Тема урока: Ба?ша а?аштары

Алмалы ауданы № 135 ЖББММ ?аза? тілі п?ніні? м??алімі Ташенова ?лбазар ??рманбай?ызы ?шінші (базалы?) де?гейлі м??алім Дана хал?ымыз : «?стазы жа?сыны? - ?стамы жа?сы » деп бекер айтпа?ан. Жа?сы ш?кірт т?рбиелеу барысында, ?стазды? біліміні? жо?ары, жан- жа?ты маман болуы тиіс. ?азіргі білім беру саласы о?ытуды? жа?а технологияларын ме?герген, жа?ашыл ?стаз болуды талап етеді. Менде осы заман талабына сай, « ?стаз» - деген ?лы есімге ие бол?ым келеді. Курс?а келген ма?сатымда осы. Курстан мені? ?йренгенім к?п болды. Е? алдымен м?лде таныс емес ?стаздармен таныстым. Ол кісілерді? іс – т?жірибелерімен танысып, ?зіме к?п білім жина?тай алдым. Шы?ыс даналы?ында былай деген екен. «Ма?ан айтса? ?мытып ?алам, к?рсетсе? есімде ?алады. Ал ?зіме істетсе? ?йреніп аламын». Осы даналы?та айтыл?андай, бірінші бетпе – бет кезе?інде ?зіміз о?ушы р?лінде болып, к?птеген ?діс – т?сілдерді? ?алай жасалатынды?ын іс ж?зінде жасап к?рдік. Атап айтар болсам: топ?а б?ліну т?рлері, та?ырыпты игеру барысында?ы топты? ж?мыстар, бір – бірімізді ба?алау ж?не кері байланыс. Мен осы кезе?де ?йренген ?дістерді басты назар?а ала отырып, мекетептегі т?жірибе кезе?індегі тізбектелген саба?тарымды ?ту барысында ?згеріс енгіздім. Атап айтар болсам ?з саба?ымда жеті модулді де пайдаланып саба? ?ткізідім. Соны? ішінде «О?ыту мен о?уда?ы жа?а т?сілдер» соны? ішіндегі диалогтік о?ыту. ?ылыми зерттеу н?тижелері саба?та диалогті? ма?ызды р?л ат?аратынын к?рсетті. Мерсер мен Литлтон (2007) ?з е?бектерінде диалог саба?та о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттырумен ?атар,оларды? ?суіне ?лес ?осатыннын атап к?рсетеді. Зертеулерде ересектермен интерактивті ?арым ?атынас пен достарымен бірігіп ж?ргізілген ж?мысты? балаларды? о?уына когнитивті дамуына ?сер ететіндігі айтыл?ан.(м??алімге арнал?ан н?с?аулы? ?шінші (базалы?) де?гей, 36 бет). Диалогты о?ыту баланы? ?абілеті мен талантын ашу?а к?мектеседі. О?ушылар ?з ойын еркін, ?рі на?ты жеткізе алады. Белсенділігін арттырады. Кез келген жаста?ы баланы? ?ызы?ушылы?ын арттыратын тапсырмаларды? барлы?ы с?ра?-жауап ?дісіне ??рылады. Сондай-а? диалогтік о?ытуды? «??гіме-дебат»т?рі де о?ытуда жиі пайдаланылады.?зара пікірсайыста, пікіралмасуда ??гімелесуді? б?л т?ріні? о?ушылар шы?армашылы?ын арттыруда пайдасы мол. «Выготскийді? білім беру моделі о?ушыны? диалог ??ру н?тижесінде білім алады деп жорамалдайды. Сонды?тан, о?ушыны? білім де?гейін дамыту?а ?леуметтік ?олдау к?рсетуде м??алімні? р?лі ерекше. О?ушылардан к?бірек білетін бас?а адамдар мен, ?рине, б?л р?лдерде сыныптастары мен м??алімдері болуы м?мкін, диалог ж?ргізу м?мкіндігі бол?ан жа?дайда, білім беру же?