«ЕХРО-2017»көрмесі Астанада өтеді. Осы көрмеге Абай туралы нені көрсетуімізге болады деп ойлайсыңдар?
Егер де сендер осы көрменің ұйымдастырушысы болсаңдар не көрсетер едіңдер?
№12 Б.Б.Ү кестесін толтыру:
№13 Үйге тапсырма: «Абай жаққан бір сәуле»тақырыбына шығарма жазып келу.
№14 Бағалау: Оқушылардың білімін сырттай бағалау.
Ән- «Желсіз түнде жарық ай»
Сабақ барысы:
Кезең /уақыт
Мұғалім іс-әрекеті
Оқушылар іс-әрекеті
Ресурстар
КІРІСПЕ
Ұйымдастыру
1 минут
1 минут
10минут.
Сәлемдесу
Сыныпты топқа бөлу ( мозайкалар арқылы)
Оқушыларды сабақ мақсатымен таныстыру
1.Н.Ә.Назарбаев: «Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз,Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуға тиіс».
(Бүгінгі сабақ тақырыбын білдіретін мәселелерді анықтау)
Блумның «білу» деңгейі
Пайымдауға және логикалық ойлауға сұрақ.
Оқушылардың болып жатқан оқиғаны түсінгендерін анықтау үшін сұрақ қойылады.
Оқушылар сабақтың тақырыбын тақтадан көшіріп жазады.
Оқушылардан үйге берілген тапсырма сұралатын болады.
1.Абайдың жастық шағы
2.Өлеңдері
3. Поэмалары
Үй тапсырмасын пысықтау мақсатында оқушылар танымдық сұрақтарға жауап береді.
1.Абайдың қандай музыкалық мұраларын білесіңдер?
2.Аудармалары туралы не білесіңдер?
3.Абайдың қарасөздері жайлы мағұлмат беріңіздер.
Сұрақ парақшалары.
Интерактивті тақта
ТҰСАУКЕСЕР
3 минут
5 минут
15минут
Оқушының қызығушылығын ояту .
Айттым сәлем,Қаламқас
Саған құрбан мал мен бас.
Сағынғанда сені ойлап
Келер көзге ыстық жас.
(видео, презентация)
Интерактивті тақтада «Абай өміріне » арналған презентация көрсетіледі, оқушылар зерттеу жұмысын орындайды. Барлық сынып үшін жеткілікті жинақ, бірақ шектеулі уақыт бүкіл сыныпқа көрініс көрсетуге ғана мүмкіндік береді.
Презентация
Дәптер,оқулық
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
10минут
12 минут
Блумның «қолдану» деңгейі
Оқушыларды қиындықты, түсінбеушілікті анықтауға және қорытынды шығаруға жетелеу үшін сұрақтар
Блумның «қолдану» деңгейі
ӘДІС-ТӘСІЛ
4 жетістік, 2 ұсыныс
ОҮБ
Бағдаршам
Жұптық сұрақ-жауап
Өзара сұрау
Қолдану. (Әдісі бойынша)
Семантикалық карталарды толтыру.
№1,2,3.
Түсіну (әдісі бойынша)ауызша сұрақтарға жауап беру.
1-топ.
Абай және шығыс әдебиеті.
2-топ.Абай және батыс әдебиеті.
3-топ.
Абай аудармалары.
Талдау.
1-« Әке мен бала» арасындағы әңгімесінің негізгі ойы.
2-« Ескендір» поэмасының негізгі ойы.
3- «Қарасөздерінің»
негізгі ойы.
Электронды оқулық
ҚОРЫТЫНДЫ
5 минут
10минут
7минут
10минут
5минут
5минут
3минут
Сабақ қорытындысы мен түсіну дәрежесін, меңгеруін бағалау
ББҮ
Сұрау-қорытындылау
Сыртқы бақылаушының пікірі
Сабақ рефлексиясы
Үй тапсырмасын талдау
Сергіту сәті:
Ән- «Көзімнің қарасы»
2-сабақ
Қорытындылау:(3минут) «Ой қозғау»стратегиясы .
«ЕХРО-2017»көрмесі Астанада өтеді. Осы көрмеге Абай туралы нені көрсетуімізге болады деп ойлайсыңдар?
