Саба?ты? та?ырыбы: «Наурыз ?ле?дері»

Сабақтың тақырыбы: «Наурыз өлеңдері»

Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Оқушыларды тұрмыс –салт жырларымен,соның ішінде наурыз өлеңдерінің түрлерiмен таныстыру, т.с. жырлары туралы бiлiмдерiн бiр жүйеге келтiру; ерекшелiгi, ұлттық сипаты, түрлерi туралы оқушыға жаңа бiлiм беру; Дамытушылығы: Оқушылардың көркем әдебиеттi оқуға деген ынтасы мен ықыласын арттыру, сөздiк қорын, логикалық ойлау, дұрыс сөйлеу дағдыларын дамыту; Тәрбиелілігі: Наурыз өлеңдері арқылы жақсылыққа, өз халқының әдебиетiн , мәдениетiн дәрiптеуге тәрбиелеу, ұлттық сананы қалыптастыру, табиғатты сүюге, аялауға тәрбиелеу; Сабақтың түрi: жаңа материалды игеру сабағы Көрнекiлiгi:наурыз туралы мағлұмат, наурыз мерекесiне байланысты суреттер.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңi. 1.Амандасу. 2.Кезекшiмен сұхбат. Сабақ жаратылыстану пәнiмен байланысты өтетiнi айтылады.

II.Қайталау. Оқушылардың әдебиет, ауыз әдебиетi, оның түрлерi туралы түсiнгендерiн сұрап, қорытындылап. жаңа сабақты бастау.

IІI. Жаңа сабақ

1.Алыстан арып келсең, айран ұсынып, “қонақ” десе құрт – майын сақтаған абзал аналар, күлкісі әсем жеңгелер, жақын жүрсе, қылығымен сүйсінткен, аяулы апалар. Төл мерекеміз Наурыз мейрамымен құттықтай отырып, дендеріңізге саулық, отбасыларыңызға бақыт тілеп “Наурыз – мейрамы” туралы айтамыз .

Тыңдаңыздар!
Той дабылын қағып тұрған мұнда біз бар
Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар
Наурыз тойы басталды
Келіңіздер Наурыз күнін қарсы алайық
Билейік, жыр жырлайық, ән салайық

Қаһарлы қыстан өтіп, Наурыз келді
Арқаңды кенге салшы уа халайық

2.Наурыз өлеңдері. Наурыз мейрамы — өте ерте заманнан бері халықтар тойлап келе жатқан тұрмыстық мереке. Ол парсы тілінен «Нау-рыз» жаңа күн деген сөзінен шыққан. Бұл жөнінде халқымыздың кемеңгер ұлдары Абай, Шәкәрім, Мұхтар Әуезов, Ахмет Байтұрсынов біршама деректер жинаған. Күн мен түн теңелген, мал төлдеп, адамның аузы аққа тиген, жер бусанып, малдың аузы көкке тиген ырыстың басын қазақ елі – «Ұлыстың ұлы күні»- деп атайды екен.Наурыз- күні жаңарудың, өсудің, түлеудің басы. Наурыз — көктем мерекесі, еңбек тойы, ырыс пен молшылық бастауы. Наурыз мерекесі — мейірімділік, қайырымдылық мейрамы. Қыс өтіп, қар кетіп Шырайлы жаз жетіп Шаруаның кенелген Мейрамы .

3.Наурыз туралы өлеңдер. *Наурыз тойы – береке
Наурыз тойы – жыр, аңыз
Қызыл дулы мереке
Қызық думан құрамыз
Күн әкелген жыл керім
Күллі дүние жайдары
Желкілдетіп гүлдерін
Жер анамыз жайнады
Наурыз – шаттық әніміз
Салтанатты сәніміз
Ән салып жас – кәріміз
Би билейік бәріміз

*Көкпар тарту, қыз қуу
Көк майсада қызсын ду
Тамашаның түрі көп
Жаңаша күн – дүрілдет

*Міржақып Дулатов

Наурыз /жаңа жыл/

Аспанда күннің нұры,

Мақпалдай жердің түрі.

Қуаныш мал мен жанда,

Қыс шыққан өлмей түрі.

Ойнаған анау бала,

Көк орай жалын дала.

Егіндік егін еккен,

Ұзамай болар жаңа.

Келіпті жылдың құсы,

Күнде шу көлдің тұсы.

Күн жылы ызғары жоқ,

Жаз шығып,кеткен қысы.

*Мұқағали Мақатаев

Наурыз

Ақпан кетті араз боп наурызбенен,

Көктем жетті көрісіп,жанын үзген.

Наурыз жүр жоғалған бағын іздеп,

Қыс аттанды қоштасып тағы бізбен.

Көктем жетті көл-көсір шуақ қуып,

Қыс барады қиылып,жылап тұрып,

Шатырында үйлердің наурыз жүр,

Мұз көрпесін ақпанның лақтырып.

Тозған тонын бойына кие алмай бір,

Қайда барса қарт Аяз сыя алмай жүр.

Асқар таулар атасын шақырады,

Ой мен қырын атасы қия алмай жүр.

ІV.Қорытындылау. Наурыз туралы сұрақ-жауап. 1. Наурыз көже туралы. 2. Наурыз, көктем туралы. 3. Наурыз сөзінің мағынасын ашу