іл болма?.» [м??алімге арнал?ан н?с?аулы? ?шінші (базалы?) де?гей, 36 бет]. ??гімелесу – о?ытуды? диалогты? ?дісі, м??алім о?ушылар?а м??ият ойластырыл?ан с?ра?тарды ж?йелі ?ою ар?ылы оларды? жа?а о?у материалын ме?геруіне жа?дай жасап, б?рын о?ыл?ан материалдарды ?алай ме?гергенін тексереді. ??гімелесу ?дісі. О?ушыны жа?а білімді алу?а белсене ?атыстырып, оны білім алу ?дістеріне, м??алім ?ой?ан с?ра?тар?а ?з бетімен жауап беруге ?йретеді. Бірлескен іс-?рекет ар?ылы о?ушылар ?здері е?бектеніп, ойланып жа?а білім алады. Александер (2004)[ 2] білім берудегі ??гімелесуді – ?арым-?атынас жасауды? бірсарынды ?дерісі емес, керісінше, идеялар екіжа?ты ба?ытта ж?реді ж?не осыны? негізінде о?ушыны? білім алу ?дерісі ал?а жылжиды деп т?жырымдайды. Диалог барысында о?ушылар (сонымен ?атар оларды? м??алімдері де) келісілген н?тижеге жету ?шін к?ш-жігерін ж?мсайтын ж?не Мерсер (2000) [3] сипатта?андай, білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында те? ???ылы серіктестер болып табылады. Пікір алмасу о?ушылармен диалог ??ру ар?ылы іске асады, дегенмен оны о?ушылар бірлескен зерттеу барысында да аны?тай алады. Мерсерді? зерттеуіне с?йкес, ??гімелесу о?ушыларды? білім алуыны? ажырамас б?лшегі болып табылады. К?ні:15.01.2016 ж. Саба? реті:1 Саба?ты? та?ырыбы: Ба?ша а?аштары Саба?ты? ма?саты: ? Т?рлі тапсырмалар беру ар?ылы ойлау ?абілеттерін дамыту; ? ал?ан білімдерін шы?дап, саба??а ?ызы?ушылы?ын арттыру; ? Отанын, жерін, орманын, таби?атын с?юге баулу; Саба?ты? н?тижелері: 1.О?ушылар Ба?ша а?аштарыны? ма?ынасын білуі, т?сінуі 2.?аза? тіліне деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру Саба?ты? тапсырмалары мен ?дістері М??алімні? ?рекеті О?ушыны? ?рекеті Уа?ыты Пайдаланыл?ан ресурстар Ынтыма?тасты? атосферасын ?алыптастырамын. Шатты? ше?берін ??рып, бір-бірлеріне жылы лебіздер тілеу ар?ылы сыныпта ынтыма?тасты? атмосферасын ?алыптастырады. 2 мин Интербелсенді та?та 1.Топ?а б?лу. «Санау» ?дісі ар?ылы топ?а б?лу О?ушыларды топ санына ?арай санап топ?а б?лемін. О?ушылар ?з санына с?йкес топ?а барып жай?асады 2 мин С?ра?-жауап. О?ушылар топта берілген с?ра? бойынша тал?ылау ?ткізеді, постерге ?з ?орытындыларын жазып, «мен с?йлеймін» ?дісімен постерді ?ор?айды 1. Ыбырай Алтынсарин кім? 2. Ол ?ай жылы д?ниеге келді? 3. Оны? ?андай ??гімелері бар? 4. Оны? ?андай аудармалары бар? О?ушылар ?ойыл?ан с?ра?тар?а жауап береді. 10 мин АКТ, интерактивті та?та ЖИГСО ?дісі О?ушылар?а о?улы?та?ы та?ырыпты о?у ?сынылады. Ба?ша а?аштары Жазды? бір ?демі к?нінде,та?ерте? бір ба?шаны баласымен ба?ша?а барып, жеміс а?аштарын к?ріп ж?реді. Баласы ?кесінен: - ?ке, мынау а?аш неге т?п-т?зу, ал мынау а?аш неге ?исы??