Егер де сендер осы көрменің ұйымдастырушысы болсаңдар не көрсетер едіңдер?
Үйге тапсырма: «Абай жаққан бір сәуле»тақырыбына шығарма жазып келу.
Бағалау: Оқушылардың білімін сырттай бағалау.
Ән- «Желсіз түнде жарық ай»
Сабақты қорыту мақсатында оқушыларға
II. (5минут). Милану сұрақтары
1-топқа.
1.Қазақ елін әлемге танытқан кім?
2.Абай қай жерде,қашан туды?
3.Пушкиннен қанша шығарма аударды?
4.Абайдың қандай музыкалық мұраларын білесіңдер?
5.Абайдың дүниеге көзін ашқан кім?
2-топқа.
1. Абайдың азан шақырып қойған аты?
2.Аудармалары туралы не білесіңдер?
3.Абайдың поэмаларын ата?
4.Абай қай медреседе оқыды?
5.Абай қандай тілдерді меңгерді?
3-топқа.
1 Абай қайда ,қанша оқыды?
. 2.Абайдың табиғат жайлы өлеңдерін ата?
3.Қанша қарасөзі бар?
4.Оқу,өнер,білімге шақырған өлеңдерін ата?
5.Шәкәрім Абайға кім болады?
Қорғау.(ауызша).(10минут)
1.Абайға арналған слайд-шоу
2.Сөзжұмбақтар
Флипчарт. (Көшбасшылар сайысы).(7минут)
1.Құнанбай ұрпақтары
2.Абай ұрпақтары
3.Абайдың жазықсыз жазаланған туыстары
Ой толғау (жазбаша).(10минут)
1. Абай -сазгер
2. Абай-ақын
3. Абайдың қарасөздері
Топтық сұрақ.(5минут)
1---2---3---1
Жинақтау: (5минут)
«Абай әлемі- менің өмірлік ұстанымым» атты тақырыпқа ойтолғау жазу, шығармашылық жұмыс жүргізу.
Б.Б.Ү кестесін толтыру:
Плакат, қарындаш, қалам
Соңында:
Сабақ туралы жалпы ойың:
Не жақсы өтті:
Оқушылар үшін қызықты және алға басушы тәсілдер қолданылды. Қызығушылығын арттыру мен рефлексия бөлімдеріндегі СТО технологиясы элементтері ұтымды қолданылды.
Сабақта оқушылардың белсенділігі жоғары, қимыл-әрекетке толы сабақ, себебі қимыл-әрекеттің көптігі оқушының белсенділігін арттырушы себептердің бірі.
Сабақтың тұсаукесер, негізгі және қорытынды бөлімдері сәтті жүзеге асырылды.
Оқушы мен мұғалім арасында қарым-қатынас белсенді, периодты түрде жүзеге асты.
Сын тұрғысынан ойлау технологиясының элементтері қамтамасыз етілген.
Эффективті – критериалды бағаланды.
Мәліметтер көздері
Инновациялық түрде АКТ қолданылды.
Қосымша ақпараттар
Құралдар
Плакат, маркер
Қайсы жақсы шыққан жоқ:
Сіз нені дамытар едіңіз:
Оқушылар өз ойларын білдіруде аздап қиыншылық болды, әсіресе топтық талқыда олар диалогті қазақ тілінде жүргізді. Ішкі және сыртқы бақылаушылар бағалауларын жүргізді.
Нені өзгерткіңіз келеді:
4 кезең бойынша қойылатын сұрақтардың тізімі
Кіріспе кезең
Тыныс белгілерді зерттейтін ғылым қалай аталады?
Тыныс белгілер жөнінде біз не білеміз?
Тұсаукесер кезеңі
Тыныс белгілердің қанша принципі бар? Олардың айырмашылығы неде?
Тыныс белгілердің қойылатын орны мен маңызы туралы не білесіңдер?
Негізгі бөлім:
Абайдың он жетінші қарасөзінде не туралы айтылған?
Мәтінде қандай тыныс белгілерді қоюды қажет етеді, қандай принциптерге сүйеніп қойылған?
Қорытынды
Пунктуация ғылымы жөнінде толық мәлімет алдық па?
