Естемес - жасы елуді ал?ындыр?ан, ?демі д??гелек ?ара са?алды, кішілеу ?ткір ?о?ыр к?зі биік ?аба?ыны? астында тере? ?яла?ан ?а?ылез кісі.
Оразымбет - астында жалын ?рген ?ыла? бесті, ?стінде ??іріне зер ?ста?ан к?к ма?пал камзол, талдырмаш белін ?ызыл ?дері белбеумен ?ынай бу?ан басында т?бесін к?к ма?палмен тыста?ан ??ндыз б?рік.
Жа?ыл - жасы он алты - он жетілер шамасында. ?ою ?ара ?асты, м?лдіреген ?ара к?зді, д??гелек ж?зді, ?ара торыны? с?луы. ?стінде жала? к?йлегі тоз?ан.
Монолог
«Атастыр?ан адамы болмас, ?йтсе, шалды ж?рт?а тастап кетпейді ?ой. Ж?не ?затылар уа?ыты да жеткен ?ой», «Кім біледі, жер ортасынан ас?анда, т??іріні? сар?айтып барып б?йырт?аны осы болар», «Дауысыны? ?семі-ай, ??ла?ты ?ыты?тап барады. ?рі еркін, ?рі ибалы, мінезі де о?ды екен», «Мал баласына осылай пейілі? т?скені. жас та болса? аса мейірбан боларсы?», «Заманым ?ткен екен ?ой» (Естемес)
«Бір жылдан бері мен а?дама?ан мінезін осы б?гін к?рсетті-ау», «Есеке-ай, мана?ы тірелген жерінде та?ы да тайып, туламаса? не ?ылсын» (Оразымбет)
І?. Саба?ты бекіту
??гіме желісі бойынша жина?тау с?ра?тары
1.??гіме неге «К?й а?ызы» деп атал?ан?
2. Екі к?йші сапар шегіп келе жатып неге тап болады?
3.Ботасы ?лген боз інген ?андай о?и?алар?а себеп болды?
4. Естемес ?ария?а ?андай ?ол?а салды? Себебі не?
5. ?ария о?ан неліктен келісімін берді?
6. Жа?ыл неге екі к?йшіні? ?нерлерін орта?а бірдей сал?анын ?алады?
3.Туған жері – Ақтөбе облысы Шалқар ауданы Шетырғыз ауылы
4. Шығармалары: «Қаһарлы күндер», «Боран», «Шырағың сөнбесін», т.б.
5. Аудармалары: «Азапты сапарда» (Л.Н.Толстой), «Алтын әтеш туралы ертегі»
(А.С.Пушкин), «Алтын жұлдызды жігіт» (С.Бабаевский)
6. Драмалары: «Сәуле», «Ант», «Әке мен бала», «Махаббат мұңы» т.б.
7. Абай мұрасына арналған мақалалары: «Көп толғантқан ойлар», «Тоғысқан торап», «Кең арна», т.б.
8. Алғашқы әңгімесі – «Күй аңызы»
ІІІ. Жаңа сабақ
Ой шақыру
«Нар идірген» күйін тыңдату
Күй тыңдағанда қандай сезімде болдыңдар?
Оның әңгімемен қандай байланысы бар деп ойлайсыңдар?
Қазақтың қандай күйшілерін білесіңдер?
«Нар идірген» күйіне ұқсас қандай күйлербар?
«Бозінген» күйінің шығу тарихы ойларыңда бар ма?
Ол туралы қай ақын жырлап еді? Мағынаны тану
а/ Шығарманың композициялық жоспарын жасау, жоспарға сүйеніп әңгімелеу Оқиғаның басталуы: Жолға шыққан күйшілер, олардың әңгімесі.
Оқиға байланысы: Жапанда жалғыз нардың кезігуі, ботасы өлген аруананың зары. Естеместің домбырасына тіл бітіруі, жолаушылардың жалғыз қараша үйге келуі. Оқиғаның шиеленісуі: Күйшінің Жаңыл қызды ұнатуы, қыздың әкесіне қолқа салуы. Оқиғаның шарықтау шегі: «Нар идірген» күйінің дүниеге келуі Оқиғаның шешімі: Естемес күйшінің жолын жас жігітке беруі. ә/ Әңгімедегі кейіпкерлер әлемі
1-топ
Естемес бейнесі
2-топ
Оразымбет бейнесі
3-топ
Жаңыл бейнесі
Тапсырма:
1.Кейіпкердің іс-әрекеті, кәсібі;
2.Әңгімеден портретін тауып жазу;
3. Мінездеме беру;
4. Мәтіннен кейіпкерлер монологын тауып оқу;
5. Монологтерден нені байқадыңдар? Кейіпкерлер бойындағы түрлі мінездерді, қасиеттерді ашып көрсетуге ықпалы бар ма?
6. Естемес – Жаңыл – Оразымбет сызбасы сендерді қандай ойға жетелейді?
Портреттер
Естемес - жасы елуді алқындырған, әдемі дөңгелек қара сақалды, кішілеу өткір қоңыр көзі биік қабағының астында терең ұялаған қағылез кісі. Оразымбет - астында жалын өрген қылаң бесті, үстінде өңіріне зер ұстаған көк мақпал камзол, талдырмаш белін қызыл үдері белбеумен қынай буған басында төбесін көк мақпалмен тыстаған құндыз бөрік. Жаңыл - жасы он алты - он жетілер шамасында. Қою қара қасты, мөлдіреген қара көзді, дөңгелек жүзді, қара торының сұлуы. Үстінде жалаң көйлегі тозған. Монолог
«Атастырған адамы болмас, өйтсе, шалды жұртқа тастап кетпейді ғой. Және ұзатылар уақыты да жеткен ғой», «Кім біледі, жер ортасынан асқанда, тәңірінің сарғайтып барып бұйыртқаны осы болар», «Дауысының әсемі-ай, құлақты қытықтап барады. Әрі еркін, әрі ибалы, мінезі де оңды екен», «Мал баласына осылай пейілің түскені ... жас та болсаң аса мейірбан боларсың», «Заманым өткен екен ғой» (Естемес)
«Бір жылдан бері мен аңдамаған мінезін осы бүгін көрсетті-ау», «Есеке-ай, манағы тірелген жерінде тағы да тайып, туламасаң не қылсын» (Оразымбет)
ІҮ. Сабақты бекіту
Әңгіме желісі бойынша жинақтау сұрақтары
1.Әңгіме неге «Күй аңызы» деп аталған?
2. Екі күйші сапар шегіп келе жатып неге тап болады?
3.Ботасы өлген боз інген қандай оқиғаларға себеп болды?
4. Естемес қарияға қандай қолқа салды? Себебі не?
5. Қария оған неліктен келісімін берді?
6. Жаңыл неге екі күйшінің өнерлерін ортаға бірдей салғанын қалады?
7. Қыз қай күйшіні қалады және ол үшін қандай әрекет жасады?
8. Одан Естемес нені түсінді?
9. Күйші жолын неге өз шәкіртіне берді және оның бұл әрекетін қалай бағалайсыңдар?
10. Кейіпкерлер бойынан қандай адамгершілік қасиеттерді байқадыңдар?
Ү. Қорыту
Әңгіме мазмұны ұнады ма?
Әңгіменің басты тақырыбы не деп ойлайсыңдар?
Қаламгер оқырманға қандай ой айтқысы келген?
Ол мақсатына жетті ме?
Шығарма сендерді қандай сезімдерге бөледі?
Егер сыншы болсаңдар, жазушының осы шығармасын қалай бағалар едіңдер?
ҮІ. Үйге тапсырма беру
«Күй құдіреті» деген тақырыпта шығарма жазуға дайындалу.
