Ма?ал – м?телді? ??састы?ы мен ерекшелігі

Сабақтың тақырыбы: Мақал – мәтелдің ұқсастығы мен ерекшелігі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың мақал – мәтелдің ұқсастығы мен ерекшелігі туралы лингвистикалық білімдерін кеңейту, қосымша тапсырмалар мен жаттығу жұмыстары арқылы бекіту.

2.Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке баулу, ана тілді сүюге, отанды қорғауға тәрбиелеу.

1. Дамытушылық: Оқушылардың лингвистикалық дүниетанымдарын кеңейту, көркем әрі сауатты жазуға дағдыландыру.

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, өзіндік ой қорыту.

Сабақтың көрнекілігі: кесте, сызба, карточкалар

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

3.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

1. Мақал – мәтелдер туралы түсінік.

2. 127, 128 – жаттығулар.

ІІІ Білім тексеру:

Өздік жұмыс

1.Мақал – мәтел сияқты болып кеткен Абайдың қанатты сөздерін жаз.

2. Мәтелдердің тұрақты тіркестерге қандай ұқсастығы бар?

3. бір -біріне антоним болатын мақал – мәтел жаз.

ІV Жаңа сабаққа дайындық

1.Сабақ тақырыбын тақтаға жазу

2.Сабақ мақсатын түсіндіру

V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Мақал мен мәтелдің айырмашылығы мынада:

1.Мақалдың мазмұнында себебі мен салдары қатар айтылады, ал мәтелде істің салдары айтылып, себебі айтылмайды.

Мысалы: Қорқақты көп қусаң, батыр болады деген мақалда ой толық аяқталып,себебі мен салдары қатар берілген. Ал Дария жанынан құдық қазба дегенде салдары ғана айтылған, себебі айтылмаған.

2.Мақал көбінесе құрмалас сөйлем сөйлем күйінде келеді. Ал мәтел жай сөйлем күйінде келеді. Кейде баяндауышы айтылмаған толымсыз сөйлем күйінде келеді.Мысалы: Қар жауды деп қуанба, аяғы бар деген - мақал. Сыныққа сылтау; Баланы бастан, әйелді жастан дегендер – мәтелдер.

VІ. Жаңа тақырып бойынша түсінік тексеру:

Өздік жұмыс

Отан, достық, ерлік туралы мақал – мәтелдер жаз және мағыналарын түсіндір.

2. Үлестірме қағаздармен жұмыс.

І деңгей

1.Мақалды бір бөлек, мәтелді бір бөлек теріп жаз.

А) Жеті жұрттың тілін біл,

Жеті түрлі білім біл.

Ә) Суық ширатады, жылы жылытады.

Б) Бәле қуған бәлеге жолығады,

Жала қуған жалаға жолығады.

ІІ деңгей

1.Мақал – мәтелдің жалғасын тап.

А) Ананың көңілі балада,

..........................................

Ә) Атадан жаман ұл туса,

Елінің малын жейді,

........................................

.............................................

ІІІ деңгей

Мақал – мәтелдерді қатыстыра отырып, «Ас атасы-нан» деген тақырыпта ойтолғау жазу.

VІІ .Жаңа сабақты бекіту:

• Оқулықпен жұмыс.

129 –жаттығуды жазбаша орындау.

• Мақал – мәтелдер негізінде ребус құрау.

130 - жаттығуды тақтада орындау

• Ең қысқа мәтелдерді тауып жазыңдар

131 –жаттығуды ауызша орындау

• Мақалдарды оқып, мағынасын түсіндіру.

VІІІ. Сабақты қорыту:

1. Бағалау

2. Үйге тапсырма:

1. 132 -жаттығу.

2. Мақал – мәтелдер туралы түсінік.