Тыныс белгілердің жазба әдебиетіндегі маңызын айқындай алдық па?
Сабақтар топтамасы аяқталғанда оқушыларының нені білгенін, түсінгенін және жасай алғанын қалар едіңіз?
Жұмыстың қандай түрлері оқушылардың белсенді білім алуына әсер етіп, олардың ойлауына барынша ықпал жасайды?
Оқушыларға білім алуға көмектесу үшін бағалауды қалай пайдаланасыз?
Сабақ барысында бағалау формативтік үлгіде жүргізіледі. Жеке,топтық жұмыс кезеңдерде мен хатшыға бағалау парағын ұсыну арқылы хатшы тест тапсырмаларының қорытындысын жауап парағының кілті арқылы тексеріп, бағасын параққа қояды, танымдық тапсырмалардың ұпайын қояды, қорытынды сөзді хатшы баяндайды.Топтық жұмыс кезінде әрбір топ «бір ұсыныс, екі жетістік» айта отырып бағалайды.
Сыныптағы барлық оқушыларды (дарынды және талантты, жасы кіші) жұмысқа қалай тартасыз?
Танымдық тапсырмалар беру арқылы дарынды оқушыларды жауапқа тартамын. Мәтінмен жұмыс кезеңінде де оқушылар жан-жақты байқалады.
Сіз олар үйренеді деп жоспарлаған нәрселердің барлығын олардың үйренгенін қайдан білесіз?
Оқушылардың жауап парағына берген жауаптарынан, ББҮ парағына берген жауап үлгілеріндегі жауаптарынан, қалың және жұқа сұрақтарына берген жауаптарынан біле аламын.
Жоспарланған мақсаттары сабақ барысында қолданылды
Совет үкіметі Абай ұрпақтарының кейбірін соттап, қудалады. Кейбірі қысымға ұшырап, әртүрлі жағдайда өмірден озды. Сексенінші жылдары елден кеткен ұрпағынан әзірге хабар-ошар жоқ. Абай әулетінен екінші дүниежүзілік соғысқа барған оншақты адамнан екеуі ғана қайтып оралған. Олардан ұрпақ қалмаған. – Абай атаның шөбересі Күлзипа апа Зайсанда тұрады .
Қайыржан Күзембаев Абай ұрпақтарының 1995 жылға дейін көп таныла қоймағанын айтады.
– Тұрағұлды Шымкентке жер аударып жіберді. Әубәкір де сонда болды. Әубәкірді «Құнанбайдың ұрпағы» деді. Тұрағұлды «Алашорда-ұлтшыл» деп айыптады. Бағыфұрлар бас сауғалап батысқа шығып кетті,
Ақынның Әйгерімнен туған тұңғышы Тұрағұл - Тұраштың қатты қудаланғанын айтады. Тұрағұл әкесі туралы деректерді кейінге жеткізген санаулы адамның бірі болған. Мұхтар Әуезов те Абай туралы жазғанда Тұрағұлға сілтеме жасаған.
Тұрағұл Алашорда жұмысына да ат салысады. Алашорда мүшесі болғаны үшін Тұрағұл 1922 жылы Әлихан Бөкейханов, Міржақып Дулатовпен бірге төрт айға қамалады. 1927 жылы қайта тұтқындалады. 1928 жылы дүние-мүлкі кәмпескеленіп, өзі жер аударылды. Інісі Мекайіл 1931 жылы Семей түрмесінде сотсыз атылып кетті. Тұрағұл Ол қуғында жүріп 1934 жылы Сарығашта қайтыс болған. Тұрағұлдың ұлы Жебірейіл – Жебеш Ресейде оқып жүргенде қудаланады.
Абайтанушы Қайым Мұхаметхановтың жазуынша, шолақ белсенділер 1928 жылы «Тұрашы кеткен соң, Жебеші де қалмасын» деген мақала жариялайды. Осыдан кейін Жебеш Шымкенттегі әкесіне барып, Ташкентте оқиды. 1930 жылы ол ауруға шалдығады.
