Ona tili-Tasviriy ifoda

NAMANGAN VILOYATI UYCHI TUMANI 45- UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINING ONA TILI VA ADABIYOT FANI O’QITUVCHISI MALLABAYEVA MUYASSAR NING ONA TILI FANIDAN “TASVIRIY IFODA” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN VIDEODARSI.

Ona tili

5-sinf

MAVZU: TASVIRIY IFODA

MALLABAYEVA MUYASSAR

IBORALARNING QO’SHMA SO’Z VA SO’Z BIRIKMALARIDAN FARQI.

“ BU SO’Z BIZNIKI” o’yini.

Quyida keltirilgan qo’shma so’z, so’z birikmasi va iboralar ichidan faqat iboralarni toping va ma’nosini izohlang:

1. Og’zi qulog’ida

2. Og’zining chekkasi

3. Otquloq

4. Burnidan ip o’tkazmoq

5. Ipning uzunligi

6. Toshbaqa

7. Kovushini to’g’rilab qo’ymoq

8. Mehnatkash inson

9. To’g’riso’z

10. Qumtepa

JAVOBLAR :

1. Og’zi qulog’ida – xursand

4.Burnidan ip o’tkazmoq – bo’ysindirib olmoq

7.Kovushini to’g’rilab qo’ymoq – aqlini kiritib qo’ymoq

BILIB OLING!

• Biror narsa va hodisani boshqa bir narsa va hodisaga o’xshatish orqali tasvirlab ifodalashga TASVIRIY IFODA deyiladi.
• Tasviriy ifodalar narsa va hodisalarning ikkinchi nomi hisoblanadi.

Masalan: mo’yqalam sohibi- rassom.

salomatlik posbonlari- shifokorlar

ko’klam elchisi – qaldirg’och

• TOPSHIRIQ.

Quyidagi so’z birikmalarining ma’nosini izohlang.

• O’rmon podshosi –
• Ko’zimning nuri –
• Zangori kema –
• Kumush choyshab –
• O’rmon malikasi –

TOPSHIRIQ JAVOBLARI:

• O’rmon podshosi – sher
• Ko’zimning nuri – farzand
• Oq oltin – paxta
• Kumush choyshab – qish fasli
• O’rmon malikasi – archa daraxti

544-mashq.

Quyidagi tasviriy ifodalarning ma’nosini moslang. Ularni gap tarkibida qo’llang.

• Mo’yqalam sohibi – bokschi
• Salomatlik posbonlari – Alisher Navoiy
• Charm qo’lqop ustasi – rassom
• G’azal mulkining sultoni – shifokorlar
• Hayotimiz qomusi – konstitutsiya

544-mashq javoblari.

• Mo’yqalam sohibi bokschi
• Salomatlik posbonlari Alisher Navoiy
• Charm qo’lqop ustasi rassom
• G’azal mulkining sultoni shifokorlar
• Hayotimiz qomusi konstitutsiya

545-mashq.

Gaplarni o’qing, tasviriy ifodalar orqali nimalar haqida gap ketayotganini belgilang.

• Zangori ekran orqali “Qishloqdagi tengdoshim” ko’rsatuvi namoyish etildi.
• Oq oltin ijodkorlari bu yil ham o’z zimmalaridagi vazifani sharaf bilan bajarishdi.
• Dalalarga baraka urug’i ekib bo’lindi.

546-mashq.

Gaplarni o’qing, ajratib ko’rsatilgan so’zlarning ikkinchi nomini, ya’ni tasviriy ifodasini toping.

1.Cho’ponlar qo’zilatish kompaniyalarini boshlab yubordilar.

2.Yurtimizga uzoq o’lkalardan qushlar uchib kela boshladi.

3.O’zbekiston neft bilan ham dunyoga mashhur bo’lmoqda.

JAVOBLAR:

1. Cho’ponlar – yaylov bahodirlari

2.Qushlar -qanotli do’stlar

3.Neft – qora oltin

TASVIRIY IFODALAR VA ULARNING MA’NOLARIGA MISOLLAR

• Kumush tola – ipak
• Aql gimnastikasi – shaxmat,matematika
• Oltin boshoq – bug’doy
• Zangori gilam – ona yer
• Hayot manbayi – suv
• Zangori olov – gaz
• Oq oltin – paxta

BILIB OLDIM:

• Biror narsa va hodisani boshqa bir narsa va hodisaga o’xshatish orqali tasvirlab ifodalash tasviriy ifodalardir;
• Tasviriy ifodalar narsa va hodisalarning ikkinchi nomi hisoblanadi;
• Tasviriy ifodalar nutqimiz ta’sirchanligini ta’minlaydi.

UYGA VAZIFA:

Topshiriq. Tasviriy ifodalarning izohini yozing va ular ishtirokida gaplar tuzing.

• Samo lochini –
• Kumush choyshab –
• Po’lat ot –
• Zangori olov –

Namuna:

Samo lochini insonlarning uzog’ini yaqin qiladi.(bu yerda samolyot nazarda tutilyapti).

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!