Просмотр содержимого документа
«М. ?уезов "К?ксерек" ??гімесі ашы? саба?ы »
Ақтөбе облысы
Шалқар ауданы
Жаңақоныс орта мектебі
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Баймурзина Тәттігүл Кәдіржанқызы
Cабақтың тақырыбы:М.Әуезов «Көксерек» әңгімесі
Сабақтың мақсаты: Әңгіме мазмұны арқылы кейіпкер бейнесіне талдау
жасау.Шығарманың тақырыбы мен идеясын ашу.
Сабақтың міндеттері:
1. Әңгіменің идеясын жан-жақты талдай отырып ашу.Адамдар мен
Көксеректің іс-әрекеттерін саралай отырып адамзат пен табиғат
арасындағы психологиялық тепе-теңдікті сақтау керектігіне көздерін жеткізу;
2. Шығарманы талдау арқылы өз ойын қорғап,еркін жеткізе білуге баулу. Сөздік қорын молайту;
3. Шығарма мазмұны арқылы оқушылар бойында адамгершілік, жанашырлық сияқты қасиеттерді қалыптастыру, қоршаған ортаны аялауға, оның заңдылығын бұзуға жол бермеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі : іскерлік пен дағдыны қалыптастыру
Сабақтың түрі: ізденіс, зерттеу сабағы
Сабақтың әдісі: СТО элементтері,ой қозғау, «кубизм» әдісі, пікірталас
Сабақтың көрнекілігі: сызба, слайдтар, электронды оқулық
Пәнаралық байланыс: биология
Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру
Психологиялық тренинг
Оқушыларды топқа бөлу
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау, жинақтау.
Қызығушылықты ояту
даудың басы
атын жақсы көрмейтін бала
Әдебиетіміздегі бай сандық
бандыны қуған адам
арлан, көкжал, бөрі
« Ой шақыру» стратегиясы
« Адамзат» тобы М.Әуезовтің шығармашылық, азаматтық өсу жолына тоқталу.
« Табиғат» тобы Қасқыр- Табиғат- Адам мәселесі тақырыбында қалам тербеген жазушылар туралы ақпарат беру.
Анықталған мәселе
Джек Лондон
«Ақ азу»
Шыңғыс Айтматов
« Жан пида»
Мұхтар Әуезов
« Көксерек»
Оқиға басталуындағы
психологиялық жағдай
Кейіпкер адасқан қасқырды асырайды
Қасқыр өздігінен адам баласына тиіспейді.
Кейіпкер Көксеректі асырайды.
Оқиғаның шарықтау шегі
Өз иесі іздеп келеді. Адамдар көзқарасында өзгеріс жоқ.
Бөлтірік ұрланады, өледі.Тасшайнар өліміне тікелей адамдар кінәлі.
Адам қатыгездігі. Көксеректің ауыодан кетуі.
Оқиғаның аяқталуы
Қасқыр екі қожайынын да қимайды.
Аққұртқа Кенжекті алып қашып, оны қуған Бостан баласын атып өлтіреді.
Көксерек Құрмашты өлтіреді.
Қорытынды пікір
Адам табиғаттағы тіршілік иесіне мейіріммен қараса, ол да солай қарайды.
Бостан өшпенділікпен қумаса, Аққұртқа баланы алып қашпас еді.
Адам қатыгездігі Көксеректің өліміне себеп болды.
ІІІ. « Блум» жүйесі
1.Білу
Ендеше , балалар, біздің бүгінгі сабағымыз да М.Әуезовтің « Көксерек» әңгімесін
қорытындылауға арналып отыр. Алдымен шығарманы есте жаңғырту үшін әр бөлімге 3-4 сөйлеммен шолу жасап өтейік.
І бөлім Қараадыр қасқырлар мекені. Тағылар тірлігі.
ІІ бөлім Адамдар шабуылы. Бөлтіріктер тағдыры. Қаталдық.
ІІІ бөлім Бөлтіріктің Көксерек атануы. Оның адамдардан көрген жәбірі.
ІҮ бөлімКөксерек және Құрмаш. Сәбидің таза көңілі, мейірімі.
