Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері. Есептік сан есім.

Сан есім.

?аза? тілі мен ?дебиеті п?ні м??алімі

Кушербаева Адеми Утешовна

П?ні:?аза? тілі

Сыныбы: 6
Саба?ты? та?ырыбы: Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері. Есептік сан есім.
Ма?саты:
Білімділік: о?ушыларды? сан есімні? т?рлері туралы т?сініктерін ке?ейту.
Дамытушылы?: дамыта о?ытуды? тиімді ?діс – т?сілдерін пайдалана отырып, о?ушыларды? теориялы? ойлау ?абілетін дамыту.
Т?рбиелілік: о?ушылар?а сандар?а ?атысты ??ым бере отырып, хал?ымызды? салт-д?ст?рі туралы білімдерін бай?ау, жылдамды??а, ізденуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?.
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, с?ра? – жауап, о?улы?пен ж?мыс.
Саба?ты? к?рнекілігі: сызба кесте, ?лестірме ?а?аздар.

Саба?ты? барысы:
I. ?йымдастыру. О?ушыларды т?гендеу, сынып тазалы?ын ?ада?алау.
II. ?й тапсырмасын с?рау: 161 – жатты?у. Сан есімдерді ?атыстырып, «Бізді? сынып» деген та?ырыпта ша?ын шы?арма ??растырып жазып келу.
?й тапсырмасын бекіту:
1. Сан есім дегеніміз не?
2. Сан есімні? с?ра?тары ?андай?
3. Дара сан есім дегеніміз не?
4. К?рделі сан есім дегеніміз не?

III. Жа?а саба?: Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері. Есептік сан есім
Сан есімдер – санды? ??ымды білдіретін с?здер.
??рылысына ?арай - Дара сан есім: Бір, мы?, ж?з, миллион
К?рделі сан есім: Мы?-мы?дап, екі-?штен, бір мы?
??рамына ?арай - Негізгі сан есім: Он, бес, ж?з, то?ыз
Туынды сан есім: Алт(ы)ау, ж?з мы?, сексен (сегіз он) он-оннан
Сан есім ма?ынасына ?арай алты?а б?лінеді:
1. Есептік сан есім
2. Реттік сан есім
3. Жина?ты? сан есім
4. Болжалды? сан есім
5. Топтау сан есім
6. Б?лшектік сан есім
1. Есептік сан есім – затты? на?тылы санын білдіріп, ?анша?неше? деген с?ра?тар?а жауап береді. Мысалы: бес, он екі, ж?з, жиырма сегіз, то?ыз ж?з бір, т. б.

IV. Д?птермен ж?мыс.
163-жатты?у. Есептік сан есімдерді ?атыстырып, с?збен есеп ??растыру.
?лгі: Жа?а о?у жылында кітапханашы мектепке 3000 о?улы? ?келді. Оны? 600-і математика, 351-і орыс тілі, 458-і ?аза? тілі, 280-і ?аза? ?дебиеті п?ндеріні? о?улы?тары. ?ал?ан о?улы?тар бастауыш сыныптікі. Сонда бастауыш сынып?а ?анша о?улы? ?келінген?

VI. Де?гейлік тапсырмалар.
1-де?гей.
3, 5, 7, 13, 9, 12, 37, 40. деген сандарды? жалпы адамны? ?мірі, наным—сеніміне байланысын айтып, «Сандар сыры » та?ырыбына пікір жазу. ?зі ?ала?ан бір сан есімге фонетикалы? талдау жасау.
2-де?гей. Санмен берілетін ??ым?а байланысты ?анатты с?здер, т?сініктер, ма?ал- м?телдер айту. ??састырып ?з ойынан сан есімге байланысты жа?ылтпаш, санама?, ма?ал- м?тел ойлап шы?ару.
Мысалы: ?ш ж?з, ?ш би, ?ш арсыз, ?ш б?йтерек,, бес парыз, бес д?шпан, бес асыл, жеті ата, жеті к?н, жеті су, он ?ште отау иесі, он ?ш м?шелі жас.
Жеті рет ?лшеп, бір рет кес, т. б.
3-де?гей. О?улы?та?ы 166-жатты?у.

VII. Сергіту с?ті.
1. 1) Бір сан ойла?ыз!
2) Б?л санды 4-ке к?бейті?із!
3) О?ан 18-ді ?осы?ыз!
4) Шы??ан санды 2-ге б?лі?із!
5) Н?тижеден 7-ні алы?ыз!
6) 3-ке к?бейті?із!
7) 6-?а б?лі?із!
Баста ойла?ан санды алып таста?ыз!
Жауабы: Н?тиже ?немі 1 шы?ады.
2. 100 ш?же, 100 кг бидайды 100 к?нде жейтін болса, 10 ш?же, 10 к?нде ?анша кг
бидай жейді?
Жауабы: 1 кг
3. ?ай айда 28 к?н бар?
Жауабы: Барлы? айда
4. Лимонны? жартысы не болады?
Жауабы: Лимбес
5. А?т?беде біреу ?скеменде жо?, Алматыда екеу Астанада к?п? Ол не?
Жауабы: “а” ?рібі

VI. Саба?ты бекіту. Б?? кестесін толтыру.
VII. Ба?алау.
VIII. ?йге тапсырма. Есептік сан есімні? ережесін жаттап, к?ркем ?дебиеттен 5 мысал жазып келу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері. Есептік сан есім.»

