Саба?ты? ма?саты: Шортанбай ?анай?лы туралы ты? деректер ала отырып, ?мірі ж?не шы?армашылы?ымен танысады. Жа?а ма?л?маттар, деректер алады.
Саба?ты? міндеті:
Білімділігі:
Шортанбай ?анай?лыны? ?аза? ?дебиетіндегі орнын аны?тап шы?армаларына талдау жасайды. ?ле?деріні? та?ырыбы мен идеясын ай?ындайды
Дамытушылы?ы:
Ш.?анай?лыны? ?ле?деріне тілдік ж?не ??рлысына талдау жасай отырып, теориялы? білімдері беки т?седі. Талдау да?дылары жетілдіріледі, шы?армашылы? ?абілеттері шы?далады, ойлау, таным белсенділіктері арттырылады.
Т?рбиелігі:
?лтты? рухани ??ндылы?тарды ба?алай білуге, адамгершілік ?асиеттерін ?штай отырып бірін-бірі сыйлау?а, пікіріне ??рметпен ?арау?а ?алыптасады.
?аза? ?дебиеті тарихында?ы ірі т?л?аларды? бірі Шортанбай ?анай?лы. Ол 1818 жылы О?т?стік ?аза?стан облысыны? Т?ркістан ауданында д?ниеге келген. А?ын 63 жасында ?азіргі ?ара?анды облысыны? Шет ауданында ?айтыс бол?ан.
С?ра?.
1. Балалар Ш. ?анай?лы 1818 жылы туыл?ан екен, олай болса оны? ?мір с?рген кезіндегі тарихи жа?дайлар турала не айта аласы?дар?
Міне , балалар, Ш. ?анай?лыны? а?ынды?, азаматты? кезе?і осындай ?иын кезе?мен т?спа-т?с келген екен.
С?ра?.
2. Олай болса Ш. ?анай?лы ?з шы?армаларында нені жырлады?
Заман сипатынан т??ілген, халы? ?шін жаны к?йінген жанны? тол?анысы ?з заманына мыс?алдап кіре баста?ан салт-д?ст?рімізге жат, ?лтты? рухымыз?а т?н емес ?ылы?тар еді.
С?ра?.
3. Зар деген с?зді ?алай т?сінесі?дер?
ХІХ ?асырда ?мір с?рген Дулат, М?рат та?ы бас?а а?ындар замана жайын отаршылды?ты? зиянды кесірі деп ?арап, ашына, т??іле к?йіну сарынында жырлады. Б?л а?ындарды жерлесіміз, за??ар жазушы, классик М. О. ?уезов «зар заман а?ындары» деп ата?ан.
Шортанбай ?анай?лыны? шы?армасын ал?аш зерттеген орыс зерттеушісі Радлов. ««Зар заман» тол?ауы ар?ылы бір д?уірге ат Берген шы?арманы? астарынан к?п н?рсені а??арамыз» деп, отаршылды?ты? ?аза? ?лтына ?келген зияны туралы Радлов та айтады.
Просмотр содержимого документа
«Шортанбай ?анай?лыны? ?мірі ж?не шы?армашылы?ы »
Сыныбы:9 қазақ әдебиеті III тоқсан
Сабақтың тақырыбы: Шортанбай Қанайұлының өмірі және шығармашылығы.
Сабақтың мақсаты: Шортанбай Қанайұлы туралы тың деректер ала отырып, өмірі және шығармашылығымен танысады. Жаңа мағлұматтар, деректер алады.
Сабақтың міндеті:
Білімділігі:
Шортанбай Қанайұлының қазақ әдебиетіндегі орнын анықтап шығармаларына талдау жасайды. Өлеңдерінің тақырыбы мен идеясын айқындайды
Дамытушылығы:
Ш.Қанайұлының өлеңдеріне тілдік және құрлысына талдау жасай отырып, теориялық білімдері беки түседі. Талдау дағдылары жетілдіріледі, шығармашылық қабілеттері шыңдалады, ойлау, таным белсенділіктері арттырылады.
Тәрбиелігі:
Ұлттық рухани құндылықтарды бағалай білуге, адамгершілік қасиеттерін ұштай отырып бірін-бірі сыйлауға, пікіріне құрметпен қарауға қалыптасады.
Сабақтың типі: Білім, білік дағдыны бекіту.
Сабақтың түрі: Іздендіру сабағы.
Әдіс-тәсілдері: Тапсырмамен жұмыс, сұрақ-жауап.
Көрнекіліктер: Таратпа кестелер.
Пәнаралық байланыс: Тарих.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
а) Оқушыларды түгендеу
ә) Оқушы назарын сабаққа аудару
ІІ. Сабақ тақырыбы мен мақсатын таныстыру.
Біздің бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Шортанбай Қанайұлының өмірімен танысу, «Зар заман» шығармасын талдау»
Қазақ әдебиеті тарихындағы ірі тұлғалардың бірі Шортанбай Қанайұлы. Ол 1818 жылы Оңтүстік Қазақстан облысының Түркістан ауданында дүниеге келген. Ақын 63 жасында қазіргі Қарағанды облысының Шет ауданында қайтыс болған.
Сұрақ.
Балалар Ш. Қанайұлы 1818 жылы туылған екен, олай болса оның өмір сүрген кезіндегі тарихи жағдайлар турала не айта аласыңдар?
Міне , балалар, Ш. Қанайұлының ақындық, азаматтық кезеңі осындай қиын кезеңмен тұспа-тұс келген екен.
Сұрақ.
Олай болса Ш. Қанайұлы өз шығармаларында нені жырлады?
Заман сипатынан түңілген, халық үшін жаны күйінген жанның толғанысы өз заманына мысқалдап кіре бастаған салт-дәстүрімізге жат, ұлттық рухымызға тән емес қылықтар еді.
Сұрақ.
Зар деген сөзді қалай түсінесіңдер?
ХІХ ғасырда өмір сүрген Дулат, Мұрат тағы басқа ақындар замана жайын отаршылдықтың зиянды кесірі деп қарап, ашына, түңіле күйіну сарынында жырлады. Бұл ақындарды жерлесіміз, заңғар жазушы, классик М. О. Әуезов «зар заман ақындары» деп атаған.
Шортанбай Қанайұлының шығармасын алғаш зерттеген орыс зерттеушісі Радлов. ««Зар заман» толғауы арқылы бір дәуірге ат Берген шығарманың астарынан көп нәрсені аңғарамыз» деп, отаршылдықтың қазақ ұлтына әкелген зияны туралы Радлов та айтады.
Оның «Зар заман» өлеңдер топтамасы-адам сипатынан түңілген, халық үшін жаны күйінген жанның толғанысы, дәуір айнасы.
