"Ыбырайдың прозалық шығармалары мен аудармалары"

Сабақтың тақырыбы:

Ы. Алтынсарин. «Қазақ хрестоматиясы» кітабы. Ыбырайдың прозалық шығармалары мен аудармалары

Сілтеме:

1. Ы.Алтынсарин «Қазақ хрестоматиясы» кітабы

2. Қазақ әдебиеті 9-сынып оқулығы.

3. Жеті ғасыр жырлайды – 2том

Жалпы мақсаттар:

1.Ыбырай Алтынсарин өмірі мен шығармашылығын таныстыру. «Қазақ хрестоматиясы» кітабымен танысу.

2. Әңгімелерін оқу, ондағы кейіпкерлерге талдай жасай білу.

3. Ыбырай шығармаларын оқи отырып ондағы жазушының не айтпақ ойын ұғыну. Жақсылық пен жамандаық, өсиет, адамгершілік қасиеттерін беруіне көңіл аудару.

Күтілетін нәтиже:

1.Ағартушы өмір жолы мен шығармашылығымен танысады. Еңбектерін талдайды.

2. «Қазақ хрестоматиясында» берілген әңгімелерімен танысады, оқиды.

3. Шығармаларының ішкі түйінін, ойын, тәрбиелік мәнін ұғынады.

Керек жабдықтар:

Постер, маркер, карточкалар, смайликтер, оқулық

Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

5

Үй тапсырмасын сұрау. Нысанбай жырауға мінездеме беру.

Нысанбай жырауға арналған мінездеме.

Формативті бағалау.

3

Сыныпты екі топқа бөлу.

Алдарындағы карточкалар арқылы топтарын анықтап бөліну.

4

Сергіту сәтін ұйымдастыру.

Келесі топ мүшелеріне сын есім қатыстырып сәттілік тілеу.

Формативті бағалау. Сөйлемде қатыстырған сын есімге байланысты ұпай беру.

10

Жаңа сабақпен таныстыру.

Ыбырай Алтынсарин  (шын аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнек-ті ағартушы педаго-гы, жазушы, этно-граф, фольклоршы, қоғам қайраткері.

Ыбырай Алтынсарин қазақтың ағартушы-лық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырды. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысы-ның аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айы-рылған ол атасының –белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбие-ленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқат-ты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі арала-сып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынса-риннің еркін пайда-лануына рұқсат етті. Білімге құш-тар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтір-сем деген абзал ар-манға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қара-пайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халық-тардың қол жеткен табыстарын неғұр-лым көбірек біле түссем деп арман-дады. Алған білімін өз халқының пайда-сына асыруға талпынды.

Жаңа сабақты түсіну. Мұғаліммен бірге түсіндіру барысында пікір алысу.

5

Ы.Алтынсаринге байланысты ассоца-ция құру. Қай топ бірінші әрі көбі-рек орындайтынын қада-ғалау.

Ақын Аудармашы

Жазушы Ағартушы

Фольклоршы Ғалым

Оқулық авторы

Ыбырай

Этнограф Педагог

Қоғам қайраткері

Шағын әңгіме шебері

Берілген ассоцацияны толтыру.

Өзін-өзі бағалау. Екі топ бірін бірі смай-ликтер арқылы баға-лау.

5

Ыбырай шығармаларын тауып толтыру.

1-топ:

Қыпшақ Сейітқұл

Әке мен бала

Шеше мен бала

Ауырғаннан аяған күштірек

Таза бұлақ

Асыл шөп

Талаптың пайдасы

Бақша ағаштары

Бір уыс мақта

2-топ:

Кел, балалар, оқылық

Жаз

Әй, жігіттер

Әй, достарым

Өзен

Өнер-білім бар жұрттар

Азған елдің хандары.

1-ші топ: Ыбырай әңгімелері;

2-ші топ: Ыбырай өлеңдері.

Формативті бағалау

8

Постермен жұмыс жасату.

Екі топ постерге «Қазақ хрестоматиясы» және Ыбырай туралы білетіндерін енгізу.

Бірін-бірі бағалау критерийлері

3

«Ыбырайды ұлықтау» эссе жазу.

Ыбырай Алтынсарин-ның туған елі үшін төккен тері оқушылар көзімен.

Жеке-жеке бағалау.

2

Үй тапсырмасын беру. «Қазақ хрестоматиясынан» бірнеше әңгімесін оқып келу.

Үй тапсырмасын білу, әңгімелерін бөліп алу.

Суммативті бағалау.