Т. Ахтанов. К?й а?ызы

МЕМЛЕКЕТТІК БЮДЖЕТТІК БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕСІ

А. ҚҰНАНБАЕВ АТЫНДАҒЫ №5 ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП

АШЫҚ САБАҚ

ТАҚЫРЫБЫ:Т. АХТАНОВ «КҮЙ АҢЫЗЫ»

(11.02.2015 жылы «Озат тәжірибе» мектебі 8 «Г» класс)

Қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі М.И. МАМЫРОВА

БАЙҚОҢЫР 2015ж

Бекітемін Мерзімі 11.02.2015ж.

_____________ Уақыты 14²⁵

«____» ___ 2015 ж. Кабинеті 302

Пәні әдебиет

Сыныбы 8«Г»

Мұғалімі Мамырова М.Ы.

ТАҚЫРЫБЫ: «Күй аңызы» әңгімесіндегі өнер иелерінің тағдыры

МАҚСАТЫ: жазушы жайлы білетін мәліметтерді тыңдай отырып жаңа мағлұматтар алуына жағдай туғызу, «Күй аңызы» әңгімесінің тақырыбы мен идеясын ашу .

МІНДЕТТЕРІ:

білімділік Жазушының өмірі мен шығармашылығына шолу, шығарманың тақырыптық-идеялық мазмұнын , күй өнерінің құдіретін ұғындыру

дамытушылық оқушылардың шығарма кейіпкерлеріне жан-жақты талдау жасап, кейіпкерлерге сын тұрғысынан баға беріп, өз ой-пікірін білдіруге дағдыландыру.

Тәрбиелік адамгершілікке, ашық пікір айта білуге баулу, өнер иелеріне деген саналы көзқарасын арттыру.

ТИПІ: аралас сабақ

ТҮРІ: іздену , салыстыра отырып баяндау, талдау сабағы.

ӘДІСТЕРІ: сұрақ-жауап, баяндау, түсіндіру, тест сұрақтары.

КӨРНЕКІЛІГІ: слайдтар.

ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС: тарих, музыка.

ТСО:интерактивті тақта .

Сабақтың барысы:I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасын пысықтау. (Әңгіменің композициялық құрлымы )

-«Қараш - Қараш оқиғасының » тақырыбы - Ескі қазақ ауылындағы әлеуметтік теңсіздік.

Оқушылар үш топқа бөлініп отырған, әр топқа жекелеген тапсырмалар беріледі.

1- топ. Оқиғаның басталуы. 1.Бақтығұлдың Жарасбаймен жақындасуы. 2. Жарасбай Бақтығұлдың қандай қасиеттерін байқады? 3.Бақтығұлдың серті.

2- топ. Дамуы.  1.Болыстың бар қызметін атқаруы немесе адал еңбекті адам.  2.Барымта, ұрлық сөз болғанда Бақтығұлды қандай сезім биледі? 3.Жарасбайдан күткені сол ма еді?

3-топ .1. Шиеленісуі. Жарасбайдың Бақтығұлды ұры деп көрсетуі немесе сатқындық .Жарасбайдың Бақтығұлды ұры деп көрсетуі неліктен? 2.Шарықтау шегі . Бақтығұл- қашқын. 3. Шешімі. Жарасбайдан кек алуға қай жағдайда бекінді?

III .Үй тапсырмасын пысықтау.

1.Жазушының суреткерлік шеберлігі. "Көксерек " әңгімесімен байланыстыру.

1-топ Ти кестесі. Жазушының суреткерлік шеберлігі. Айырмашылығы Ұқсастығы

2- топ. Кейіпкерлер бейнесі.  Топтастыру.Абайдың өлеңдерімен байланыстыру.

Абайдың «Қараша, желтоқсан мен сол бір – екі ай » өленімен байланыстыру.

 

Кедейдің өзі жүрер малды бағып, Отыруға отын жоқ үзбей жағып. Тоңған иін жылытып, тонын илеп, Шекпен тігер қатыны бүрсең қағып... ...Жалшы үйіне жаны ашып ас бермес бай, Артық қайыр,артықша қызметке орай Байда мейір,жалшыда пейіл де жоқ,  Аңдыстырған екеуін құдайым-ай! Сұрақ: Өлең қай кейіпкердің бейнесін ашады?

