С.Сарғасқаевтың «Тәмпіш қара» повесі. Әдеппен сөйлеп әдеттен.

Сабақ:

Мектеп: № 229 жалпы орта мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Иманбекова Лаззат

Сынып:

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

С.Сарғасқаевтың «Тәмпіш қара» повесі

Әдеппен сөйлеп әдеттен (2-сағат)

Осы сабақта қол жеткізіетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау (7.Т/Ж3)

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушы орындай алады:

көркем шығармадағы кейіпкерлерді табады;

кейіпкерлер типтерінің жасалу тәсілдерін анықтайды.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

кейіпкерлерге шығармадан дәлелдер келтіре отырып, сипаттама береді, өзіндік көзқарасын білдіреді.

Кейбір оқушылар орындай алады:

шығармадағы кейіпкерлерге талдау жасай отырып, құндылықтар сатысы арқылы баға береді, шынайы өмірмен салыстырады.

Бағалау критерийі

Көркем шығарма кейіпкерлерін анықтап, типтік образдарына талдау жасайды;

Кейіпкерлерді беруде автор қолданған көркемдегіш құралдарды анықтайды.

Тілдік мақсат

Оқушылар орындай алады:

Диалог құруға, шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

Жағына пышақ жанығандай, жүрегі су ете түсу, іші удай ашу, көзімнің оты жарқ ете түсу, шәрбат ішкендей, талдырмаш дене, сүйрік саусақ, құлағының етін жеу.

Талқылауға арналған сұрақтар:

Біздің арамызда Шаншатай сияқты балалар бар ма?» немесе «Біз бос уақытымызды қалай өткізіп жүрміз?»

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: пионер, галстук, эпитет, теңеу, фразеологизмдер,

Құндылықтарға баулу

өзге көзқарастарға құрметпен қарау, жауапкершілік, денсаулық, достық, маңайындағы адамдарға қамқорлық таныту, өмір бойы білім алуға дайын болу және т.б. рухани-адамгершілік құндылықтарды қалыптастыруға баулу

Пәнаралық байланыс

тарих

Тақырып бойынша алдыңғы білім

«Тәмпіш қара» хикаятының мазмұнын біледі.

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

3 мин

5 мин

Сабақтың ортасы

7 мин

2 мин

9 мин

2 мин

8 мин

І. Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу, сынып оқушыларын түгелдеу.

Психологиялық көңіл күй тудыру және сыныпты топтарға біріктіру

«Түстер психологиясы» әдісі арқылы сыныпты 4 топқа біріктіремін.

Көк түс – жан тыныштығын, молшылықты, татулықты білдіреді. Ол адамдар мен қоғамды байланыстыратын негізгі дәнекер іспетті, бірлік, көпшілдік сезімнің, сенімнің түсі. Сондай–ақ, көк  түсті ұнататындар өкпелегіш, сары уайымға салынғыш болып келеді. Әсіресе, көк түсті молшылықтың нышаны болғандықтан толықтау келген адамдар ұнатады. Көк түсті таңдағандар – тыныш ортаны, мазасыздық пен сотқарлықтан, келіспеушіліктен алыс болуды қалайтындар. Олар бір-біріне деген сенімді қалайды және өзгелердің де оларға сенуіне әбден болады.   

Сары түс – жеңілдік пен қуанышты, сабырсыздықты, нұр сәулені білдіреді. Қуаныштың, күн шапағатының нышаны. Сары түс адамды болашаққа бағыттайды, жаңалыққа талпындырады, заманауилыққа, дамушылыққа құштар етеді. Бұл түсті таңдаған кез келген адам қиындықты тезірек жеңуге  құлшынып, тезірек босап шығудың амалын іздеп тұрады. Өзгерісті жиі қалап тұрады, сары түске құмар адамға тұрақсыздық тән.  

Қ ызыл түс адамның энергияға толы екенін көрсетеді. Өмірлік күшті, белсенділікті, нәтиже, сәттілікке қол жеткізу үшін барлық мүмкін болған талпынысты, бейімділікті, албырттықты, жеңіске деген жігерді, құлшынысты білдіреді. Бұл түсті таңдағандар - кез келген қиындыққа мойынсұнбайтын, күрескер, батыл адамдар   

Жасыл түс – еркіндікке деген жігерлікті, табандылықты, мақсаткерлікті, өзімшілдікті, «Мен» деп өзіне жоғары баға берушілікті білдіреді. Бұл түсті таңдағандар – өзінің құндылығына деген сенімді жоғарылатқысы келетіндер, айналасындағы адамдардан мақтаулар, жақсы пікірлер күтетін адмадар. Сондай-ақ, бұл түс тәкаппарлықтың нышаны. 

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

«Шатасқан логикалық тізбек» әдісі

Шығарма желісі бойынша сөйлемдер жазылған қағаз қиындыларын рет-ретімен орналастырып, мәтін мазмұнына шолу жасайды.

