11-сынып
П?ні: ?аза? ?дебиеті
І Саба?ты? та?ырыбы: ?азіргі ?аза? поэзиясы
М??а?али поэзиясы –?аза? поэзиясыны? жауhары
ІІ Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушылар?а ?аза? поэзиясында ?зіндік із ?алдыр?ан а?иы? а?ын М.Ма?атаевты? ?мірі мен шы?армашылы?ы туралы жан-жа?ты м?лімет беру. Шы?армаларына талдау жасау.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ?ле?ге деген ынтасын арттыру, к?ркемс?з о?у шеберлгін, ізденімпазды?, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту. А?ын шы?армаларын с?йіп о?у?а ?ызы?тыру.
Т?рбиелілік: А?ынны? адамгершілік ?асиеті мен парасаттылы?ын елін, жерін с?юін ?лгі ету. ?мірді, ?ле?ді, ?нерді, сезімді ба?алай білуге т?рбиелеу
ІІІ. Типі: жа?а білімді ме?герту
І?.Т?рі: Поэзия (сыр-тол?ау) саба?ы
V. ?дісі: «Топтастыру» «Блумны? с?ра? ?ою ?лшемі» «Автор?а хат», « Екі т?рлі т?сіндірме к?нделік», «?й?ас ??рау», «Т?йін с?з» т.б
VI Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?та, электронды о?улы?, баспас?з материадары М.Ма?атаев «Аманат» Атам?ра 2002, «Ж?рек арызы», «Жырлайды ж?рек» жина?тары
VII Саба?ты? барысы: 1. ?йымдастыру кезе?і
О?уылырды 3 топ?а б?лу.
І. ?ызы?ушылы?ын ояту
Ой ша?ыру ма?сатында 3 топ?а с?ра? ?ойылады:
-А?ын деп кімді айтамыз?
?ш топты? жауаптары ты?далып, а?ын с?зімен ?орытындыланады:
Айтамыз біздер а?ын деп,
Адамды шо? боп мазда?ан.
А?ын?а керек а?ыл к?п,
Асаулы? керек азда?ан.... ?адыр Мырзалиев.
(?р топты? о?ушыларына жеке-жеке тапсырма беріледі)
І топ «?ле?» с?зіне балама с?здерді топтастыр
ІІ топ ?ле? т?рлерін ата
ІІІ топ. ?ле?ні? адам?а ?сері, пайдасы туралы пікір айт.
Жа?а саба?.
(О?ушылар М??а?али Ма?атаевты? ?мірі мен шы?армашылы?ы жайлы т?менгі сыныптарда біршама таныс)
Электронды? о?улы?тан М.Ма?атаев жайлы бейнем?тін ты?далады. О?ушылар электронды о?улы??а ?осымша ?здеріні? білетін м?ліметтерімен толы?тырады.
О?ушыларды? с?зін м??алім жал?астырады, толы?тырады,жина?тайды.
1960-70 жылдары ?аза? поэзиясын биік шы??а к?терген сырлы жырларыны? к?зіні? тірісінде 11 жина?ы , 1 та?дамалысы жары? к?рсе, ?зі д?ниеден оз?аннан кейін 17 жина?ы басылып шы?ты. ?асырлар то?ысында ?аза?стан Жазушылар ода?ыны? шешімімен «?асыр а?ыны » атанса, XXI ?асыр табалдыры?ынан ?аза?стан Республикасыны? Мемлекеттік сыйлы?ына? иегері болып аттады.
М??а?али атында?ы к?ше , мектеп, ауыл, ?аза?стан жазушылар ода?ы та?айында?ан мемлекеттік сыйлы? бар.
ІІ. Ма?ынаны ашу
«Блумны? с?ра? ?ою ?лшемі» ?дісі бойынша топтар ж?мыс жасайды.
І топ: Білу. Т?сіну.
-
А?ын ?ле?дері ?андай та?ырыптарды ?амты?ан, (д?лелде)? (А?ын ?ле?дерін м?нерлеп о?у, та?ырыбын табу)
-
?андай жыр жина?тары бар?
