Ona tili darslarida Zulfiyaxonim ijodiyoti va ko‘chimlar talqini

O‘ZBEKISТON RESPUBLIKASI

ХALQ ТA’LIMI VAZIRLIGI

NAMANGAN VILOYATI

XALQ TA’LIMI BOSHQARMASI

Сhust tumanidagi 7- sonli Davlatixt isoslashtirilgan maktab-internat ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi Maxsuda Xodjamatovaning ( 11-sinflar uchun )“Ona tili darslarida Zulfiyaxonim ijodiyoti va ko ‘chimlar talqini… “mavzusida yozgan bir soatlik

Chust shahri

Tuzuvchi: XoDjAmatova maxsuda – Chust tuman 7- sonli ixtisoslashtirilgan internat-maktabning 1- toifali ona tili va adabiyot o ‘qituvchisi

Taqrizchilar: Sh.Ermatova VXTB metodisti

U.Abdurasulova XVXTXQTMOHM. Tillarni o‘qitish metodikasi kafedrasi o‘qituvchisi

Ushbu dars ishlanma VXTB uslubiy kengashining 2020 -yil,____________ ___ - sonli yig‘ilish bayoni qarori bilan ommalashtirishga tavsiya etildi.

Namangan viloyati Chust tumanidagi 7-sonli DIMI Xalq ta’limi a’lochisi, ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi Maxsuda Xodjamatova

Dars texnologiyasi

(Kompyuter videoproyektori orqali namoyish etiladi)

Mavzu: Ona tili darslarida Zulfiyaxonim ijodiyoti va ko ‘chimlar talqini...

Darsning ta'limiy maqsadi :

XI asrda yaratilgan tarixiy obidalarimizni ilmiy asosda o‘quvchilar ongiga singdirish va milliy e'tiqodimizga hurmat tuyg‘usini shakllantirish. O‘quvchilarda Ona tili darslarida Zulfiyaxonim ijodiyoti va ko ‘chimlar talqini haqidagi bilim, ko‘nikma va malakalarni to‘liq shakllantirishga erishish.

Darsning tarbiyaviy maqsadi:

Izlanishni, imkoniyatlardan unumli foydalana olishni, tarix va bugungi kun “noyob durdonalari” ga e'tibor berishni o'rgatish orqali badiiy adabiyot, kitob insonning eng sevimli do'sti ekanligi hissini o'quvchilar ongiga singdirish va ularning “bebaho boylik”ka - kitobga hurmatda bo'lish e'tiqodini tarbiyalash.

Darsning rivojlantiruvchi maqsadi:

Mustaqil o'qish va izlanish nima ekanligini, o'quvchilarning tushunib yetishlarini kamol toptirish. Kitob javoni tashkil etish va javondagi “boylik” dan foydalana bilish ko'nikma va malaklarini rivojlantirish.

Darsning jihozi: Rangli surat, sharlar, yangiliklari, kompyuter, rag‘bat tarqatmalari…

Fanlararo bog‘lanish: Milliy istiqlol g‘oyasi, tarix, geografiya, musiqa…

Darsning shiori:

“Al hosil, tarbiya bizlar uchun yo hayot, yo mamot, yo najot, yo halokat, yo saodat, yo falokat masalasidir”.

(A.Avloniy)

I. Darsni tashkil qilish:Vaqt: 5 daqiqa.

1. Salomlashish.

2. Navbatchini aniqlash.

3. Davomatni aniqlash.

Avvaldan kelgusi dars interfaol usulida olib borilishi aytilganligi sababli, dars o`qituvchi tomonidan og`zaki ravishda e'lon qilinadi.

Dastlab guruhlar tashkil etiladi. Guruhlarga har bir to‘g‘ri javob uchun bahorning nafis gullari tuhfa qilinadi.

Dars intihosida o‘quvchilar dars rejasi bilan tanishtiriladi; go‘zal bahor valsi kuyi hamohangligida Zulfiyaxonim va Hamid Olimjon guruhlarining mushoirasi boshlanadi.

II.O’tilgan mavzuni so’rash.

Go‘zal she’rxonlikdan so‘ng Zulfiyaxonim hayotiga doir videolavhalar namoyishi asosida bahs- munozara o ‘tkaziladi. Vaqt: 10 daqiqa.

