Шортанбай ?анай?лы "Зар заман" ?ле?і

Саба? та?ырыбы: Шортанбай ?анабай?лы «Зар заман» ?ле?і

Жалпы ма?саты:
- ХІХ ?асыр ?кілі Шортанбай ?анай?лыны? ?мірінен м?лімет алады. «Зар заман» ?ле?іні? мазм?нымен танысу, шы?арманы? негізгі та?ырыбы мен идеясын ашу, а?ынны? ?зіндік ішкі ?лемін таныту.
- О?ушыларды ?ле?ге б?гінгі заман т?р?ысынан ?арап с?йлеуге, ?зіндік к?з?арасын білдіре алу?а т?селдіру.
- О?ушыларды? бойында елжандылы? ?асиетін ?ялату?а, батыл ?адам жасай білуге, ?з елін, жерін ба?алай білуге ?йрету.
Міндеттері:
1. О?ушыларды? саба??а ?ызы?ушылы?ын ояту.
2. Саба??а о?ушыларды? ?з білетін білімдері ар?ылы кіру.
3. Саба? бойынша ой ?орытынды жасау?а, ?зіндік т?жырым айту?а ?йрету.

М??алім ?шін о?у н?тижелері:
1. О?ушыларды? сыни ойлауын дамыту, бас?аларды? к?з?арасын сыйлау?а да?дыландыру.
2. ?р т?рлі жауап?а бірдей ?арау, жа?сысын мада?тау, ол?ылы?тарды сынамау.
3. Та?ырыпты тал?ылауда белсенділікпен ?атысу?а ?йрету.
К?тілетін н?тиже 1. О?ушыларды? еркін ойлауын, д?ниетанымыны? ке?іп, рухани ?суін іске
асыру.
2. О?ушыны? шы?армашылы? дамуына м?мкіндік ту?ызу.
3. Шы?армада?ы тарихи шынды?ты мойындау барысында о?ушыны? ?зіндік ой т?йіндеуіне, ?азіргі ?аза?стан мен Ресей мемлекетіні? ?арым - ?атынасы жайлы ой ?оз?ау, б?гінгі заман к?зімен ?арау.
Тапсырмалар ?аза?стан мен Ресей хал?ыны? досты?ы туралы интернет беттерінен материал жина?тау.
Саба?ты? типі Жа?а білімді ме?геру

Саба?ты? т?рі: д?ст?рден тыс
Саба?ты? ?дісі Сыни ойлату, диалогтік о?ыту, интерактивті ?діс
К?рнекілігі: Шортанбай ?анай?лы туралы ?осымша материалдар; формат ?а?аз, фломастер, маркер.

Кезе?дері

М??алімні? іс- ?рекеті

О?ушыны? іс- ?рекеті

Ба?алау

?йымдастыру

?йымдастыру кезе?і. Сыныпта психологиялы? ахуал ?алыптастыру.
О?ушыларды шатты? ше?беріне ша?ырып, топ?а б?лу.
- С?леметсіздер ме, о?ушылар! Алдымен, сіздерді? к??іл- к?йлері?із ?алай, соны білгім келеді. Ал, ендеше, к??іл- к?йімізді б?ріміз бірге:
- ?те жа?сы!
- Керемет!
- Тамаша!- деген с?здерді айту ар?ылы білдірейік.
Балалар, халы?ты?, мемлекетті? ж?мыл?ан ж?дыры?тай, ?зге елдермен жа?сы ?арым - ?атынаста болуы ?шін е? басты не н?рсе керек, елді біріктіретін ?андай ?асиеттер?
- Олай болса, «береке, бірлік, ынтыма?» с?зін кезектесіп айтайы?. Сол бойынша сыныпты топ?а б?лу. /1, 5 мин/

О?ушылар б?гінгі саба?та?ы к??іл- к?йлерін білдіреді.
Елді біріктіретін е? басты не н?рсе екендігі ж?нінде ойларын айтады.
«Береке, бірлік, ынтыма?» с?здерін айту ар?ылы топ?а б?лінеді

?й тапсырмасын с?рау

Махамбет шы?армашылы?ы бойынша с?ра?тар ?сыну./5мин./
?р топ ?здеріні? неше с?ра??а жауап бергендерін белгілеп отырады.