-
Шы?армашылы?ы туралы не білесі?? (поэмалары, аудармалары, прозасы, ма?алалары, ?ндері т.б)
О?ушылар жауаптарынан кейін, ?амтылмай ?ал?ан т?старын кесте ар?ылы салыстырып, толы?тырдым. 1-кесте
А?ын ?ле?деріні? та?ырыптары
- Ту?ан жер, Отан туралы
- Поэзия та?ырыбында
- ?мір жайлы тол?аулар
- ?лы Отан со?ысы та?ырыбы
- Ана мен бала, ?йелдер та?ырыбы
- Досты?, махаббат, адамгершілік та?ырыбында
Жыр жина?тары
Армысы?дар, достар Алматы 1966ж
?арлы?ашым келді? бе? А 1968
Мавр 1970
Дари?а – ж?рек 1972
А??улар ?й?та?анда 1974
Шуа?ым мені? 1975
?мір – дастан 1976
?мір-?зен 1979
Б?сіре 1981
Со?ады ж?рек 2 том 1982
Шолпан 1984
Шекарашы1985
Жырлайды ж?рек 1989
Жылап ?айттым ?мірді? базарынан 1994
?арасаздан ?ш?ан ?арлы?аш
2-кесте
3-кесте
Поэмалары
Аудармалары
?ндері
Райымбек, Райымбек!
А??улар ?йы?та?анда
Алтай-Атырау
Бала ша?тан-болаша??а
Чили-шуа?ым мені?
Отаным, са?ан айтам
Досыма хат
У.Уитмен «Ш?п жапыра?тары» 1969
У.Шекспир «Соннеттер» 1970ж
Д.Алигерьи «??діретті комедия» «Там??» б?лімі Моцарт «Жан азасы»
С?би бол?ым келеді
То?та балам
?ыр?ыншы жылдарда?ы бесік жырынан
С?нбейді, ?же, шыра?ы?!
Армысы?дар, адамдар!
Болмасын, со?ыс, болмасын
Дари?а, домбырамды берші ма?ан.
Наурыз айы ту?анда
?мір с?рейік алмасып т.б
ІІ топ : ?олдану, Талдау
1 А?ын ?ле?дерін м?нереп о?ып, ?ле? ??рылысына, ?й?ас т?ріне талдау жасау.
2. ?зі?е ?на?ан бір ?ле?ін м?нерлеп о?ып, к?ркемдегіш ж?не суреттеме ??ралдарын табу
3. ?ай ?ле?ін ?лемдік антология?а ?сынар еді?? Неліктен?
ІІІ топ: Жина?тау, Ба?алау
-
А?ын ?ле?деріні? ?айсысын ?здосы?а о?у?аке?ес берер еді?? Неліктен?
-
?азіргі заманда ?мір с?рсе, ?ай та?ырыптар?а ?ле? жаз?ан болар еді? Неліктен?
-
А?ынмен кездессе?, ?андай с?ра? ?ояр еді??
ІІІ Ой тол?аныс.
І топ: «Автор?а хат» жазу
ІІ топ: А?ынны? бір ?ле?і бойынша «Екі т?рлі т?сіндірме» к?нделігін ж?ргізу.
ІІІ топ: ?й?ас ??ру. О?ушы ?зіні? немесе досыны? есімін ?атыстырып ?й?ас ??рауы ?ажет.
-Бірде ?аза?ты? к?п а?ындары жиналып, ?рбір а?ынны? атына ?й?астырып ?ле? шы?арады. Мысалы: «Абай, ?ле?і? ?алай?» деген сия?ты. Содан М??а?али?а ?ле? шы?арайын десе ?й?ас таппайды. Орталарына кейіннен келген М??а?али : «Сол да с?з болып па?»
-М??а?али, М??а?али
Аш бала, ауру ?йел жата?ан ?й, -деген екен. Сол сия?ты болмаса? да ??сап ба?, демекші, ?р о?ушы ?зіні? немесе досыны? атын ?атыстырып ?й?ас ??рап к?рсін.
Саба?ты ?орытыдылау. «Т?йін с?з»
-??рметті о?ушылар, ?аза? хал?ында «то?сан ауыз с?зді? тобы?тай т?йіні бар» деген с?з бар, олай болса, б?гінгі саба?тан ал?ан ?серімізді бір-екі ауыз с?збен т?йіндейік:
Мысалы.
-М??а?али-хал?ына ?лмейт??ын с?з,?шпейт??ын із ?алдыр?ан а?ын.
-М??а?али жырла?андай. Хал?ым ма?ан не береді деп емес, мен халы??а не беремін деп ?мір с?ру керек.
?йге тапсыма беру:
-
А?ын ?ле?дерін м?нерлеп жат?а о?у. Афоризм, на?ыл с?з ретінде ?олдану?а болатын ?ле? жолдарын теріп жазу
-
А?ын туралы естеліктер о?у, ??гімелеу
-
«?аза? поэзиясыны? Хант??ірі» та?ырыбында эссе жазу.
О?ушыларды? білімін ба?алау.
?азыбаева Н?ржамал Ерхан?ызы , ?ызылорда облысы Шиелі ауданы
№48 ?.?о?ыратбаев атында?ы орта мектебіні? ?аза?
тілі мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі
