К?ні: 25.11.2015ж сыныбы: 6 п?ні: ?аза? тілі
Саба?ты? та?ырыбы: Сан есім. Дара ж?не к?рделі сан есімдер.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік : О?ушылар?а сан есім ж?не оны? с?ра?тары жайлы ма?л?мат беру. С?ра?ты д?рыс ?оя отырып, оларды бір - бірінен ажырата білуге ж?не м?тіннен дара, к?рделі сан есімдерді таба білу.
Дамытушылы? : Танымды? ?ызы?ушылы?ын дамыту, ой ?орытып на?ты шешім жасата білу, шы?армашылы? ізденістерін арттыру?а ы?пал жасау;
Т?рбиелігі: Сандарды? ма?ыздылы?ын т?сіндіре отырып, ?мірмен байланыс ар?ылы ту?ан хал?ыны? ?нерін с?йіп ?суге баулу, е?бекс?йгіштікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: жа?а білімді ме?герту саба?ы
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, с?ра? - жауап, ізденіс, баяндау, талдау, т. б.
К?рнекілігі: тест тапсырмасы, кеспе ?а?аздары
П?наралы? байланыс: математика, ?дебиет.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру:
1.Амандасу, о?ушыларды т?гендеу
2. Сынып тазалы?ына к??іл б?лу.
3. Саба?ты? ма?сатымен таныстыру
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру
100,104-жатты?у. Ереже.
ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру.
Сан есім-затты? санын, м?лшерін, ретін білдіреді. ?анша? Неше? Нешеу? Нешінші деген с?ра?тар?а жауап береді.
Сан есімдер ??рамына ?арай дара сан есім ж?не к?рделі сан есім болып б?лінеді.
Бір т?бірден ??рал?ан негізгі ж?не туынды сан есім дара сан есім деп аталады.
Мысалы, он, екі, бес, мы?, ж?з,отыз – негізі сан есімдер;
онда?ан, мы?да?ан, алтыншы, екеу, жетеу – туынды сан есімдер.
Екі немесе одан да к?п т?бірді? тіркесінен немесе ?осарлануынан жасал?ан сан есім к?рделі сан есім деп аталады.
Мысалы, екі мы? он ?ш, жиырма бес,бес-алты, ?ш-?штен т. б.
С?здерді? ?осарлану мен ?айталануы ар?ылы жасал?ан к?рделі сан есімдер дефис (-) ар?ылы жазылады. Мысалы, ?ыры? - елу, алпыс - жетпіс,
«Арты? білім кітапта». О?улы?пен ж?мыс
105-жатты?у. М?тіннен сан есімдерді табы?дар да, оларды тіркескен с?зімен бірге цифрмен жазы?дар.
108-жатты?у. Т?мендегі сандарды с?збен жазып, оларды дара ж?не к?рделі т?ріне ажыраты?дар.
«Кім тез табады». Дара сан есімдерді ата?анда о? ?олдары?ды к?тересі?дер, к?рделі сан есімдерді ата?анда сол ?олдары?ды к?тересі?дер.
Екінші, жиырма бес, ?ш б?тін оннан бес, бес, ?ыры? - елу, то?ыз ж?з бір, жетеу, ж?здеген, ?ш - ?штен, бесеу, он б?тін ж?зден елу бір, онда?ан, то?сан, ж?з ша?ты.
“Киелі сандар ?асиеті” - ауызша ж?мыс т?рі
Сандар?а байланысты хал?ымызды? ??ымында 1, 3, 5, 7, 9, 40 секілді сандарды? б?рін бір ырым?а негіздеп, киелі деп есептеген. Сонды?тан да мені? ?оятын с?ра?ым осы т??іректі ?амтиды.