1. Бай,болыс. Сәлмен кім?       2. Екі жетімнің еңбегін жеген адам.                             3. Екі жетімді де соққыға жыққан адам.

3- топ.« Болыс болдым, мінеки » өлеңімен байланыстыру.

Болыс болдым мінеки,  Бар малымды шығындап. Түйеде қом, атта май, Қалмады елге тығындап. Сүйтсе дағы елімді, Ұстай алмадым мығымдап. Күштілерім сөз айтса Бас изеймін шыбындап. Әлсіздің сөзін салғыртсып, Шала ұғамын қырындап. Сұрақ: Абайдың бұл өлеңін оқығанда шығармадағы қай кейіпкер көз алдымызға келеді?

Жарасбай 1.  Өз есебімен Бақтығұлды қол астына алып, паналатты. 2. Бар жұмысын жасатты. 3.Бақтығұлды ұрлыққа жұмсап,ұры етті. 4.Болыстыққа таласты. 5.Өз қара басын ойлап, Бақтығұлды сатып кетті.

-«Қараш - Қараш оқиғасының » тақырыбы - Ескі қазақ ауылындағы әлеуметтік теңсіздік. « Байлардың таңы атқан, кедейдің күні батқан » тар кезеңде қожасынан қысым, қиянат, қорлық, зорлық көрген сіңірі шыққан кедейлердің әділдікті, еркіндікті аңсаған, сол кездегі қазақ халқының басында болған қиын кезеңді Рысқұлдай өжет ердің іс  –  әрекетімен суретегенін білдік.

1905 – 1906жылы Вырный түрмесінде болған Рысқұл Тұрардың оқу оқығанын, жақсы өмірге жеткізсе оқу жеткізетінің аманат етіп айтып кетеді. Тұрар әке аманатын орындап, халқын сүйіп, еліне адал қызмет етеді. Елінің қамын ойлайтын Тұрардай, қиыншылыққа мойымайтын әділ де қайратты ер Бақтығұл  –  Рысқұлдай елін сүйер азамат болыңдар.

III. Жаңа сабақ.

1.Бастапқы таныстық.Т.Ахтанов өмірі. Сандар сыр шертеді.

М.Әуезов «Т.Ахтанов – әдебиеттегі жаңа құбылыс» ,- деп баға берді.Жазушы өнер құдіретінің ботасы өлген боз інгеннің тарамыс болған терісіне жан бітіріп, суалып біткен желінін сүтке толтырғанын суреттейді. Естемес күйшінің ауыр тағдыры, өз көкірегіндегі зары, алдамыш бір үміт сәулесіне елтуі әңгімеде тартымды баяндалады.

2. «Терең таныстық» кезеңі. Электронды оқулықтан «Күй аңызы» әңгімесіне назар аударамыз.

3.«Жүйелі таныстық» кезеңі .

1. Екі салт атты келе жатқан тауды жазушы қалай суреттейді? 2.Естемес күйші өзінің жас әріптесіне қандай ақыл айтты? 3.Күйшілерге жырада кездескен малды өз сөзіңмен суреттеп көр.

4.Естеместің жаңа күйінің неге шықпай қалғанын түсіндір. 5. Жұт болған жылдың қарттың шаңырағына қандай салмақ түсіргенін айтып бер. 6. Естеместің қолқасына шал қалай жауап берді?

6. Естемес күйшінің өнері . 7. Жаңылдың «Екі күйші өнерлеріңді бірдей салыңдар» деген сөзін қалай түсінгеніңді әңгімелеп бер. 8. Т.Ахтанов өмірі.

ІV. Нәтиже.

1.Семантикалық карта.

2 . Тест – интервью әдісі.

V.Бағалау.

VІ. Үйге тапсырма. 1.Т.Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесін оқу.

Кейіпкерлер портреттерін тауып жазу.