Саба?ты? та?ырыбы: ?лтты? ойындарды? с?йлеу тілін дамытуда?ы ма?ызы.
Саба?ты? ма?саты:
• Білімділік: ?аза? хал?ыны? ертеден ?алыптас?ан, атадан-бала?а м?ра болып жал?асып келе жат?ан ?лтты? ойын-сауы? т?рлері туралы т?сініктерін ке?ейту. Ойын-сауы? т?рлеріні? ?аза? хал?ыны? ?лтты? ерекшелігі мен к?нделікті т?рмыс-тіршілігіне ты?ыз байланысты екенін т?сіндіру;
• Дамытушылы?: О?ушыларды? есте са?тау ?абілетін арттыру, ой-?рісін, с?йлеу тілін, танымды? ?рекетін дамыту;
• Т?рбиелік: О?ушыларды тап?ырлы??а, т?зімділікке, адамгершілікке, ?йымшылды??а, шапша?ды??а, ?з елін, жерін с?юге, ?лтты? ?нерге т?рбиелеу .
Саба?ты? к?рнекілігі: Слайд, ?лтты? ойындар?а байланысты дайын суреттер, о?ушыларды? ?здері сал?ан суреттерді? к?рмесі, бейне материал, ?лтты? ойындар жайлы кітаптар, асы?тар, то?ыз??мала?, са?ина, тест пара?шалары, ?лтты? ойындарды бейнелейтін б?ктемелер.
Саба? жабды?ы: сынып та?тасы, бор, компьютер, интерактивті та?та
Саба? т?рі: Сайыс саба?
Саба? типі: Бекіту
П?наралы? байланыс: ?дебиет, сурет, дене шыны?тыру
Саба?ты? ?дісі: Т?сіндіру, с?ра?-жауап, жина?тау, ой ту?ызу
Саба?та ?олданылатын технология: Ми?а шабуыл, топпен ж?мыс технологиясы.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
а) Саба??а ?атысып отыр?ан о?ушыларды ?йымдастыру.
?) О?у-??ралдарын т?гелдеу, реттеу.
«Ойынсыз а?ыл-ойды? ?алыпты дамуы жо? ж?не болуы да м?мкін емес»
В. Сухомлинский
ІІ. Жа?а саба?:
- С?леметсіздер ме, балалар. Б?гінгі бізді? саба?ымыз ?лтты? ойындар жайлы болма?. Саба? сайыс т?рінеде ?теді. Е? алдымен сыныпты екі топ?а б?лейік. Ол ?шін біздер т?рлі- т?сті ж?лдызшаларды та?дап, екі топ?а б?лінеміз ж?не тобымызды? да атын та?даймыз.
1-ші топ: «Ханталапай»
2-ші топ: «К?кпар»
Саба? 6 кезе?нен т?рады:
І кезе? «Шапша?ды? сайысы»
Б?рын?ы ?ткен фонетика, септік жал?аулары, зат есім, сын есім, есімдік, иелік форма та?ырыптары бойынша ?ткенді еске т?сіреміз. ?ай топ тез жауап берсе, сол топ осы кезе?ні? же?імпазы атанады. Тапсырма екі топ?а орта?, т?сінікті болса, кезе?ді бастаймыз.
С?ра?тар:
1. Фонетика нені зерттейді?(тіл білімін)
2. ?аза? ?ліпбиінде неше ?ріп бар?(42 ?ріп)
3. Буын т?рлерін ата?ыздар.(ашы?, т?йы?, бітеу)
4. Ашы? дауыстыларды атап бері?іздер.(а, ?, о, ?, е, э)
5. ?аза? тілінде еріндік дауыссыздар нешеу?(5-еу, о, ?, ?, ?, у)
6. ?демі с?зіне синонимдік ?атар ??ры?ыздар(?демі, с?лу, к?ркем, керемет)
7. К?н, жылы, ?лкен с?здеріні? антонимін табы?ыздар. (к?н - т?н, , суы? - жылы, кіші - ?лкен)
8. Зат есім дегеніміз не? (затты? атын білдіріп кім? не? деген с?ра?тар?а жауап беретін с?з табы.)
