Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
ОЖСБ –?а дайынды? ?арса?ында о?ушыларды? білімдерін тексеріп, бекіту.
Просмотр содержимого документа
«ОЖСБ –?а дайынды? ?арса?ында о?ушыларды? білімдерін тексеріп, бекіту. »
Сабақтың тақырыбы: ОЖСБ – ға дайындық қарсаңында оқушылардың білімдерін тексеріп, бекіту.
Сабақтың білімділік мақсаты: ОЖСБ қарсаңында оқушылардың білімдерін бақылап, олқылықтарын жою. Ақпараттық коммуникативтік технологияның көмегімен оқушылардың білім, білік, дағдыларын жетілдіру, ойлау қабілеттерін дамыту, тест арқылы грамматикалық білімдерін тереңдету.
Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың лексикалық білімдерін анықтай отырып, түрлі жаттығулар арқылы пысықтау. Салалас құрмалас сөйлемдер туралы білімдерін толықтыру, бекіту.
Тәрбиелік мақсаты: Өз бетінше ойлап жұмыс істеуге, бір-біріне көмек беруге, ұйымшылдыққа тәрбиелеу, сауатты адам болуға баулу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: компьютер, проектор, интерактивтік тақтаның панельдік құралдарының қызметі.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: ауызша сөйлеу, сұрақ-жауап, тыңдап түсіну, жазу, тестілеу.
Іс-әрекет түрлері: жеке, топтық, ұжымдық жұмыс.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: а) сәлемдесу
ә) оқушыларды түгелдеу
б) жағымды көңіл-күй туғызу.
в) сабақтың тақырыбын және мақсатын қою.
- Балалар бүгінгі сабақта ОЖСБ-ға дайындық ретінде алған білімдерін қайталап бекіте отырып, тест арқылы қорытындылап тексеру.
І. Лексикалық білімдерін пысықтау.
а) қызығушылықты ояту
ә) тізбек бойынша лексикалық сұрақтарды оқып, жауап беру.
- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі қай тіл?
- Қазақ тілі мемлекеттік мәртебесін қай жылы алды?
- Қазақстан Республикасының тұңғыш ғарышкері кім?
- Қазақтың қандай ішекті аспаптарын білесің?
- Алғашқы Алтын адам ескерткіші қай жерден табылды?
- Түркістан қаласы Қазақстанның қай жерінде орналасқан?
- Бейнелеу өнерінің негізін салған суретші кім?
- Мұсылман мәдениетінің орталығы болып саналатын қай қала?
- Тәуелсіздік монументі қай қалада орналасқан?
- Өскемен қаласы Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан?
- Қазақстанның Швейцариясы болып аталатын қай жер?
- Кино өнерінің негізін салушы кім?
- Шәкен Айманов қай жерде дүниеге келген?
- Екінші Мекке деп аталатын қай қала?
- Қазақ музыкасын әлемге танытқан әнші кім?
- Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні қашан, қай жылы?
- Сидней олимпиадасының чемпионы атанған жас спортшы кім?
- Қазақстанның Ұлттық валютасы қай жылы айналымға енгізілді?
- «Геральдика» сөзінің мағынасы не? (елтаңба тану)
- Домбыра аспаптың қай түріне жатады?
- Бұқаралық ақпарат құралдарына не жатады?
- Атырау өңірінде не өндіріледі?
- «Кел, балалар оқылық!» өлеңінің авторы?
- Есіл бойында Сарыарқа жерінде орналасқан қала?
- Жасынан ұшқыш болуды армандаған екі мәрте Кеңес Одағының батыры кім?
- Қазақстанның ең тұщы көлі?
- «Аз и Я» кітабының авторы, белгілі қоғам қайраткері?
- Әкесінің әкесі баласына кім болады?
- Шешесінің әкесі баласына кім болады?
- Қазақ жастарынан шыққан тұңғыш халықаралық гроссмейстер? (Болат Асанов)
- Қабанбайдың шын аты?