1. Жеті ата?ды ата (ата, ?ке, бала, немере, ш?бере, ш?пшек, немене)
2. Хал?ымызды? кие т?т?ан сандарын ата (7, 9)
3. ?ш арсызды ата (?й?ы, тама?, к?лкі)
4. Жігітті? ?ш ж?рты (?з ж?рты, ?айын ж?рты, на?ашы ж?рты)
5. Жеті к?н(б?гін, ерте?, б?рсіг?ні, ар?ы к?н, ауыр к?н, со??ы к?н, азына)
6. Ер ?аруы бес ?ару (найза, сада?, шо?пар, ?ылыш, айбалта)
7.Т?рт ??была(О?т?стік, Солт?стік, Батыс, Шы?ыс)
8. ?ш б?йтерек (Ілияс, С?кен, Бейімбет)
9. Бес арыс (Ш?к?рім, Ахмет, Ма?жан, Міржа?ып, Ж?сіпбек)
Жал?асын тап
Бір дегенім –.
Шы?ты? содан ?сіп,
Екі деген – …
Далам, тауым, к?гім.
?ш дегенім –.
?міт аптар жігіт.
Т?рт дегенім – …
Т?зе білем ?зім.
Бес дегенім –.
Ба?алайтын уа?ыт.
Алты деген – …
Ты?да?аны? ма??л.
Жеті деген – …
Ж?ректегі алау.
Сегіз деген – …
Серт беретін кезі?.
То?ыз деген – …
Елді? жо?ын жо?тау.
Он дегенім – …
?ор?а оны, ботам!
«Бір ж?не мы?» К?п н?ктені? орнына сан есімдерді ?ойы?дар. Керекті жал?ауларын ?здері ?ояды.
- . кісі. кісіге олжа салар.
- Білекті. жы?ар, Білімді.жы?ар.
- .жаудан. жансыз жаман.
- . т?сініп таны?анша. атын біл. (ма?ал.)
- . бір кісі.
Ж?з кісі с?м?а
?лі жетер заман жо?.
Ж?регімні? т?біне тере? бойла,
Мен. ж?мба? адаммын, оны да ойла,
Со?ты?палы, со?па?сыз жерде ?стім,
. жал?ыз алыстым, кін? ?ойма. (Абай)
Керекті с?здер: бір ж?не мы?.
Саба?ты ?орыту.
Тест тапсырмасы
1. Сан есім ?андай с?ра??а жауап береді?
а. ?андай? ?анша?
?. не? нешінші?
б. ?анша? неше?
2. Сан есімді к?рсеті?дер
а. белсенді
?. есептік
б. бес
3. Сан есім. болып б?лінеді?
а. есептік, реттік, ?атарлы?
?. ?атарлы?, кезектік
б. есептік, реттік
4. Сан есімді к?рсеті?дер.
а. бес, сана, ?йы?та
?. елу бес, жас, к?рі
б. ?ыры?, елу, ж?з
5. Берілген с?здер ?ай с?з табына жатады? Екінші, бес, алпыс алты
а. сын есім
?. сан есім
б. есімдік
6. Затты? санын, ретін білдіретін с?здерді. дейміз.
а. сан есім
?. сын есім
б. зат есім
7. Арты? с?зді табы?дар:
а. ж?з, алты
?. бірінші, сегізінші
б. ?ыры?, алпыс
8. К?п н?ктені? орнына керекті сан есімді жазындар: Ер. рет ?леді.
?ор?а?. рет ?леді.
а. бір, бесінші
?. бір, мы?
б. бір, к?п
9. Ж?мба?ты шеші?дер:
Басында тая?ы бар,
Т?рт ая?ы бар.
Сегіз т?я?ы бар,
Иегінде са?алы бар.
а. ешкі
?. ?ой
б. архар
10. Арты? с?зді табы?дар.
а. елу сегіз
?. алты адам
б. к?ркем сурет
?йге тапсырма:
107,109-жатты?у. ??рамында сан есімі бар ж?мба?тар, ма?ал-м?телдер жазу
Ба?алау.