9. Сын есім ?андай с?ра?тар?а жауап береді? (?андай? ?ай?)
10. ?аза? тілінде неше септік бар?(7)
11. Барыс септігіні? жал?аулары? Мысал келтірі?іздер.(-?а, -ге, бала?а, ?кеге)
12. Адамды, кітапты, о?ушыны с?здері ?андай септікте т?р?(Табыс септік)
13. Жатыс септігіні? жал?ауы? Мысал келтірі?іздер. (-да, -де, -та, -те, кітапта,мектепте, ?ызда)
14. Есімдікке мысал келтірі?іздер.(ол, анау, ?ашан? мына, ?зім)
15. Есімдікті? т?рлерін атап бері?іздер.(жіктеу, сілтеу, с?рау, ?здік, болжалды?, болымсызды?, жалпылау)
16. Иелік форманы? ж?рна?тары?(-нікі, -дікі, -тікі)
ІІ кезе?: «Білгенге маржан»
1-тапсырма. Б?л сайыста ?лтты? ойындар?а байланысты с?ра?тар ?ойылады. ?ай топ ойынны? атын д?рыс, шапша? тапса, сол топ же?імпаз болады.
1) ...-екі балуан бір-бірімен жекпе-жекке шы?ады. Женгені женімпаз атанады. (?аза?ша к?рес)
2) ...- ойын та? сандар мен ж?п сандарды? ?зара тартысына ??рал?ан.(то?ыз??мала?)
3) ...-ертеден келе жат?ан ойындарды? бірі. Ала? ортасынан к?лдене? сызы? сызылады. Ойын?а ?зын жіп немесе ар?ан керек.(ар?ан тарту)
4) ...- ?аза?ты? ертеден келе жат?ан ойын т?рлеріні? бірі. Б?л –ауылды? сыртында ?ткеншек ??рып, ?ле? айту.(алтыба?ан)
5) ...- ойын?а 4-5 бала ?атысады. Ойын?а он асы? алынады. (ханталапай)
6) ...-шауып келе жат?ан аты? ?стінен белгіленген затты д?л к?здеп, атып т?сіру. (жамбы ату)
2-тапсырма: О?ушылар ?здері алып келген асы?тары ар?ылы «Ханталапай» ж?не
«Асы? ату» ойындарын ойнап к?рсетеді, ойналуын т?сіндіріп береді.
ІІІ кезе?: «Білімді ж?йелеу»
1-тапсырма. М?тінді о?ып шы?у.
?аза? хал?ы ?лтты? ойындар?а бай. ?лтты? ойындарды? к?птеген т?рлері бар. Соларды? бірі: к?кпар, б?йге, к?рес, те?ге алу, ?ыз ?уу, то?ыз??мала?, жамбы ату та?ы да бас?алар. ?лтты? ойындарды? барлы?ы ?лкен т?рбие береді. Олар ерлікті, тап?ырлы?ты ?ажет етеді. ?лтты? ойындар тойларда, мерекелерде ойналатын бол?ан. Ата-бабамыздан жеткен б?л ойындар бізді? байлы?ымыз. Сонды?тан біз оларды білуіміз керек.
2-тапсырма.
І топ:М?тіннен 1-4 с?йлемдердегі зат есім мен есімдіктерді екі ба?ан?а теріп жазады.
Зат есім Есімдік
ІІ топ: М?тіннен 5-8 с?йлемдердегі зат есім мен есімдіктерді екі ба?ан?а теріп жазады.
Зат есім Есімдік
3-тапсырма. Берілген с?здерді септе?іздер
І топ: Ойын, к?рес, те?ге алу;
ІІ топ: Асы?,б?йге, ?ыз ?уу;
4- тапсырма. Берілген с?здерді жікте?іздер
І топ: ?аза?, палуан;
ІІ топ: О?ушы, бапкер;
5-тапсырма. Негізгі сын ж?не туынды сын есімдерді екі ба?ан?а б?ліп жазы?ыздар.