- Наурыз қандай мерекеге жатады? (тұрмыс, шаруашылық мерекесі)
ІІ. Грамматикалық бөлім.
Сұрақ-жауап. Оқулық 17, 26 бет
-Құрмалас сөйлемнің анықтамасын айту. Құрмалас сөйлем дегеніміз не?
Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем құрмалас сөйлем деп аталады.
-Құрмалас сөйлемнің неше түрі бар?
Құрмалас сөйлемнің үш түрі бар.
-Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
Құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі салалас құрмалас деп аталады.
Салаластың құрамындағы жай сөйлемдер өзара екі жолмен байланысады:
1) интонация арқылы
2) жалғаулық шылаулар арқылы
САЛАЛАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ
| Ыңғайлас | Қарсылықты | Себеп-салдар | Кезектес | Талғаулы | Түсіндірмелі |
| Және, әрі, -да, -де, -та, -те | Бірақ, дегенмен, сонда да, сөйтсе де, сөйткенмен | Өйткені, сондықтан, себебі, сол үшін, сол себепті | Бірде, біресе, кейде | Не, немесе, я, яки, не болмаса, әйтпесе | Жалғаулығы жоқ |
Грамматикалық тапсырма. Берілген құрмалас сөйлемдерді жалғастырып, түрін анықта.
1.Далада жел соғып тұр ... сіркіреп жаңбыр жауып тұр.
2.Мен ерте тұрдым, ... сабақтан кешіктім.
3.Айдын көрмеге бармады, ... уақыты жоқ.
4.Кешке ол кітап оқиды, ... теледидар көреді.
5.Бүгін қар жауады, ... жаңбыр жауады.
6.Қорыққаны сонша – орнынан тұра алмай қалды.
Ал енді сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не? Оқулық 90-91 бет
Құрамындағы жай сөйлемдердің алғашқысы тиянақсыз болып, екінші сөйлемге бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрін Сабақтас құрмалас сөйлем деп аталады, т.е. в СПП – первое простое предложение бағыныңқы сөйлем по смыслу подчиняется второму простому предложению басыңқы сөйлем.
В казахском языке бағыныңқы сөйлем (придаточное предложение) всегда находится перед басыңқы сөйлем (главным предложением).
С
АБАҚТАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ
| Бағыныңқы сөйлем |
| Басыңқы сөйлем |
Сабақтас құрмалас сөйлемнің неше түрі бар?
Олай болса, төмендегі грамматикалық тапсырманы орындайық.
Грамматикалық тапсырма. Берілген сабақтас құрмалас сөйлемдерді оқып, түрін анықта.
Күн жылыса, қар ериді.
Бұлт болғанмен, жаңбыр жауған жоқ.
Күн суығандықтан, біз жылы киіндік.
Анам келгенше, мен тамақ істедім.
Жел күшейіп, ауа-райы бұзылды.
Қазақ тілін білу үшін көп оқу керек.
ІІІ. Тест арқылы оқушылардың білімдерін бекіту.
Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын табыңыз.
А) біресе, кейде, бірде
В) не, немесе, яғни
С) бірақ, сонда да, дегенмен
Д) өйткені, сондықтан
Е) жалғаулығы жоқ
Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын табыңыз
А) бірақ, сонда да, дегенмен
В) да, -де, -та, те, және, әрі
С) не, немесе, яғни
Д) өйткені, сондықтан
Е) жалғаулығы жоқ
Сондықтан, себебі, өйткені жалғаулықтары салалас сөйлемнің қандай түрінде қолданылады?
А) себеп-салдар
В) талғаулы
С) кезектес
Д) қарсылықты
Е) ыңғайлас
Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Қазақ отбасында қыздың орны үлкен, өйткені қызды ерекше құрметтейді.