Білу

Ш. ?анай?лы туралы м?лімет алуы тиіс

Топ?а с?ра?:
І топ: «?дебиетшілер» (сызба ??ру)
Шортанбай ?анай?лы кім? ?мірі туралы то?талу.
ІІ топ: «Тарихшылар»(сызба ??ру)
Шортанбай ?мір с?рген заман
Заман та?ырыбына орай ?андай шы?армалар жаз?ан?
ІІІ топ: «Зерттеушілер»(сызба ??ру)

О?ушылар а?ын шы?армашылы?ынан сызба ??растырады. Та?та?а шы?ып ?ор?айды.

Бас барма? ар?ылы ба?алау

Т?сіну

?олдану

Т?сінігін а?ын ?ле?дерін талдау барысында к?рсетуі керек.

Шортанбай шы?армаларын зерттеушілер кімдер?
Сол кездегі а?ындарды не себепті «Зар заман а?ындары»деп атады?
«Зар заман» ?ле?іні? ал?аш?ы жолдарын ?зім жат?а м?нерлеп айтып беремін. О?ушыларды? алдына с?ра? тастаймын:
- А?ын бізге ?ткен заманны? келбетін ?алай жеткізген?
- Заманны? тарлы?ыны? белгісі ?ле?ні? ?ай жолдарында берілген? ?з с?здері?мен т?сіндіріп к?рі?дер.
- Заманны? тарлы?ыны? белгісін ?алай жеткізді? Одан халы?ты? ?андай к?й кешіп отыр?анын а??арды?дар?/9 мин./

О?ушылар ?дебиет о?улы?ынан осы с?ра?тарды? жауабын іздеу барысында Шортанбай туралы ?ыс?аша м?лімет алады.

О?ушылардан толы? жауап алын?аннан кейін ?ле?ні? ?ал?ан б?лігін ?ш топ?а тал?ылау?а ?сыну

Топ басшылары топ м?шелеріні? жауаптарына ?арай ба?алап отырады.

Талдау

?ле?ге ?деби теориялы? талдау жасай алуы керек.

Топты? ж?мыс.

?рі ?арай ?ле?ді сіздерді? о?улары?ызда ты?дап, тал?ылайы?.
?ле?ді ?ш топ?а б?ліп беру, топ болып талдау:
а) ?ле?ді м?нерлеп о?ып беру.
?) ?ле?ні? та?ырыбы
б) А?ынны? айтпа? ойы не?
в) ?ле? жолдарында айтыл?ан негізгі т?йінге то?талып, ?з пікірлерін білдіру. ?ле? желісіне орай та?тада?ы дайын та?ырыпты та?дау.
г) К?ркемдегіш ??ралдар: эпитет, те?еу
?) Т?сініксіз с?здерді? ма?ынасын ашу. /9 мин./

О?ушылар берілген тапсырмаларды ?лкен а? бет ?а?аз?а орындайды, ?з ж?мыстарын ?ор?айды. Топты? барлы? м?шелері белсене ?атысып, ?з ?лестерін ?осулары тиіс. (?р топ ?з жобаларын орта?а шы?ып ?ор?айды)/7 мин./

?ол шапала?тау

Жина?тау

Саба?та ал?ан білім мен білікті сарап?а сала алуы ?ажет.

Шы?армашылы? ж?мыс. О?ушыларды? ?зіндік ой - пікірлерін ?алыптастырып, белгілі бір т?жырым?а келу ма?сатында тапсырма ?сыну.

- Б?гін біз ?андай шы?армамен танысты??
- Б?л ?ле?ні? б?рын?ы ?ле?дерден ерекшелігі ?андай?
- А?ынны? ішкі жан д?ниесі ?андай?
- Сол заманда?ы а?ындарды? «Зар заман а?ындары»деп аталу себебі неде?
О?ушыларды? б?гінгі саба?тан т?йген ойлары ар?ылы саба?ты бекіту./1 мин./

Т?уелсіз ел жастары ретінде мемлекетімізді? ?лем де?гейінде к?рінуіне ?з жобамызды ?сынамыз деп ?з жобаларын жазып шы?ады.

Топ басшыларыны? топ м?шелеріні? ба?аларын жария етуі

Смайликтер ар?ылы саба?тан ал?ан ?серін білдіру.