«Жебештің нашарлағанын естіп Тұрағұл Ташкентке барып, Мұхтардың (Әуезовтің) үйіне тоқтайды. Ол кезде Даниял Ысқақұлы Кәкітаев та Ташкентте тұратын. Жебештің жазылмасына көздері жеткен соң Мұхтар мен Даниял Жебешті ауруханадан алып шығып, бір оңаша үйге орналастырады. Дәл сол күні Мұхтар мен Даниял тұтқынға алынып, түрмеге жабылады. Бірнеше күннен кейін Жебеш қайтыс болады» Тұрағұлдың тағы бір ұлы Зұбайыр 1933 жылы екі баласымен бірге Қырғызстанда қайтыс болады. Тұрағұлдың інісі Мекайіл - Мекештен қалған Ғұзайыр мен Ғалишер соғыстан қайтпаған. Кенже інісі Ізкайылдың Тоқтамыс - Тоқташ деген ұлы да соғыстан оралмаған.
Жебеш соғыстан мүгедек болып келіп, 1990 жылы Алматыда қайтыс болған ұлы Алыпарыстан – Алпаштан ұрпақ жоқ. - Ақлиманың күйеуі Сәнияз Медеуұлы 1931 жылы Мекайілмен бірге Семей түрмесінде атылып кеткен.
- Атақты Оразбай Абаймен жауласып жүрсе де, қажылыққа барарда, татуласады. Ақыш апаны ұлы Медеудің баласы Сәниязға айттырып, құда түседі. Қуғын-сүргін кезінде оның ұлы Медеуді, немерелері Сәнияз бен Мәукілді, және Абайдың ұлы Мекайілді қамап, үкіметке қарсы шықты деп, сотсыз бір түнде атады.
Тұрағұлдың қызы Мәкен .Мәкеннің күйеуі Ұлықбек Мұқаметжанов екі рет қамалады. Біріншісінде «байдың қызын алды» деген айыппен, екіншісінде «алашордашының қызын алған, келіншегі Шәкерім әндерін айтады» деген шағым бойынша бірнеше ай тергеу абақтысында болған. Құнанбайдан тарайтын Майбасардың ұрпақтары Ресейге кетіп қалды, Тәкежан ұрпақтары Ұзынағашта болды
– Абай атамның тұқымынан менімен оншақты кісі соғысқа алындық. Менен басқа ешкім қайтқан жоқ. Өзімнің ағам – Берекехан, бауырым – Жошыхан хабарсыз кетті. Алдымен өзім, менен кейін екеуі кетті. Іздеу салдық – таппадық. Меніңше, Украинада болған. Жазысқан хаттарымыз Семейдегі музейде тұр. Біз соғысқа кеткенде сіңілім Ғазал Алматыда жалғыз қалды. Аяғына галошты шөпке орап киіп жүрді. Ешкім қараған жоқ
Абай туралы деректерді жеткізуші Уәсила Мағауияқызы да жұбайы Қали-Кәкен Жақыпұлымен бірге қуғындалады. Ишағы Жағыпарқызының айтуынша, Уәсила апа Алматыға келген соң Мұхтар Әуезовтің көмегімен театрда киім тігуші болып істейді. Абай туралы қойылымдар мен қырқыншы жылдары түсірілген «Абай әндері» киносы үшін Уәсила Мағауияқызы көп дерек берген
Абай ұрпақтарынан еркек кіндіктіден бүгінге жеткені Ақылбай тармағы ғана. Ақылбайдың Әлімқұлынан туған Бағыфұр да қуғын-сүргінге ұшыраған. Оның немересі Данияр Айдарұлы
Ақылбайдың тағы бір ұлы Әубәкір туралы Қайым Мұхаметханов былай деп жазады: «Бүлініп жатқан өз елінде тұра алмайтын халге жеткен Әубәкір 1931 жылы бас сауғалап Үржар ауданына кетеді». Ол кейін Шымкентке барып, 1934 жылы 53 жасында қайтыс болған. Оның Ғабдісәлам, Әлихан деген екі ұлы майданда қаза тапты деген Қайым Мұхаметханов «Әубәкірден қалған ұрпақ жоқ» деп жазады.
Ақылбайдың тағы бір баласы Исраил Семей полигонындағы жарылыс салдарынан дүниеден озды дейді.