-деп с?рады ?кесі. - Оны? себебі, балам, анау а?ашты к?ткен, суар?ан, ?исы? б?та?тарын кесіп тастап, ертелі кеш т?рбиелеген. Сонды?тан ол а?аш т?п-т?зу болып, жа?сы ?скен, -депті. - Олай болса, ба?у, т?рбиелеуде к?п ма?ына бар екен ?ой, ?ке?-депті баласы. - Ба?у, т?рбиелеуде к?п ма?ына барында шек жо?, шыра?ым. М?нан к?п ?ибарат алу керек. Сен шыбы? сия?тысы?. Са?анда т?рбие керек. Мен сені? ?ате істері?ді т?зеп, жа?сы а?ыл айтсам, сен мені? айт?анымды ??ып, орнына келтірсе?, жа?сы болып ?серсі?. Ал айт?ан а?ылды ??ла?ы?а алмаса?, беті?мен кетсе?, т?рбиеге к?нбесе?, мынау а?аш сия?ты ?исы? болып ?серсі?,-депті ?кесі. 13 мин о?улы? ІІІ. ?олдану. ?р ж?п?а бір- бірлеріне с?ра?тар ?ой?ызу. Сергіту с?тін ?йымдастыру. О?ушылар ?ой?ан с?ра?тар?а на?ты жауап береді. 5 мин IY. Талдау. ?р ж?птан бір о?ушы білетін Ба?ша а?аштары туралы т?сінігін айтады. ??гімелеп береді, ?з ойларын айтады. 4 мин Y. Жина?тау. «Ба?ша а?аштары» та?ырыбында кластер ??р?ызу. «Ба?ша а?аштары» та?ырыбында кластер ??р?ызу. 4 мин Плакат, маркер, стикер, т?рлі-т?сті ?арындаштар. YI. Ба?алау. «Бас барма?» т?сілі ар?ылы ба?алау. 2 мин ?йге тапсырма беру. Ба?ша а?аштарын ??гімелеу. О?ушылар к?нделіктеріне жазып алады 1 мин Рефлексия (2 мин.) Стикерге саба?тан ?йренгені туралы жаздыру О?ушылар ?з ойларын жазады. АВС тобыны? о?ушыларын ба?алауы. 2 мин стикер Алмалы ауданы № 135 ЖББММ ?аза? тілі п?ніні? м??алімі Ташенова ?лбазар ??рманбай?ызы ?шінші (базалы?) де?гейлі м??алім Дана хал?ымыз : «?стазы жа?сыны? - ?стамы жа?сы » деп бекер айтпа?ан. Жа?сы ш?кірт т?рбиелеу барысында, ?стазды? біліміні? жо?ары, жан- жа?ты маман болуы тиіс. ?азіргі білім беру саласы о?ытуды? жа?а технологияларын ме?герген, жа?ашыл ?стаз болуды талап етеді. Менде осы заман талабына сай, « ?стаз» - деген ?лы есімге ие бол?ым келеді. Курс?а келген ма?сатымда осы. Курстан мені? ?йренгенім к?п болды. Е? алдымен м?лде таныс емес ?стаздармен таныстым. Ол кісілерді? іс – т?жірибелерімен танысып, ?зіме к?п білім жина?тай алдым. Шы?ыс даналы?ында былай деген екен. «Ма?ан айтса? ?мытып ?алам, к?рсетсе? есімде ?алады. Ал ?зіме істетсе? ?йреніп аламын». Осы даналы?та айтыл?андай, бірінші бетпе – бет кезе?інде ?зіміз о?ушы р?лінде болып, к?птеген ?діс – т?сілдерді? ?алай жасалатынды?ын іс ж?зінде жасап к?рдік. Атап айтар болсам: топ?а б?ліну т?рлері, та?ырыпты игеру барысында?ы топты? ж?мыстар, бір – бірімізді ба?алау ж?не кері байланыс. Мен осы кезе?де ?йренген ?дістерді басты назар?а ала отырып, мекетептегі т?жірибе кезе?індегі тізбектелген саба?тарымды ?ту барысында ?згеріс енгіздім. Атап айтар болсам ?з саба?ымда жеті модулді де пайдаланып саба? ?ткізідім. Соны? ішінде «О?ыту мен о?