?йге тапсырма беру

?йге тапсырма. «Зар заман»?ле?ін м?нерлеп о?у. «Ресей хал?ыны? ?аза? даласына ?оныстануыны? пайдасы болды ма?» деген та?ырыпта к?з?арасын жазу. Майлы?ожа С?лтан?ожа?лы туралы ?осымша іздену. / 5 мин/

?й тапсырмаларын к?нделіктеріне жазып алады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Шортанбай ?анай?лы "Зар заман" ?ле?і»

Сыныбы: 8-сынып. Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы: Талғаулы салалас

Жалпы мақсаттар: Талғаулы салаласты меңгерту. Салаластың басқа түрлерінен айырмашылығын өздігінен ізденіс жұмыстары арқылы білгізу. Сөздік қорын байыту, сыни ойлауды дамыту, ой -өрісін кеңейту.

Күтілетін нәтиже: Салаластың түрлерін, талғаулы салаласты, ерекшелігін меңгереді. Нәтижеге өзі жетуге ұмтылып, ізденімпаздығы артады.

Түйінді идеялар: Талғаулы салалас туралы түсінікке ие.

Көрнекіліктері: үлестірме қағаздар, сызба
Пайдаланылған әдебиеттер: «Қазақ тілі» оқулығы 8 – сынып, электронды оқулық

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі: дәстүрлі емес

Сабақтың әдіс - тәсілдері: СТО, СКТ

Кезеңдері	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау
Ұйымдасты ру	Сәлемдесу. Түстер арқылы топқа бөлу. Психологиялық дайындық. Үстел үстіндегі түрлі түсті стикерлерді таңдап алып, бір- бірлеріне жақсы тілектер жазу. Зейіндерін бүгінгі сабаққа аудару.	Сәлемдеседі. Өз топтарын тауып отырады. Көңіл- күйін реттейді.	Топ басшыларын сайлау
Үй тапсырма сын сұрау Білу	Оқушылардың өзіндік ой-пікірлерін қалыптастырып, жұмыс қабілетін арттыру үшін 5 топқа бөліп, тобымен отырғызамын. І топ – сұрақ қоюшы ІІ – ІІІ – ІҮ – жауап беруші Ү – сарапшы топ а) Әр топтың мақсатымен таныстырып, сарапшы топтың әділдігін, пікірін, қорытындылау; б) Қойылған теориялық сұрақтар тақырыпты, өткен материалдарды толық қамтуы тиіс.	Қалауынша шығып, жауап беріп көреді. Сарапшы топ берілген сұрақ-жауаптарға талдау жасайды. Сабақ соңында қойылған бағаларға тоқталады.	Бас бармақ арқылы бағалау
Түсіну	Болжау. Ой шақыру. - Талға, Талғам, Талғампаз, Талғау деген сөздердің мағынасын қалай түсінесіңдер? - Мағынасын түсіндіргеннен кейін, тірек сөздері арқылы жаңа сабақты бастаймын. Таблица планшет Талғаулы салалас құрмалас. 1. Шындықты не көзімен көрген айтар немесе құлағымен естіген айтар. / - не - , немесе -/2. Бұл жерде я сен тұрасың, я мен тұрамын. / - я - , я - / Жалғаулықтары: не, немесе, я, яки, болмаса, әйтпесе, әлде, не болмаса, я болмаса; Салыстыр: Омар я Алматыға, я Астанаға барады. (сөйлемнің бірыңғай мүшесі)	Тұжырым: 1. Талғаулы салаластың құрамына енген сөйлемдердегі іс-әрекеттің біреуі ғана орындалуы мүмкін; 2. Талғаулы салалас құрмалас компоненттері тек қана жалғаулықтармен байланысады; 3. Жалғаулықтардан бұрын келетін жай сөйлемнің алдынан үтір қойылады; 4. Жалғаулықтарын алып тастаса, ыңғайласқа айналады;	Мадақтау
Қолдану Біліп, түсінгенін практикада қолдану.	Тақтамен жұмыс. Берілген сөйлемдерді тақтаға орындау (Тақтада – 3 оқушы орындайды) Қалғаны өз бетінше орнында орындайды. Талғаулы салалас құрмаласты теріп жазу, сызбасын сызу. 1. Кезек-кезек шелекті не машинамен айналдырып шығарады, не атпен айналдырып тартып шығарады. / - не - , не - /. 2. Я алқымда булығып ашу тұрды, я көзінде жаңа бір үрей тұрды. / я -, я - /. 3. Тура келесің бе, әлде жолдағы ауылдарға соқтың ба? / - әлде - ? /.	Тақтада орындалатын жұмысты орнында отырғандар дәптерлеріне жазып орындайды.	Мадақтау
Талдау	Кубизм 1. Талғаулы салалас құрмалас схемасын сызыңыз. Маған бура я жетер, я жетпес. 2. Салыстырыңыз. Қайсысы талғаулы салалас? а) Күн батты, тауды көлеңке басты. ә) Не күн батар, не тауды көлеңке басар. 3.Сөйлем құрастырыңыз: / я - , я - /. 4. Талғаулы салалас құрмалас жалғаулықтарын іздеңіз: бірақ, әрі, өйткені, я, яки, және, не болмаса. 5.Айырмашылығын айтыңыз.	Кубтың әр қырындағы тапсырмаларды топ мүшелері орындап шығады.	Бас бармақ арқылы бағалау
Жинақтау	Бүгінгі сабақтан алған әсері жайлы досына хат жазу.	Сабақтан үйренген, білгендерімен, алған әсерлерімен хат арқылы бөліседі.	Қол шапалақтау
Бағалау	Сабақ басындағы сарапшы топқа сөз беру	Сарапшы топ өздері қойған бағаларын жария етеді.	Критериалды бағалау
Үйге тапсырма	116-жаттығуды жазу, ережелерді жаттау.	Күнделіктеріне жазып алады.