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Кушербаева Адеми Утешовна

Пәні:Қазақ тілі

Сыныбы: 6
Сабақтың тақырыбы: Сан есімнің мағыналық түрлері. Есептік сан есім.
Мақсаты:
Білімділік: оқушылардың сан есімнің түрлері туралы түсініктерін кеңейту.
Дамытушылық: дамыта оқытудың тиімді әдіс – тәсілдерін пайдалана отырып, оқушылардың теориялық ойлау қабілетін дамыту.
Тәрбиелілік: оқушыларға сандарға қатысты ұғым бере отырып, халқымыздың салт-дәстүрі туралы білімдерін байқау, жылдамдыққа, ізденуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, оқулықпен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: сызба кесте, үлестірме қағаздар.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру. Оқушыларды түгендеу, сынып тазалығын қадағалау.
II. Үй тапсырмасын сұрау: 161 – жаттығу. Сан есімдерді қатыстырып, «Біздің сынып» деген тақырыпта шағын шығарма құрастырып жазып келу.
Үй тапсырмасын бекіту:
1. Сан есім дегеніміз не?
2. Сан есімнің сұрақтары қандай?
3. Дара сан есім дегеніміз не?
4. Күрделі сан есім дегеніміз не?

III. Жаңа сабақ: Сан есімнің мағыналық түрлері. Есептік сан есім
Сан есімдер – сандық ұғымды білдіретін сөздер.
Құрылысына қарай - Дара сан есім: Бір, мың, жүз, миллион
Күрделі сан есім: Мың-мыңдап, екі-үштен, бір мың
Құрамына қарай - Негізгі сан есім: Он, бес, жүз, тоғыз
Туынды сан есім: Алт(ы)ау, жүз мың, сексен (сегіз он) он-оннан
Сан есім мағынасына қарай алтыға бөлінеді:
1. Есептік сан есім
2. Реттік сан есім
3. Жинақтық сан есім
4. Болжалдық сан есім
5. Топтау сан есім
6. Бөлшектік сан есім
1. Есептік сан есім – заттың нақтылы санын білдіріп, қанша?неше? деген сұрақтарға жауап береді. Мысалы: бес, он екі, жүз, жиырма сегіз, тоғыз жүз бір, т. б..

IV. Дәптермен жұмыс.
163-жаттығу. Есептік сан есімдерді қатыстырып, сөзбен есеп құрастыру.
Үлгі: Жаңа оқу жылында кітапханашы мектепке 3000 оқулық әкелді. Оның 600-і математика, 351-і орыс тілі, 458-і қазақ тілі, 280-і қазақ әдебиеті пәндерінің оқулықтары. Қалған оқулықтар бастауыш сыныптікі. Сонда бастауыш сыныпқа қанша оқулық әкелінген?

VI. Деңгейлік тапсырмалар.
1-деңгей.
3, 5, 7, 13, 9, 12, 37, 40. деген сандардың жалпы адамның өмірі, наным—сеніміне байланысын айтып, «Сандар сыры » тақырыбына пікір жазу. Өзі қалаған бір сан есімге фонетикалық талдау жасау.
2-деңгей. Санмен берілетін ұғымға байланысты қанатты сөздер, түсініктер, мақал- мәтелдер айту. Ұқсастырып өз ойынан сан есімге байланысты жаңылтпаш, санамақ, мақал- мәтел ойлап шығару.
Мысалы: Үш жүз, үш би, үш арсыз, үш бәйтерек, , бес парыз, бес дұшпан, бес асыл, жеті ата, жеті күн, жеті су, он үште отау иесі, он үш мүшелі жас.
Жеті рет өлшеп, бір рет кес, т. б.
3-деңгей. Оқулықтағы 166-жаттығу.

VII. Сергіту сәті.
1. 1) Бір сан ойлаңыз!
2) Бұл санды 4-ке көбейтіңіз!
3) Оған 18-ді қосыңыз!
4) Шыққан санды 2-ге бөліңіз!
5) Нәтижеден 7-ні алыңыз!
6) 3-ке көбейтіңіз!
7) 6-ға бөліңіз!
Баста ойлаған санды алып тастаңыз!
Жауабы: Нәтиже үнемі 1 шығады.
2. 100 шөже, 100 кг бидайды 100 күнде жейтін болса, 10 шөже, 10 күнде қанша кг
бидай жейді?
Жауабы: 1 кг
3. Қай айда 28 күн бар?
Жауабы: Барлық айда
4. Лимонның жартысы не болады?
Жауабы: Лимбес
5. Ақтөбеде біреу Өскеменде жоқ, Алматыда екеу Астанада көп? Ол не?
Жауабы: “а” әрібі

VI. Сабақты бекіту. БҮҮ кестесін толтыру.
VII. Бағалау.
VIII. Үйге тапсырма. Есептік сан есімнің ережесін жаттап, көркем әдебиеттен 5 мысал жазып келу.