уда?ы жа?а т?сілдер» соны? ішіндегі диалогтік о?ыту. ?ылыми зерттеу н?тижелері саба?та диалогті? ма?ызды р?л ат?аратынын к?рсетті. Мерсер мен Литлтон (2007) ?з е?бектерінде диалог саба?та о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттырумен ?атар,оларды? ?суіне ?лес ?осатыннын атап к?рсетеді. Зертеулерде ересектермен интерактивті ?арым ?атынас пен достарымен бірігіп ж?ргізілген ж?мысты? балаларды? о?уына когнитивті дамуына ?сер ететіндігі айтыл?ан.(м??алімге арнал?ан н?с?аулы? ?шінші (базалы?) де?гей, 36 бет). Диалогты о?ыту баланы? ?абілеті мен талантын ашу?а к?мектеседі. О?ушылар ?з ойын еркін, ?рі на?ты жеткізе алады. Белсенділігін арттырады. Кез келген жаста?ы баланы? ?ызы?ушылы?ын арттыратын тапсырмаларды? барлы?ы с?ра?-жауап ?дісіне ??рылады. Сондай-а? диалогтік о?ытуды? «??гіме-дебат»т?рі де о?ытуда жиі пайдаланылады.?зара пікірсайыста, пікіралмасуда ??гімелесуді? б?л т?ріні? о?ушылар шы?армашылы?ын арттыруда пайдасы мол. «Выготскийді? білім беру моделі о?ушыны? диалог ??ру н?тижесінде білім алады деп жорамалдайды. Сонды?тан, о?ушыны? білім де?гейін дамыту?а ?леуметтік ?олдау к?рсетуде м??алімні? р?лі ерекше. О?ушылардан к?бірек білетін бас?а адамдар мен, ?рине, б?л р?лдерде сыныптастары мен м??алімдері болуы м?мкін, диалог ж?ргізу м?мкіндігі бол?ан жа?дайда, білім беру же?іл болма?.» [м??алімге арнал?ан н?с?аулы? ?шінші (базалы?) де?гей, 36 бет]. ??гімелесу – о?ытуды? диалогты? ?дісі, м??алім о?ушылар?а м??ият ойластырыл?ан с?ра?тарды ж?йелі ?ою ар?ылы оларды? жа?а о?у материалын ме?геруіне жа?дай жасап, б?рын о?ыл?ан материалдарды ?алай ме?гергенін тексереді. ??гімелесу ?дісі. О?ушыны жа?а білімді алу?а белсене ?атыстырып, оны білім алу ?дістеріне, м??алім ?ой?ан с?ра?тар?а ?з бетімен жауап беруге ?йретеді. Бірлескен іс-?рекет ар?ылы о?ушылар ?здері е?бектеніп, ойланып жа?а білім алады. Александер (2004)[ 2] білім берудегі ??гімелесуді – ?арым-?атынас жасауды? бірсарынды ?дерісі емес, керісінше, идеялар екіжа?ты ба?ытта ж?реді ж?не осыны? негізінде о?ушыны? білім алу ?дерісі ал?а жылжиды деп т?жырымдайды. Диалог барысында о?ушылар (сонымен ?атар оларды? м??алімдері де) келісілген н?тижеге жету ?шін к?ш-жігерін ж?мсайтын ж?не Мерсер (2000) [3] сипатта?андай, білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында те? ???ылы серіктестер болып табылады. Пікір алмасу о?ушылармен диалог ??ру ар?ылы іске асады, дегенмен оны о?ушылар бірлескен зерттеу барысында да аны?тай алады. Мерсерді? зерттеуіне с?йкес, ??гімелесу о?ушыларды? білім алуыны? ажырамас б?лшегі болып табылады. К?ні:15.01.2016 ж. Саба? реті:1 Саба?ты? та?ырыбы: Ба?ша а?аштары Саба?ты? ма?саты: ? Т?рлі тапсырмалар беру ар?