Сыныбы: 8-сынып. Қазақ әдебиеті

Сабақ тақырыбы: Шортанбай Қанабайұлы «Зар заман» өлеңі

Жалпы мақсаты:
- ХІХ ғасыр өкілі Шортанбай Қанайұлының өмірінен мәлімет алады. «Зар заман» өлеңінің мазмұнымен танысу, шығарманың негізгі тақырыбы мен идеясын ашу, ақынның өзіндік ішкі әлемін таныту.
- Оқушыларды өлеңге бүгінгі заман тұрғысынан қарап сөйлеуге, өзіндік көзқарасын білдіре алуға төселдіру.
- Оқушылардың бойында елжандылық қасиетін ұялатуға, батыл қадам жасай білуге, өз елін, жерін бағалай білуге үйрету.
Міндеттері:
1. Оқушылардың сабаққа қызығушылығын ояту.
2. Сабаққа оқушылардың өз білетін білімдері арқылы кіру.
3. Сабақ бойынша ой қорытынды жасауға, өзіндік тұжырым айтуға үйрету.

Мұғалім үшін оқу нәтижелері:
1. Оқушылардың сыни ойлауын дамыту, басқалардың көзқарасын сыйлауға дағдыландыру.
2. Әр түрлі жауапқа бірдей қарау, жақсысын мадақтау, олқылықтарды сынамау.
3. Тақырыпты талқылауда белсенділікпен қатысуға үйрету.
Күтілетін нәтиже 1. Оқушылардың еркін ойлауын, дүниетанымының кеңіп, рухани өсуін іске
асыру.
2. Оқушының шығармашылық дамуына мүмкіндік туғызу.
3. Шығармадағы тарихи шындықты мойындау барысында оқушының өзіндік ой түйіндеуіне, қазіргі Қазақстан мен Ресей мемлекетінің қарым - қатынасы жайлы ой қозғау, бүгінгі заман көзімен қарау.
Тапсырмалар Қазақстан мен Ресей халқының достығы туралы интернет беттерінен материал жинақтау.
Сабақтың типі Жаңа білімді меңгеру, білік - дағды қалыптастыру сабағы
Сабақтың әдісі Сыни ойлату, диалогтік оқыту, интерактивті әдіс
Көрнекілігі: Шортанбай Қанайұлы туралы қосымша материалдар; формат қағаз, фломастер, маркер.

