С?рау есімдігіні? т?рленуі

Сабақтың тақырыбы: «Сұрау есімдігінің түрленуі»

Сабақтың мақсаты:(Оқушыларды сабақтың мақсаты және міндеттерімен таныстыру)

Білімділік: Оқушыларға есімдік туралы, соның ішінде сұрау есімдігінің түрленуі туралы теориялық білім беру. Сұрау есімдігін есімдіктің басқа түрлерінен ажырата білуге үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың сауатты жазуын, сөйлеу мәдениетін дамыту, граматикалық ұғымдарды меңгеру дағдысын қалыптастыру, ой-өрісін, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды елін, жерін сүюге, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты меңгеру.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, сабақты түсіндіру, жеке жұмыс, жұптық жұмыс, сын-тұрғысынан ойлау технологиясының стратегиялары.

Пәнаралық байланыс: Қазақ әдебиеті, тарих, математика.

Көрнекіліктер: Интерактивті тақта, слайд, оқулық, семантикалық карточка.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

• Оқушылармен сәлемдесу

• Жоқ оқушыларды белгілеу, анықтау

• Сыныптың, тақтаның тазалығына көңіл бөлу

• Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

ІІ. Үй жұмысын тексеру.

1. Зат есімнің түрленуі? Мысал.

2. Сын есімнің түрленуі? Мысал.

3. Сан есімнің түрленуі? Мысал.

4. Есімдік дегеніміз не?

5. Есимдік мағынасына қарай нешеге бөлінеді?

6. Жіктеу есімдігі дегеніміз не? Мысал келтірін дер.

7. Сілтеу есімдігі дегеніміз не? Мысал келтір

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Мұғалімнің сөзі: Балалар, бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы:” Сұрау есімдігінің түрленуі”.

Сұрау есімдігі жауап алу мақсаты мен сұрау мағынасында қойылған сұрақтар. Қазақ тіліндегі барлық сұраулы сөздер жатады.

Сұрау есімдіктері мыналар: кім? не? неше?нешеу? қай? қандай? қанша? қалай? қашан? Сұрау есімдіктері зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше тәуелденеді, септеледі және жіктеледі.

Сұрау есімдіктерінің тәуелдену үлгісі:

Сұрау есімдіктерінің септелу үлгісі:

Сұрау есімдіктерінің жіктелу үлгісі:

Сергіту сәті

Полиглот ( асты сызылған сөздерді қазақ, орыс ,ағылшын тілдерінде айту керек)

Тарих қана , халық қана туатын

Алыптардың арқа тұтпас кім атын?

Ұлы арманын жырлау үшін қазаққа

Керек болды Абай сынды ұлы ақын!

Арқаның Бетпақ деген даласы бар,

Бетпақ-шөл, ойлы-қырлы панасы бар Сол шөлде ел жоқ, күн жоқ өсіп-өнген

Жәндіктің киік деген баласы бар

Дүние ойдан шығады

Өзімді өзім ұмытып

Көңілім әнді ұғады

Жүрегім бойды жылытып. ,

Көл қорыған сен едің,

Сен де айырылдың көліңнен.

Ел қорыған мен едім,

Мен де айырылдым елімнен.

Жаттығумен жұмыс

84-жаттығу. Жаңылтпаштарды айтып үйреніңдер.Құрамындағы сұрау есімдіктерінің мағынасын және сөйлемде қандай қызмет атқарып тұрғанын түсіндіріңдер.

1. Үш кіші ішік піштім,

Бес кіші ішік піштім,

Неше кіші ішік піштім?!

2.Шеше, кеше неше есе кесе көп алдыңыз?

Шеше ,кеше неше есе кесе кем алдыңыз?

3.Менің нем кем деп ең,

Бер үйді ең кең деген!

Бер үйді ең кең деген,

Менің нем кем деп ең?!

85-жаттығу.Берілген сұрау есімдіктерін қатыстырып сөйлем құрап жазыңдар.

Кімнің? қайсымыз? нешеуі? кімдермен?нешеуден? кімсіздер? қандаймыз?

Деңгейлік тапсырмалар

1. Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қойып жаз

..... айтып тұрған қасиеттер .... баладан табылмасына ... кепіл?

..... ертіп жүрген бала қазақтың белгілі ақыны болған Нұржан Наушабаев екен.

..... - Күршім өзені. .........

• Ұлыстың ұлы күніне арналып құрылған киіз үйлер.

• ... елің- алтын бесік.

Есімдіктер: осы, сіз, бұлар, өз, мына, мынау, кім

Есімдіктердің жасалу жолдарын сызып белгілеңіз

Оқушылар слайдта берілген сұрақтарға жауап береді.

Ашық формалы тест.

Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойып жазу

1.Үлкенді сен сыйласаң,

Кіші.......сыйлайды

2.Біреу тойып секіреді,

........тоңып секіреді.

3.Балапан ұяда .....көрсе,

Ұшқанда соны іледі.

4.Не ексең, ......соны орасың.

Бекіту.

Жаңа тақырыпқа байланысты оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1.Сұрау есімдігі дегеніміз не?

2.Сұрау есімдігі қалай түрленеді?

3.Сұрау есімдігіне мысал келтір

VІІ Үйге тапсырма: Ереже жаттау. 86-жаттығу

VІІІ. Бағалау. Оқушылардың сабаққа қатысына қарай білімдері бағаланады.