М.Ма?атаев «А??улар ?йы?та?анда» поэмасы

Сыныбы:8 П?ні: ?аза? ?дебиеті Та?ырыбы: М.Ма?атаев «А??улар ?йы?та?анда» поэмасы Ма?саты:О?ушыларды? танымды? , шы?армашылы? ?абілеттерін жетілдіре отырып, М.Ма?атаев туралы білімдерін ке?ейту, о?ушыларды сыни т?р?ыда ойланта отырып поэма та?ырыбы мен идеясын ашу Саба?ты? міндеттері: 1. Поэманы? мазм?нын ашу ар?ылы о?ушылар ойын бір ж?йеге келтіріп, поэманы? негізгі т?йінін,астарын аша отырып, ??ндылы? ретінде ?абылдау?а жетелеу. Ана ?рекетіне т?рлі к?з?араста ба?а беру 2. ??ндылы?ты-ба?дарлы, м?дениеттанымды?, т?л?алы? ?зін-?зі дамыту ??зіреттіліктері ар?ылы ?о?ам ?мірінде ?зіні? р?лін білетін саналы, дарынды жеке т?л?а болу?а жетелеу. Поэмада?ы кейіпкерлер іс-?рекеті ар?ылы адамгершілікке, мейірімділікке, таби?атты с?юге, ?ам?орлы? жасау?а, ту?ан жерді ?адірлеуге, хал?ымызды? салт-д?ст?рін са?тай отырып, с?лулы? тал?амын байыту?а т?рбиелеу 3. Сыни т?р?ыда шы?армашылы? ж?мыстар ар?ылы о?ушыларды? таным белсенділігін, ?зіндік ізденісі мен ой ?орыту ?абілеттерін дамыту, ?з ойын еркін , д?лелмен ?деби тілде жеткізе білуге т?селдіру, с?йлеу м?дениетін жетілдіру Саба?ты? типі: Жа?а білімді ме?герту Саба?ты? т?рі: Іздендіру саба?ы Саба?ты? ?дісі: АКТ, СТО жобасыны? стратегиялары: «Джиг-Со» ?дісі, ой ?оз?ау, топтастыру, 5 минутты? эссе, «Кубизм» ?дісі, «Шы?арма кестесі», «Автор орынды?ы», пікірталас, с?ра?-жауап, баяндау, ??гімелеу, топты?, ?жымды? ж?мыстар П?наралы? байланыс: ?аза? тілі, музыка, жаратылыстану Саба?ты? к?рнекілігі: плакат-постер, компьютер, та?ырыпты? слайдтар, сызба-кестелер, 6 шляпа, 6 ?ырлы кубик Саба? барысы: I. ?йымдастыру (о?ушыларды т?гендеу, саба??а зейінін аударту) II. ?й тапсырмасын с?рау III. Жа?а та?ырып 1. Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын таныстыру 2. ?ызы?ушылы?ты ояту М??алімні? кіріспе с?зі. -Балалар, б?гін біз сендермен «Мен XX ?асыр ?рпа?тарыны? ??рдасымын, Б?лкім, одан ?рідегі ?рпа?тарды? ??рдасымын да...» -деп ?зі жайында айтып кеткен ?аза?ты? біртуар а?иы? а?ыны, м?збала? а?ын, ?аза? поэзиясыны? ?анатын ке?ге жаю?а ?лкен ?лес ?ос?ан М??а?алидай а?ынны? ?мірі мен шы?аршылы?ына шолу жасап, «А??улар ?йы?та?анда» поэмасымен танысамыз. А?ын туралы ?ыс?аша бейнебаян. А?ынны? «С?би бол?ым келеді» ?ле?і о?ылып т?рады. Бер жа?ында м??алім а?ынны? Хан Т??ірі тауыны? етегінде ?арасаз ауылында д?ниеге келгенін, а?ын ?зіні? 30 жылдан астам уа?ытын кіндік ?аны там?ан ?арасазында ?ткізгенін, жас а?ынны? ал?аш?ы ?ле?дері 1948жылы жары? к?ргенін, ?зіні? аз ??мырында талай ??нды шы?армаларды жазып кеткенін, сондай-а? а?ынны? ту?ан жерінде а?ын?а арналып м?ражай ашыл?аны ж?нінде ?ыс?аша м?лімет беріледі. а) Осыдан кейін о?ушыларды? а?ын ?мірі мен шы?армашылы?ына байланысты дайындап ?келген постерлері ты?далып, ?ор?алады. 1-топ А?ынны? ?мірбаяны туралы хронологиялы? м?лімет береді 2- топ А?ынны? шы?армалары мен аудармалары жайлы т?сінік береді 3- топ «А?ынны? заты ?лгенмен, аты ?лмейді», а?ын?а байланысты естеліктер мен м?ра?аттар жайлы баяндайды 4- топ А?ынды зерттеген зерттеуші ?алымдар туралы а?парат береді -Рахмет, балалар! «М??а?алидай а?ыны бар халы?-ба?ытты халы?» деп Ф.О??арсынова айт?андай, шынында біз ба?ытты халы?ты? ?рпа?ымыз. Ендеше, М??а?али а?ын поэзиямен ?алай сырлас?анын ты?дап к?релік. ?) «Есі?е мені ал?айсы?» ?ле?ін ?з даусында ты?дату. Видеослайд. б) -Балалар, б?гін біз сендермен а?ынны? тамаша поэмасымен танысамыз. -Поэма дегеніміз ?