Ү бөлім Көксеректің ауылдан кетуі.Ұяластарымен тез табысуы.
Тағылардың тағылық істері.
ҮІ бөлім Көксеректің жойқын, дүлей күшке айналуы.
Қараадыр еліндегі мазасыздық.
ҮІІ бөлім Құрмаштың қазасы. Көксеректің жазасын тартуы.
Әже зары.
2.Түсіну Семантикалық карта « Кейіпкерлер сөзі кімдікі?»
Кейіпкер сөзі
Ауыл адам-дары
Жұ-маш
Құрмаш-тың
әжесі
Бейсем-
бай
Қуарған-ай, неңді алып ем? Не жазып ем ?
+
Кәпір қырыс, неме , кеудесін бермейді, жасымайды.
+
Мына кәпірдің екі көзі жап-жасыл болып кетіпті, тұқымын сезген екен, мұны өлтіріп,
терісін алайық .
+
Қасқырың болса қайтейін, менің қара ала
төбетім бір-ақ
соғады.Араша
лай алмасаң, әлдеқашан өлтіріп тастар еді.
+
Іздегендерің-
нің өзі-сол,
бәрін істеп жүрген сол.
Енді соны бір қолға берсе-ау!
+
Қолдану
А) « Кубизм» әдісі бойынша жұмыс жасаймыз.
Сипаттаңыз-
Көксеректің сыртқы кескін-келбетін суреттеңіз
Салыстырыңыз-
«Көксерек» әңгімесі мен осыған ұқсас бір шығарманы салыстыр
Талдаңыз-
Шығармаға композициялық талдау жаса
Елестетіңіз –
Егер адамдар қасқыр апанын бұзып, бөлтіріктерін өлтіріп, Көксеректі алып кетпегенде, оқиға әрі қарай қалай дамуы мүмкін еді? Көз алдыңызға елестетіңіз.
Суреттеңіз –
Ақ қасқырдың күшігінен айырылғаннан кейінгі мінез- құлқындағы өзгерісті суреттеңіз.
Талқылаңыз-
Құрмаштың өліміне Көксерек кінәлі ме?
Ә) « Топтастыру» стратегиясы
Екі топ « қасқыр» сөзіне кластер құрастырып, жинаған мәліметтерін топтастырады.
4.Талдау. Шығармаға аннотациялық талдау
Бөлімі
Оқиғалар
Іс-әрекет
Мінездеме
І.
Қасқырлар мекені
ІІ.
Адамдар қиянаты
ІІІ.
Адамдар және Көксерек
ІҮ.
Ұяласымен табысу
Ү.
Шабуыл
ҮІ.
Жауыздық
ҮІІ
.Соңғы майдан
5.Жинақтау Пікірталас «Құрмаш өліміне кім кінәлі?»
6. Бағалау. Шығармашылық жұмыс “Табиғат және адам»
Ү.Рефлексия
Сабақ түйіні
Табиғаттың арайласын ажары,
Болмаса екен тартар оның азабы.
Табиғатқа тазалықты тарту ет,
Тарқамасын аң мен құстың базары.
Ата-бабамыз қасқырды «Көк бөрі» деп атап қадір-қасиет тұтқан,оның атын атамай, «ұлыма», «итқұс», «жаманауыз» деп атаған.Оны орман санитары деп те атайды, ол-түз тағысы , ол еш уақытта цирк ареналарына шықпайды, қолға үйренбейді.
Әңгімедегі бейкүнә бала Құрмаштың өлімі – табиғаттың адамға берген жауабы секілді, екі аяқты пенделер, біздер, табиғат заңдылығын бұзуға хақымыз жоқ . Себебі, адам мен табиғат арасында тығыз байланыс бар. Ендеше, балалар, табиғатты аялайық!
Жер - бәріміздің ортақ үйіміз. Ол аңға да, адамға да жетеді. Сыйысып, сыйласып, тату өмір сүрейік. Болашақта еліміздің ертеңін ойлар осындай күрделі мәселелерді шеше алатын азамат болып өседі деп сенім білдіремін.!
даудың басы
атын жақсы көрмейтін бала
дебиетіміздегі бай сандық