1-топ. «Танысу»

2-топ. «Әзілі ме, шыны ма?»

3-топ. «Бұдан кейінгі күндерде»

4-топ. «Ойламаған жерден», «Үш күн қалғанда»

Үй тапсырмасы «Ромб» фигурасын таңдағандар оқушылардан сұралады.

Дұрыс реттілігі берілген үлестірмелер арқылы өз жұмыстарын салыстырып, өзін-өзі бағалау жүргізеді.

«1 тезис, 3 дәлел» кестесін толтыру

(Топтық жұмыс)

Көркем шығармадағы кейіпкерлердің қандай типтік образға жататынын зерделеңіз.

Оқушыларға дайын сызба постермен ұсынылады.

Тапсырма «Дөңгелек» фигурасын таңдаған оқушылардан сұралады.

«Бас бармақ» арқылы қолдау көрсетіледі.

Мұғалім түсіндіруі

Әдебиет теориясы

Эпитет туралы түсінік беріледі.

2-тапсырма. Жеке жұмыс

«Тұжырым кестесін» толтыру

1-топ. Шаншатай

2-топ. Бейсекүл

3-топ. Имантай

4-топ. Ертай

Дескриптор

Білім алушы

- шығармадағы кейіпкерлердің типін жасауда автор қолданған көркемдегіш құралдарды анықтайды;

- шығармадан нақты дәлелдер келтіреді.

Тапсырма «Төртбұрыш» фигурасын таңдаған оқушылардан сұралады.

Кері байланыс:

«1 ұтымды және 1әлсіз» әдісі арқылы оқушылар бір-бірінің жұмыстары бойынша ең ұтымды және ең әлсіз шыққан тұстарын атау арқылы кері байланыс береді.

Біз сендермен шығарма кейіпкерлеріне жан-жақты талдау жасадық. Сол талдаулар нәтижесі бойынша осы 4 кейіпкерімізді «Құндылықтар сатысына» ойша орналастырып көрейікші.

Құндылықтар сатысы

• Солардың ішіндегі «Сегіз қырлы, бір сырлы» жігіт – Шаншатай. Ол – байсалды, әдепті, адам бойынан тек жақсы қасиеттерді іздейді, ақын, адал, ақжарқын, кек сақтамайды, ойланып сөйлейді. Ендеше біздің арамызда осы Шаншатай сияқты балалар бар ма? Қазіргі уақытта біз бос уақытымызды қалай өткізіп жүрміз? Осы сұрақтарға жауап іздеп көрейікші.

«Еркін жазу» стратегиясы

«Біздің арамызда Шаншатай сияқты балалар бар ма?» немесе «Біз бос уақытымызды қалай өткізіп жүрміз?» немесе «Ойы түзу адамның, сөзі қисық болмайды» деген тақырыптардың біріне шағын көлемді эссе жазу.

Тапсырма «Көпбұрыш» фигурасын таңдаған оқушылардан сұралады

Смайликтер арқылы бағаланады

керемет, бізге ұнады

толық түсіне алмадық

жүйесіз, түсініксіз

[Введите цитату из документа или краткое описание интересного события. Надпись можно поместить в любое место документа. Для изменения форматирования надписи, содержащей броские цитаты, используйте вкладку "Работа с надписями".]

Көк түс – жан тыныштығын, молшылықты, татулықты білдіреді. Ол адамдар мен қоғамды байланыстыратын негізгі дәнекер іспетті, бірлік, көпшілдік сезімнің, сенімнің түсі. Сондай–ақ, көк  түсті ұнататындар өкпелегіш, сары уайымға салынғыш болып келеді. Әсіресе, көк түсті молшылықтың нышаны болғандықтан семіз келген адамдар ұнатады. Көк түсті таңдағандар – тыныш ортаны, мазасыздық пен сотқарлықтан, келіспеушіліктен алыс болуды қалайтындар. Олар бір-біріне деген сенімді қалайды және өзгелердің де оларға сенуіне әбден болады. 

https://massaget.kz/kyizdarga/psihologiya/984/

«Қазақ әдебиеті» 7-сынып. Б.Керімбекова, Ә.Қуанышбаева

«1 тезис, 3 дәлел» кестесі сызылған постерлер

Сабақтың соңы

4 мин

«Кері байланыс»

«Аяқталмаған сөйлем» әдісі.

Мен сабақта ............ қиналдым, себебі ......................

Маған сабақта ............... ұнады, себебі ......................

Маған ........................... оңай болды, себебі ................

Мен бүгін ................. әсерде болдым, себебі ..............

Үйге тапсырма:

Повесті өзгертіп жазуға мүмкіндік болса, қай жерін өзгертетін едік? Не себепті? Ойтолғау жазу