андай ?деби жанр? (О?ушыларды? жауабы ты?далады) -Жа?сы, балалар, ендеше біз сендермен б?гін а?ынны? «А??улар ?йы?та?анда» поэмасымен танысамыз. Слайд ?осу. в) -Балалар, а??у ?андай ??с? А??у ??сы туралы не білеміз? (Ой ?оз?ау) Жалпы ?аза? хал?ы наным-сенімге, ырым?а сенетін халы?. Сол себепті а??уды киелі санайды. А??уды ежелден ?астерлеп, ба?ытты? бастамасы, жа?сылы?ты? жаршысы, п?ктікті?, с?лулы?ты? белгісі деп ??ады, ?рі о?ан еш?ашан о? атпа?ан. А??у турасындаел аузында а?ыз-??гімелер к?п. С.Сейфуллинні? «А??уды? айрылуы» поэмасы, ?ор?ыт бабаны?, Ы?ыласты?, Н.Тілендиевті? «А??у» к?йлері,Б.Аюхановты? «А??у» биі хал?ымызды? а??у?а деген с?йіспеншілігі мен ??рметіні? д?лелі. ?азір біз сендермен Н.Тілендиевті? тамаша «А??у» к?йін А.?лкенбаеваны? орындауында ты?дайы?. («А??у» к?йін ты?дау. Видеослайд. Уа?ыт ты?ыз болмаса «А??у» биі мен Р.Рымбаеваны? орындауында?ы «А??у» ?нінен ?ыс?аша ?зінді к?рсетуге, ты?дату?аболады.) 3.Ма?ынаны тану. а) «Джиг-Со» стратегиясы бойынша поэманы о?ыту. ?) -Енді, балалар, экран?а назар аударамыз. Экранда а??улар бейнеленген ?яшы?тар бар, ?яшы?тарда белгіленген сандарды та?дау ар?ылы поэма?а байланысты с?ра?тар?а жауап бересі?дер.(С?ра?-жауап ?дісі) ?р топ кезекпен ?яшы? та?дайды. Барлы? с?ра? саны- он алты. ?яшы? астында?ы с?ра?тар: 1. ?аруы бар к?ззап?а ??ры?пенен..., Поэмада кездесетін «К?ззап» с?зі ?андай ма?ынаны білдіреді? 2. Поэманы? шары?тау шегі? 3. Ананы ?асиетті а??уды ату?а не итермеледі? 4. Поэмены? идеясы не? (А?ынны? айтайын деген ойы?) 5. «Кие» с?зіні? ма?ынасы ?андай? А??удан бас?а ?андай ??стар, жануарлар киелі деп саналады? 6. А?ынны? поэмада ?оз?а?ан м?селесі: -экология м?селесі -наным-сенім -ананы? баласына деген махаббаты 7. Баланы? ?кесі Жетімк?лге не себепті бармады? 8. Ме?-зе? бол?ан ана ?олында?ы ?аруын ?айда жібереді? 9. Жетімк?лді а??улардан бас?а ?андай ??стар мекен етті? 10. Поэмада ?андай ?алыптас?ан д?ст?р туралы айтылады? 11. ?алжыра?ан ана мен ?ке бейнесі ?алай сипатталады? 12. «??ім бе, т?сім бе деп та?данады, ...» Кімні? ойы? 13. Поэмада?ы ана монологы 14. ?ай?ысын айт?ан ана?а жыл?ышы ?андай ке?ес береді? 15.А??уды ат?ан ана ?андай ?асіретке душар болады? 16. М?лдіреген «Жетім к?л» к?кке ?арап, М?лтілдеген к?з жасын тыя алмай т?р. ?андай к?ркемдегіш ??рал? б) Келесі кезекте экранда ана суреті. Ананы? екі жа?ты жан к?йзелісі. Киелі а??у мен ?лім аузында жат?ан с?би фотосуреті. Ана ?рекеті д?рыс па, б?рыс па? Пікірталас. Дебат. ( Шляпа та?дап, ана ?рекетіне байланысты пікір айту, к?з?арастарын білдіру, ішкі сезімдерін,эмоциясын білдіру, негативті ойлар айту) ?р шляпа шарты экранда?ы слайдта к?рсетіледі. Сергіту с?ті. А?ынны? «Есі?е мені ал?айсы?» ?ле?іні? 1 шума?ы ты?далады. 3.Ой- тол?аныс. Келесі кезекте топ жетекшілерін орта?а ша?ырамын. Экранда 1,2,3,4 сандары берілген. Сандарды? астында та?ырыптар жасырыл?ан. Санды та?дау ар?ылы ?зіне та?ырып та?дайды. 1.БАЛА 2. АНА 3. А??У 4. НАНЫМ-СЕНІМ Та?ырыптар?а байланысты ?р топ 5 минутты? эссе (ой тол?ау, шы?армашылы? ж?мыс) жазады. О?ушылар ойы ты?далады. IY. Саба?ты бекіту. а) М??алім ?р топты? ?асына барып, кубик ла?тырады, с?ра? ?ояды. (А?ын ?мірі мен шы?армашылы?ына ж?не поэма?а байланысты) О?ушылар жауабы ты?далады. ?) Автор орынды?ы. Орта?а бір о?ушы ша?ырылады. О?ушыларды? ?ой?ан сауалдарына жауап береді. ?й тапсырмасы: СТО жобасыны? « Шы?арма кестесі » стратегиясы бойынша ж?мыс Ба?алау. Топ ба?алаушыларын ты?дау