Негізгі сын есімдер Туынды сын есімдер
І топ: Ж?йрік, биік, ?нерлі, ?лкен, білімді, ?алалы?, а?ылды, г?лді.
ІІ топ:Таулы, ?зын, а?ылды, ?алы?, боранды, ?за?, ынталы, ?лы.
6-тапсырма. Интерактивті та?тадан ?лтты? ойындарды бейнелейтін «Б?йге», «Аударыспа?» ойындары бойынша дайынал?ан жобаны 2 топтан екі о?ушы ?ор?ауы керек.
ІV кезе?: Сергіту с?ті «Са?ина салу» ойыны» (?нер сайысы)
Vкезе?: «Ар?ан тартыс» (капитандар сайысы)
1-тапсырма.«Білікті бірді жы?ар, білімді мы?ды жы?ар». Ма?алды? бірінші с?йлемі слайдтан к?рсетіледі, екіншісін капитандар табуы керек ж?не ?р капитан ?зі тап?ан б?ліктен зат есім мен сын есім, есімдікті тауып, атайды. Д?рыс тап?ан капитан?а ?пай (ж?лдызшамен) беріледі.
1.? К?шіне сенбе,
Адал ісі?е сен.
2-тапсырма.«?лтты? ойындарды? ?ажеттілігі бар ма?»-деген та?ырыпта екі топты? капитаны ?здері дайында?ан «?ыз ?уу», «К?кпар» ?лтты? ойындары жобаларын слайд ар?ылы ?ор?айды.
ІV. Бекіту
VІ кезе?: Білімді жина?тау:
1- тапсырма Тест
1. ?лтты? ойын атауы.
а) футбол;
?) б?йге;
б) теннис;
2. Ала? ортасынан к?лдене? сызы? сызылады. Ойын?а ?зын жіп немесе ар?ан керек.
а) б?йге;
?)алтыба?ан;
б) ар?ан тарту;
3. Б?йге ойынын ?андай жануар ?стінде ойнайды?
а) есек;
?) жыл?ы;
б) сиыр;
4.То?ыз??мала? ойынын неше адам ойнайды?
а) 2;
?) 3;
б) 1;
5. ?ыз ?уу ойыныны? шарты неде?
а)бетінен с?йеді;
?)басынан сипайды;
б)?амшымен ?рады;
6. ?ыз ?уу ойынына ?атысушылары кімдер?
а) жігіт;
?) ?ыз бен жігіт;
б) ?ыз;
Ба?алау критерийлері Тест жауаптары:
0-2 – «2» 1.?. 6.?.
2-5 – «3» 2.Б 7.?.
5-8 – «4» 3.? 8.Б.
1-9 – «5» 4.А. 9.Б.
5.А. 10.Б.
2-тапсырма.«?лтты? ойындар» -топпен ж?мыс, постер ??растыру, оны ?ор?ау.
3-тапсырма. «?лтты? ойындар», «?ыз ?уу» та?ырыбында?ы бейне материал к?рсету ар?ылы ойды жина?тау, айтыл?андарды есте са?тау.
V. ?й ж?мысы
?лтты? ойындар туралы шы?арма жазу.
VІ. ?орытынды
- «Рефлексия» ?дісі, смайликтер ар?ылы саба? туралы ?з ойларын топтастыру
VІІ. Ба?алау
Ба?алау ?р о?ушыны? саба? ?стінде жина?ан ?пай сандарына байланысты болады.
О?ушыларды? аты-ж?ні жазыл?ан кесте интерактивті та?тада жазулы, саба? біткен со? о?ушылар ?здеріні? жина?ан ж?лдызшаларыны? санын ?здеріні? т?старына жазу ар?ылы ба?аларын біледі.Мысалы:
№
О?ушыны? аты-ж?ні
«5» 10-12 ?пай
«4» 8-10 ?пай
«3» 5-8 ?пай