Yangi mavzuning bayoni:

O’qituvchi ma’ruza shaklida Zulfiya ijodi haqida ma’lumot beradi.Vaqt: 20 daqiqa

Zulfiya

O‘zbek xalqining sevimli shoirasi, taniqli jamoat arbobi, xalqaro tinchlik uchun kurash jarchisi Zulfiya Isroilova 1915- yili Toshkentda hunarmand oilasida tug‘ilgan. Shoira xotin-qizlar bilim yurtida o‘qigan vaqtlarida (1931-1934) adabiy to‘garaklarda she’r mashq qila boshladi. 1935-1938 yillarda O ‘zbekiston Fanlar akademiyasining A.S. Pushkin nomidagi Til va adabiyot instituti aspiranturasida tahsil oldi.

Tarjimai hol

1938-1948 yillarda Bolalar nashriyotida muharrir, O‘zbekiston Davlat nashriyotida bo‘lim boshlig ‘i, 1950-1953 yillarda esa “O ‘zbekiston xotin-qizlari” oynomasida bo‘lim boshlig‘i va nihoyat, 1953-1980 yillarda “Saodat” oynomasining bosh muharriri bo‘lib ishladi. 

Zulfiya 17 yoshida yozgan “Hayot varaqlari” (1932) nomli birinchi she’rlar to‘plami bilan Oydin,Myuzayyana Alaviya,Xosiyatxon Tillaxonovalar safiga kirib keldi. Zulfiyaning ijodiy kamolotida o‘zbek va rus klassiklari, xalq og‘zaki ijodiyoti va jahon adabiyoti an’analarining roli benihoya bo‘ldi. 

Uning “So‘roqlaydi shoirni she’rim” (1960), “Oydin” (1953), “Quyoshli qal‘am” (1967) kabi ocherk, poema va dostonlari H. Hakimzoda, Oybek, Oydin, Hamid Olimjon kabi ustodlarning yorqin xotiralariga bag‘ishlangan. Serqirra ijod egasi Zulfiya H. Olimjonning “Semurg‘”,”Zaynab va Omon”dostonlari asosida p’esa va opera librettolar ham yaratdi.

Zulfiya “O’ylar”,“Shalola” kabi she’riy majmualari uchun Hamza nomidagi Respublika Davlat mukofoti sovrindori bo‘lgan.”Saylanma”lari uchun Davlat mukofoti, hind mavzusidagi she’rlari uchun Javoharlal Neru nomidagi umumhindiston sovrini, Tinchlik va do‘stlikni tarannum etuvchi asarlari hamda taraqqiyparvar Osiyo va Afrika yozuvchilari harakatidagi faol ishtiroki uchun xalqaro “Nilufar” mukofotlariga sazovor bo‘lgan. 

Uning she’rlari rus, ingliz, nemis, hind, bolgar, xitoy, arab, fors va boshqa tillarga tarjima qilingan. Shoira Nekrasov, Lermontov, S. Shchepachev, V. Inber, Lesya Ukrainka, Edi Ognesvet, M. Dilboziy, Amrita Pritham asarlarini o‘zbek tiliga mahorat bilan tarjima qildi.

Hozirgi kunga kelib Zulfiyaning vatan tinchligi va jamoatchilik oldidagi xizmatlarini inobatga olib “Zulfiya” nomidagi Davlat mukofoti tashkil qilindi.

Oldindan o ‘quvchilarga topshiriq berilgan bo ‘lib,olingan bilimlar asosida Zulfiya ijodidan o ‘qituvchi taqdimotlar o ‘tkazadi.

O‘quvchilarning ona tili fanidan olgan bilimi Zulfiya ijodiyotiga uyg‘un shaklda taqqoslanadi.

PISA test.

Taqqoslang!(Davomi)

IV.Mustahkamlash. Yangi mavzu taqdimoti davomida o‘quvchilarga oldindan mavzuni o‘rganish topshirig‘i berilgani hisobga olingan holda “O‘xshash taqdirlar” mavzusida bahs-munozara o‘tkaziladi. Vaqt: 5 daqiqa.

Birin-ketin guruhlar tomonidan bildirilgan munosabatlardan so‘ng monitoringda Zulfiyaxonimning “Yuragimga yaqin kishilar” she’ri matni namoyish etiladi va “FSMU” usulidagi so‘nggi fikrlar yaxlitlanadi.

V. Baholash va rag‘batlantirish:O‘quvchilarning yig‘gan ballari jamlanadi va izohlanadi. G‘olib guruh Vatan taftidek ulug‘ rag‘batlantiruvchi “bebahosiz”, “betakrorsiz” kabi munosib “ taqdir” larga sazovor bo‘ladilar. Vaqt: 3 daqiqa.

Uyga vazifa: Nazorat ishiga tayyorlanish. Zulfiyaning “Mushoira” she’rini yod olish. Vaqt: 2 daqiqa.