Кезеңдері	Мұғалімнің іс- әрекеті	Оқушының іс- әрекеті	Бағалау
Ұйымдастыру	Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру. Оқушыларды шаттық шеңберіне шақырып, топқа бөлу. - Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Алдымен, сіздердің көңіл- күйлеріңіз қалай, соны білгім келеді. Ал, ендеше, көңіл- күйімізді бәріміз бірге: - Өте жақсы! - Керемет! - Тамаша!- деген сөздерді айту арқылы білдірейік. Балалар, халықтың, мемлекеттің жұмылған жұдырықтай, өзге елдермен жақсы қарым - қатынаста болуы үшін ең басты не нәрсе керек, елді біріктіретін қандай қасиеттер? - Олай болса, «береке, бірлік, ынтымақ» сөзін кезектесіп айтайық. Сол бойынша сыныпты топқа бөлу. /1, 5 мин/	Оқушылар бүгінгі сабақтағы көңіл күйлерін білдіреді. Елді біріктіретін ең басты не нәрсе екендігі жөнінде ойларын айтады. «Береке, бірлік, ынтымақ» сөздерін айту арқылы топқа бөлінеді
Үй тапсырмасын сұрау	Махамбет шығармашылығы бойынша сұрақтар ұсыну./5мин./	Әр топ өздерінің неше сұраққа жауап бергендерін белгілеп отырады.
Білу Ш. Қанайұлы туралы мәлімет алуы тиіс	Топқа сұрақ: І топ: «Әдебиетшілер» (сызба құру) Шортанбай Қанайұлы кім? Өмірі туралы тоқталу. ІІ топ: «Тарихшылар»(сызба құру) Шортанбай өмір сүрген заман Заман тақырыбына орай қандай шығармалар жазған? ІІІ топ: «Зерттеушілер»(сызба құру)	Оқушылар ақын шығармашылығынан сызба құрастырады. Тақтаға шығып қорғайды.	Бас бармақ арқылы бағалау
Түсіну Қолдану Түсінігін ақын өлеңдерін талдау барысында көрсетуі керек.	Шортанбай шығармаларын зерттеушілер кімдер? Сол кездегі ақындарды не себепті «Зар заман ақындары»деп атады? «Зар заман» өлеңінің алғашқы жолдарын өзім жатқа мәнерлеп айтып беремін. Оқушылардың алдына сұрақ тастаймын: - Ақын бізге өткен заманның келбетін қалай жеткізген? - Заманның тарлығының белгісі өлеңнің қай жолдарында берілген? Өз сөздеріңмен түсіндіріп көріңдер. - Заманның тарлығының белгісін қалай жеткізді? Одан халықтың қандай күй кешіп отырғанын аңғардыңдар?/9 мин./	Оқушылар әдебиет оқулығынан осы сұрақтардың жауабын іздеу барысында Шортанбай туралы қысқаша мәлімет алады. Оқушылардан толық жауап алынғаннан кейін өлеңнің қалған бөлігін үш топқа талқылауға ұсыну	Топ басшылары топ мүшелерінің жауаптарына қарай бағалап отырады.
Талдау Өлеңге әдеби теориялық талдау жасай алуы керек.	Топтық жұмыс. Әрі қарай өлеңді сіздердің оқуларыңызда тыңдап, талқылайық. Өлеңді үш топқа бөліп беру, топ болып талдау: а) Өлеңді мәнерлеп оқып беру. ә) Өлеңнің тақырыбы б) Ақынның айтпақ ойы не? в) Өлең жолдарында айтылған негізгі түйінге тоқталып, өз пікірлерін білдіру. Өлең желісіне орай тақтадағы дайын тақырыпты таңдау. г) Көркемдегіш құралдар: эпитет, теңеу ғ) Түсініксіз сөздердің мағынасын ашу. /9 мин./	Оқушылар берілген тапсырмаларды үлкен ақ бет қағазға орындайды, өз жұмыстарын қорғайды. Топтың барлық мүшелері белсене қатысып, өз үлестерін қосулары тиіс. (Әр топ өз жобаларын ортаға шығып қорғайды)/7 мин./	Қол шапалақтау
Жинақтау Сабақта алған білім мен білікті сарапқа сала алуы қажет.	Шығармашылық жұмыс. Оқушылардың өзіндік ой - пікірлерін қалыптастырып, белгілі бір тұжырымға келу мақсатында тапсырма ұсыну.. - Бүгін біз қандай шығармамен таныстық? - Бұл өлеңнің бұрынғы өлеңдерден ерекшелігі қандай? - Ақынның ішкі жан дүниесі қандай? - Сол замандағы ақындардың «Зар заман ақындары»деп аталу себебі неде? Оқушылардың бүгінгі сабақтан түйген ойлары арқылы сабақты бекіту./1 мин./	Тәуелсіз ел жастары ретінде мемлекетіміздің әлем деңгейінде көрінуіне өз жобамызды ұсынамыз деп өз жобаларын жазып шығады.	Топ басшыларының топ мүшелерінің бағаларын жария етуі Смайликтер арқылы сабақтан алған әсерін білдіру.
Үйге тапсырма беру	Үйге тапсырма. «Зар заман»өлеңін мәнерлеп оқу. «Ресей халқының қазақ даласына қоныстануының пайдасы болды ма?» деген тақырыпта көзқарасын жазу. Майлықожа Сұлтанқожаұлы туралы қосымша іздену. / 5 мин/	Үй тапсырмаларын күнделіктеріне жазып алады.