К?ні: 24.10.15ж Сыныбы: 10 П?ні: ?дебиет Та?ырыбы:?аша?ан К?ржіман?лы «Адай тегі» дастаны
Жалпы ма?саты
?аша?ан К?ржіман?лыны? шы?армалары мен ?мірі туралы т?сінік беру, о?ушыларды? с?йлеу тілін жетілдіре отырып, шешендік ?нерге баулу, о?ушыларды? білімін ба?ылау ар?ылы м?нерлеп о?у?а да?дыландыру;
О?у н?тижесі
Топты? ж?мыс кезінде о?ушылар ?зара с?ра? ?ою ар?ылы, постер ?ор?ау ар?ылы, о?у барысында диаологты ?олдану ар?ылы, м?нерлеп о?у ар?ылы с?йлеу м?нері жетіледі, бірін-бірі ты?дап, ой б?лісе алады.
К?рнекілігі
АКТ, тапсырмалар
Т?рі, ?діс-т?сілдері
СТО, м?нерлеп о?ыту, ой дамыту, ой ?орыту, ой ?оз?ау.
Саба?ты? барысы
М??алім іс-?рекеті
О?ушы іс-?рекеті
?йымдастыру кезе?і
О?ушылармен амандасу
О?ушыларды т?гендеу
Амандасады, кезекші сыныпта жо? о?ушыларды айтады
?й тапсырмасы
?аша?ан К?ржіман?лы «Ес?али с?пы?а айт?аны» мазм?ндау.
?р топтан бір-екі о?ушы жатта?ан ?зіндісін айтады.
?р топ бір-біріні? тестін тексеріп, «ия, жо?» деп жауап береді, бірін-бірі ба?алайды.
О?ушыларды топ?а б?лу, топ ережесімен таныстыру,3 топ?а б?лемін.
О?ушылар 3 топ?а б?лінеді
Жа?а та?ырып
?абиболла Сыдиы?овты? «?аша?ан сыншыл, тура, ?ткір, сы?а? м?нді шы?армалармен таныл?ан айтулы б??ара жаршысы»,- деген с?зімен басйын. ?аша?ан а?ынны? «Адай тегі» дастанын т?сіндіремін. ?ле?мен жырлан?ан шежірелік шы?армалар ?аза? поэзиясында?ы халы? тарихыны? к?п ?асырлы? ?алыптасу, даму кезе?дерін д?йектейді. ?аша?анны? «Адай тегі» шежірлелік дастаныны? сюжеттік-композициялы? ??рылысы мынадай б?ліктерден ??рал?ан: біріншісі – ?аза? тарихыны? Бай?лы тарма?ынан тарайтын ?улет ?рпа?тарын (?ыдыр?ожа, Есентемір, т.б.), оларды? ?йелдерін (Жанби, Тотан, т.б.) ж?йелеп атау; екіншісі – ?ыдыр?ожа байды? ?ызы ?анбибіні? б?ла?ты же?гесімен бірге (Н?рб?ла?, ?арашанда?, Шадыра, Т?ркістан, Ал?и-Н?р), жемісті ба?та (?зірет Алатауы) ?ыдырып ж?ріп, ?йы?тап жатып ма?айда ?ыдырып ж?рген Хазірет ?ыдыр пай?амбардан хамила (ж?кті) бол?анды?ы; ?шіншісі – ?анбибіні? ?уелде бойына бала біткен жердегі Н?рб?ла?ты? басында босан?аны, баланы тазалап жібек, ма?пал?а орап, сол жерге тастап кеткені; т?ртіншісі – ?ыдыр?ожа бай мен т?рені? далада ?ал?ан ?л баланы тауып ал?аны, шежіреші ?спембет ?артты? у?жді а?ылымен баланы ?ыдыр?ожаны? ?зіне перзент етіп жариялап, той жасап Адай деп есімін ?ой?аны, баласы Тазбен егіз болатынын жариялауы. Дастанны? тарихи а?ызды? желісі ?аза?ты? ататек-?улет негіздеріні? Ислам діні тарихымен саба?тасты?ына ??рыл?анды?ы ай?ыныра? бай?алады.
Дастанны? басты кейіпкерлеріне ?атысты негізгі сюжеттік желіні д?йектеп т?р?ан тарихи негізі – т?ркі-мон?ол, Ислам тарихында?ы ??ран К?рім, ?улие ?нбиелер, пай?амбарлар (Хазіреті ?ызыр, Сапи, Салолла, Хазіреті Шейіш, Хазіреті Айса ж?не оны? анасы Мариям, Д?йім Баянхан, Шы??ыс хан, т.б.) – б?рі де эпикалы? шы?арма ??рылысын д?йектеу ?ызметін ат?арып т?р. Дастанны? ауызша жырлануы сипатынан лиро-эпосты? жырлармен ?ндес поэтикалы? к?ріктеулер де бай?алады. Дастанны? басты кейіпкерлері – халы? ?кілдері. Жеке кейіпкерлер де халы? ??ымыны? аясында алын?ан:
Б?л жинал?ан к?пті? ішінде,
Нелер бар да, нелер жо?;
Билігі к?пке би де бар,
?айраты ?алы? ер де бар.
Елеуреп т?р?ан жас та бар.
Халы?, ?ала?аны? с?з болса,
Шебері? с?зді астарлар.
О?ушылар дастан туралы м?лімет ты?дайды, ой ?орытады.
1-топ. ?аша?анны? ?мірі туралы, 2-топ. Айтыстары туралы, 3-топ. ?аша?анны? шы?армалары туралы постер ?ор?айды.
?орытындылау
«Екі ж?лдыз, бір тілек» ?дісі ар?ылы жа?а саба?тан т?йгенін айтады.
О?ушылар а?аш?а жапыра?, гул, к?белек т?різді стикерлерге саба?тан ал?ан ?серлерін жазып іледі.
?й тапсырмаларын т?сіндіру
?аша?ан а?ынны? дастандарын о?ып, мазм?нын, т?рбиелік м?нін т?сіну.
Ба?алау
Т?сінігі, ?осымша с?ра?тар?а жауаптары ескеріледі.
