? сезімді оятады, я?ни балада тану іздену ?рекетін дамыта отырып, талдау мен ?рекетті? логикасын ойлау процесіні? икемділігін жатты?уын ж?не тап?ырлы?ын, ?иял ?ш?ырлы?ын ?алыптастырады.