ылы ойлау ?абілеттерін дамыту; ? ал?ан білімдерін шы?дап, саба??а ?ызы?ушылы?ын арттыру; ? Отанын, жерін, орманын, таби?атын с?юге баулу; Саба?ты? н?тижелері: 1.О?ушылар Ба?ша а?аштарыны? ма?ынасын білуі, т?сінуі 2.?аза? тіліне деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру Саба?ты? тапсырмалары мен ?дістері М??алімні? ?рекеті О?ушыны? ?рекеті Уа?ыты Пайдаланыл?ан ресурстар Ынтыма?тасты? атосферасын ?алыптастырамын. Шатты? ше?берін ??рып, бір-бірлеріне жылы лебіздер тілеу ар?ылы сыныпта ынтыма?тасты? атмосферасын ?алыптастырады. 2 мин Интербелсенді та?та 1.Топ?а б?лу. «Санау» ?дісі ар?ылы топ?а б?лу О?ушыларды топ санына ?арай санап топ?а б?лемін. О?ушылар ?з санына с?йкес топ?а барып жай?асады 2 мин С?ра?-жауап. О?ушылар топта берілген с?ра? бойынша тал?ылау ?ткізеді, постерге ?з ?орытындыларын жазып, «мен с?йлеймін» ?дісімен постерді ?ор?айды 1. Ыбырай Алтынсарин кім? 2. Ол ?ай жылы д?ниеге келді? 3. Оны? ?андай ??гімелері бар? 4. Оны? ?андай аудармалары бар? О?ушылар ?ойыл?ан с?ра?тар?а жауап береді. 10 мин АКТ, интерактивті та?та ЖИГСО ?дісі О?ушылар?а о?улы?та?ы та?ырыпты о?у ?сынылады. Ба?ша а?аштары Жазды? бір ?демі к?нінде,та?ерте? бір ба?шаны баласымен ба?ша?а барып, жеміс а?аштарын к?ріп ж?реді. Баласы ?кесінен: - ?ке, мынау а?аш неге т?п-т?зу, ал мынау а?аш неге ?исы??-деп с?рады ?кесі. - Оны? себебі, балам, анау а?ашты к?ткен, суар?ан, ?исы? б?та?тарын кесіп тастап, ертелі кеш т?рбиелеген. Сонды?тан ол а?аш т?п-т?зу болып, жа?сы ?скен, -депті. - Олай болса, ба?у, т?рбиелеуде к?п ма?ына бар екен ?ой, ?ке?-депті баласы. - Ба?у, т?рбиелеуде к?п ма?ына барында шек жо?, шыра?ым. М?нан к?п ?ибарат алу керек. Сен шыбы? сия?тысы?. Са?анда т?рбие керек. Мен сені? ?ате істері?ді т?зеп, жа?сы а?ыл айтсам, сен мені? айт?анымды ??ып, орнына келтірсе?, жа?сы болып ?серсі?. Ал айт?ан а?ылды ??ла?ы?а алмаса?, беті?мен кетсе?, т?рбиеге к?нбесе?, мынау а?аш сия?ты ?исы? болып ?серсі?,-депті ?кесі. 13 мин о?улы? ІІІ. ?олдану. ?р ж?п?а бір- бірлеріне с?ра?тар ?ой?ызу. Сергіту с?тін ?йымдастыру. О?ушылар ?ой?ан с?ра?тар?а на?ты жауап береді. 5 мин IY. Талдау. ?р ж?птан бір о?ушы білетін Ба?ша а?аштары туралы т?сінігін айтады. ??гімелеп береді, ?з ойларын айтады. 4 мин Y. Жина?тау. «Ба?ша а?аштары» та?ырыбында кластер ??р?ызу. «Ба?ша а?аштары» та?ырыбында кластер ??р?ызу. 4 мин Плакат, маркер, стикер, т?рлі-т?сті ?арындаштар. YI. Ба?алау. «Бас барма?» т?сілі ар?ылы ба?алау. 2 мин ?йге тапсырма беру. Ба?ша а?аштарын ??гімелеу. О?ушылар к?нделіктеріне жазып алады 1 мин Рефлексия (2 мин.) Стикерге саба?тан ?йренгені туралы жаздыру О?ушылар ?з ойларын жазады. АВС тобыны? о?ушыларын ба?алауы. 2 мин стикер