А) кезектес салалас құрмалас сөйлем
В) ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем
С) Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем
Д) қарсылықты салалас құрмалас сөйлем
Е) талғаулы салаласқұрмалас сөйлем
Кезектес салалас құрмалас сөйлем қандай жалғаулықтар арқылы жасалады?
А) біресе, кейде, бірде
В) не, немесе, яғни
С) бірақ, сонда да, дегенмен
Д) өйткені, сондықтан
Е) жалғаулығы жоқ
Сөйлемнің түрін анықтаңыз
Қоңырау соғылды, оқушылар үзіліске шықты.
А) Салалас құрмалас сөйлем
В) Лепті сөйлем
С) Сабақтас құрамалас сөйлем
Д) Аралас құрмалас сөйлем
Е)Жай сөйлем
Құрмалас сөйлемнен жасалған мақалды табыңыз.
А) Кітап – білім бұлағы.
В) Ғалымның хаты өлмейді.
С) Ғылым - теңіз, білім – қайық.
Д) Кітап – ғылым, мұғалім.
Е) Білім - өмір шырағы.
Септеулік шылау бар сөйлемді көрсетіңіз.
А) Сенің Астанаға барғың келе ме?
В) Ол Астанаға барған емес.
С) Асан мен Үсен Астанада болып қайтты.
Д) Ол Астанаға дейін пойызбен барады.
Е) Жазда Астанаға және Алматыға бардық.
Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Күн батты, тауды қара көлеңке басты.
А) Салалас құрмалас сөйлем
В) Сабақтас құрмалас сөйлем
С) Жай сөйлем
Д) Толымды сөйлем
Е) Аралас құрмалас сөйлем
10. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Еңбек етсең, қара жер де береді, сені құр тастамайды.
В) Үй артында кісі бар.
С) Еңбек ет те, міндет ет.
Д) Егер ісің өнсің десең, қимылда.
Е)Қауіп қайдан - қатер содан.
Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Оған аудармашы болу қиын, дегенмен қызмет атқарып жүр.
В) Бүгін күн бұлтты болады, оқтын-оқтын жаңбыр жауады.
С) Бүкіл жайлау елінен, қырдан қонақтар келе бастады.
Д) Көрші отырсақ та, кездесе беруге уақыт жетпейді.
Е) Қаздар, үйректер жылы жаққа ұшып кетті.
Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Ән басылды, бірақ домбыра сазы тоқталған жоқ.
В) Менің мектепке келгеніме жарты сағат болды, бірақ жиналыс әлі басталған жоқ.
С) Ертең доп ойнауға я Бейсен барады, я сен барасың.
Д) Біз барғанда, ол мектепте жоқ еді.
Е) Ұшақ сағат бесте ұшуы керек еді, алайда ұша алмады.
Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Егер сен маған келсең, біз циркке барамыз.
В) Жақсы оқу үшін, көп ізденіс керек.
С) Қатты жаңбыр жауғандықтан, біз қонаққа бармадық.
Д) Мен келгенше, сен үйде отыр.
Е) Ауылдан бүгін Әсем келеді немесе Кәкен келеді.
14. Талғаулы салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын табыңыз.
А) біресе, кейде, бірде
В) не, немесе, яғни
С) бірақ, сонда да, дегенмен
Д) өйткені, сондықтан
Е) жалғаулығы жоқ
15. Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем қандай жұрнақтар арқылы жасалады?
А) –у үшін
В) –са, -се, - ғанда, - генде
С) - ып, -іп, -п
Д) ғанда,- қанда, - генде, - кенде
Е) жалғаулығы жоқ
Жауап кілті:
1. С
2. В
3. А
4. С
5. А
6. А
7. С
8. Д
9. А
10. С
11. Д
12. Д
13. Е
14. В
15. В
ІV. Синоним, антоним, омоним сөздерді қайталап, бекіту.
V. Қорытынды.
1. Оқушылардың білімдерін бағалау.
2. Үй тапсырмасын беру. Салалас сөйлемдердің ережесін, түрлерін жаттау.
Полезное для учителя
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт