?ІІ ?й тапсырмасын хабарлау ж?не орындау бойынша н?с?ау беру кезе?і
Саба? барысы
І ?йымдастыру
1. О?ушыларды т?гендеу
2. Сынып журналына тіркеу
3. О?ушылар зейінін саба??а аудару
ІІ ?й тапсырмасын с?рау
Батыр- Баян поэмасында?ы кейіпкерлерге талдау
Концептуалды? кесте
III ?й тапсырмасын бекіту
?т?ыр ойдан- ?тымды жауап
1. Ма?жан Ж?мабаев ?ай жылы, ?ай жерде д?ниеге келген?
2. А?ын ?андай жерлерде білім алды?
3. М.Ж?мабаевты? ал?аш?ы жыр жина?ы ?ашан, ?андай атпен жары? к?рді?
4. Ма?жан Орынбор ?аласында ?андай ?ызмет ат?арды?
5. А?ын о?ып ж?ргенде ?андай ?деби ?йым ??рды?
6. "Т?ркістан" ?ле?інде аталатын жер-су атаулары ?андай?
7. "Ма?жанды с?йемін. Еуропалылы?ын, жар?ыра?ан ?шекейін с?йемін.." деп а?ын?а ба?а берген кім?
8.Ма?жанны? ?кесіні? аты?
9. ?андай шы?армаларын білеміз?
10.Поэма дегеніміз не?
IV Жа?а саба??а дайынды? кезе?і
Интерактивті та?тадан ана туралы видеоролик к?рсетіледі. Осыдан кейін ролик бойынша о?ушылардан ана туралы пікірлері, ойлары с?ралады.
? Жа?а саба?ты ме?герту кезе?і
М??алім бізді? ?аза? ?дебиетінде ана та?ырыбына ?алам тартпа?ан жазушы кемде- кем. Ана бізге жары? сыйлаушы, ?мірді? тірегі, отбасыны? ?йыт?ысы. Ендешебізді? б?гінгі жа?а та?ырыбымыз осы?ан арналма?.
М.Дулатов – Алаш ?оз?алысыны? ?айраткері, ?аза? а?ыны, жазушы, драматург, публицист,а?артушы – педагог, ХХ ?асырды? бас кезіндегі ?аза? м?дениеті мен ?дебиетіні? к?рнекті ?кілі. Негізгі маманды?ы ?стаз бол?анды?тан, ол балалар?а арнап таби?ат, адамгершілік т?рбиесі та?ырыбында ша?ын ??гімелер, ?ле?дер жаз?ан. Соны? бірі - « Шешені? балаларын с?ю » ?ле?і. /Осыдан кейін ?ле?ді 2 о?ушы?а о?ыт?ызамын. /
№2 тапсырма О?улы?пен ж?мыс с?ра?тар мен тапсырмалар?а жауап беру
1. А?ын осы ?ле?і ар?ылы ?андай ой айтпа? болды?
2. А?ын ананы? бала?а деген махаббатын ?алай жеткізеді?
3. ?азіргі ?о?амда ана?а деген ??рмет ?андай д?режеде?
4. Ана туралы халы? арасында ?андай а?ыздар бар?
5. Ана туралы ?андай даналы? с?здер бар?
№3 тапсырма
Талдау- табыс кілті ?ле?ге сатылай кешенді талдау
"Шешені? балаларын с?юі".
Авторы М.Дулатов
Та?ырып Б?л ?ле?ні? та?ырыбы ананы? баласына деген м
Жанр т?рі – поэзия ( ?ле?) ?ле? дегеніміз – белгілі бір ?лшеммен ?иыннан ?иыстырылып, ?йлесімді ыр?а?пен ?й?асып келетін ?рнекті с?з ж?йесі
Идеясы – автор та?ырып ар?ылы шынды? ?мір к?рністерін суреттегенде, оны ?з к?з?арасы,?з д?ниетанымы т?р?ысынан бейнелейді. Идеясы – ананы? бар арманы, ?міріні? м?ні – бала, соны? аманды?ы
Шума? – ая?тал?ан синтаксистік бірт?тас ойды білдіреді.
Тарма? — ?ле?ні? ?р шума?ы
Буна? – белгілі бір дауыс ыр?а?ымен б?лінуі. 3 буна?
Буын саны – с?зді? ??рамында?ы дауысты дыбыстарды? санына байланысты. ( 8,11 буын)
?й?ас ?ле? тарма?тарыны? со??ы с?зі біріне – бірі ??сас дыбыстармен ?йлесе келуін ?й?ас дейміз. ?ара ?ле? ?й?асы (а,а,б,а)
Арнау – бір адам?а, не к?пшілікке, не таби?атты? бір ??былысына ?айрыла арнай с?йлеу.Олар кейде лепті с?йлем, кейде с?раулы с?йлем, кейде риторикалы? с?раулар ар?ылы ??рылады. ( С?рай арнау)
3. Сол кезе?дегі ?аза? о?ы?андарыны? бас ?осатын орны ?ай жер болды?
4. Омбыда ол кіммен танысады?
5. Міржа?ыпты? "Жастар?а" деген ?ле?і ?ай газетте басылды?
6. 1909 жылы ?аза? даласын д?р сілкіндірген ?ш кітап
7. Ел санасын ояту ма?сатында А.Байт?рсыновпен бірігін ?андай газет шы?арды?
8. Автор проза саласында к?шін сынап ?андай роман жазды?
9. Міржа?ып ?ай жерде д?ние салды?
10. Міржа?ыпты? анасы?
Ислам жолы да Ананы б?рінен арты? арда?тауды талап етеді. ?діл патшаны?: «??дайды? к??ілінен ?алай шы?у?а болады?» — деген с?ра?ына, дана у?зірі: «Ана?ды ?уанту ар?ылы », — деп жауап берген.
Шынында да ана- ?лемні? тірегі, ?азіргі бізді? ?о?амда ?йел- аналарымыз саясатпен айналысып, мемлекетті? дамуына ?зіндік ?лестерін ?осып жатыр. Тіпті сонау тарих?а к?з ж?гіртсек, батыр аналарымызды?, а?ын аналарымызды?, дана аналарымызды? бол?анды?ына к?з жеткіземіз. Олар да ер адамдармен ?атар со?ыста ерлік к?рсетіп, тылда аянбай е?бек етіп, даналы?ты? ?лгісін таныта білді. Ендеше бір ?олымен бесікті, екінші ?олымен ?лемді тербеткен аналар аман болсын!
?ІІ ?й тапсырмасын хабарлау ж?не орындау бойынша н?с?ау беру кезе?і
Білімділік ХХ ғасыр әдебиетінің көрнекі өкілі М.Дулатов өмірімен шығармашылығына қысқаша тоқталып, « Шешенің балаларын сүюі » өлеңімен таныстыру
Дамытушылық «Шешенің балаларын сүюі» өлеңіндеберілген тапсырмалар арқылы оқушылардың шығармашылық ізденістерін қалыптастыру, ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамыту
Тәрбиелік оқушылардың өмірдегі ең ардақты жан – ананы суюге, қадірлеуге, перзенттік парызын өтеуге тәрбиелеу
Сабақтың типі аралас сабақ
Сабақтың түрі дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі оқыту, сұрақ –жауап, талдау, СТО, СКТ әдістері, шығарм.жұмыс
Пәнаралық байланыс Қазақстан тарихы, қазақ тілі, өзін-өзі тану
ҮІІ Үй тапсырмасын хабарлау және орындау бойынша нұсқау беру кезеңі
Сабақ барысы
І Ұйымдастыру
1. Оқушыларды түгендеу
2. Сынып журналына тіркеу
3. Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ Үй тапсырмасын сұрау
Батыр- Баян поэмасындағы кейіпкерлерге талдау
Концептуалдық кесте
III Үй тапсырмасын бекіту
Ұтқыр ойдан- ұтымды жауап
1. Мағжан Жұмабаев қай жылы, қай жерде дүниеге келген?
2. Ақын қандай жерлерде білім алды?
3. М.Жұмабаевтың алғашқы жыр жинағы қашан, қандай атпен жарық көрді?
4. Мағжан Орынбор қаласында қандай қызмет атқарды?
5. Ақын оқып жүргенде қандай әдеби ұйым құрды?
6. "Түркістан" өлеңінде аталатын жер-су атаулары қандай?
7. "Мағжанды сүйемін. Еуропалылығын, жарқыраған әшекейін сүйемін......." деп ақынға баға берген кім?
8.Мағжанның әкесінің аты?
9. Қандай шығармаларын білеміз?
10.Поэма дегеніміз не?
IV Жаңа сабаққа дайындық кезеңі
Интерактивті тақтадан ана туралы видеоролик көрсетіледі. Осыдан кейін ролик бойынша оқушылардан ана туралы пікірлері, ойлары сұралады.
Ү Жаңа сабақты меңгерту кезеңі
Мұғалім біздің қазақ әдебиетінде ана тақырыбына қалам тартпаған жазушы кемде- кем. Ана бізге жарық сыйлаушы, өмірдің тірегі, отбасының ұйытқысы. Ендешебіздің бүгінгі жаңа тақырыбымыз осыған арналмақ.
М.Дулатов – Алаш қозғалысының қайраткері, қазақ ақыны, жазушы, драматург, публицист,ағартушы – педагог, ХХ ғасырдың бас кезіндегі қазақ мәдениеті мен әдебиетінің көрнекті өкілі. Негізгі мамандығы ұстаз болғандықтан, ол балаларға арнап табиғат, адамгершілік тәрбиесі тақырыбында шағын әңгімелер, өлеңдер жазған. Соның бірі - « Шешенің балаларын сүю » өлеңі. /Осыдан кейін өлеңді 2 оқушыға оқытқызамын. /
№1 тапсырма
тіршіліктің тірегі отбасының ұйытқысы жарық дүние сыйлаушы
Ана
өмірдің шуағы әлемді тербетуші
мейірімді жан ұрпақ жалғастырушы тәрбие көзі
№2 тапсырма Оқулықпен жұмыс сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру
1. Ақын осы өлеңі арқылы қандай ой айтпақ болды?
2. Ақын ананың балаға деген махаббатын қалай жеткізеді?
3. Қазіргі қоғамда анаға деген құрмет қандай дәрежеде?
4. Ана туралы халық арасында қандай аңыздар бар?
5. Ана туралы қандай даналық сөздер бар?
№3 тапсырма
Талдау- табыс кілті Өлеңге сатылай кешенді талдау
"Шешенің балаларын сүюі".
Авторы М.Дулатов
Тақырып Бұл өлеңнің тақырыбы ананың баласына деген м
Жанр түрі – поэзия ( өлең) Өлең дегеніміз – белгілі бір өлшеммен қиыннан қиыстырылып, үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі
Идеясы – автор тақырып арқылы шындық өмір көрністерін суреттегенде, оны өз көзқарасы,өз дүниетанымы тұрғысынан бейнелейді. Идеясы – ананың бар арманы, өмірінің мәні – бала, соның амандығы
Шумақ – аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді.
Тармақ — өлеңнің әр шумағы
Бунақ – белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінуі. 3 бунақ
Буын саны – сөздің құрамындағы дауысты дыбыстардың санына байланысты. ( 8,11 буын)
Ұйқас Өлең тармақтарының соңғы сөзі біріне – бірі ұқсас дыбыстармен үйлесе келуін ұйқас дейміз. Қара өлең ұйқасы (а,а,б,а)
Арнау – бір адамға, не көпшілікке, не табиғаттың бір құбылысына қайрыла арнай сөйлеу.Олар кейде лепті сөйлем, кейде сұраулы сөйлем, кейде риторикалық сұраулар арқылы құрылады. ( Сұрай арнау)
Тұрақты тіркес - төбесі көкке жету, түн ұйқысын төрт бөлу
Эпитет- қамқор анаң, сорлы ана.
Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні – балаға ана қадірін құтыру, ананы сүюге,қамқор болуға, перзенттік парызын өтеуге тәрбиелеу
№4 тапсырма Шығармашылық шыңы - ізденіс
"Мен анамды сүйемін" эссе жазу немесе өлең құрастыру.
№5 тапсырма
"Аналар әлемі" семантикалық кесте толтыру
-----
Менің атым- әйел, мына қыздың анасымын! Бәрің де анадан тудыңдар.
Ана керек! О,адамдар ана керек адамға, Анасыздар аң сияқты күн кешіп жүр ғаламда.
Жақсы жігіт ел- жұртының қаласындай, Жақсы әйел әмме жұрттың анасындай
О, алтын апам, талмайтын асыл анам, жолыңа қызғалдақтың бояуы төгіліп, таңғы арайдың нұры шашылсын!
Асыл әжем, ғасыр әжем аңсаған, Сағынышым - сары ормандай самсаған.
Ана, Сен бақыттысың, Жыламағын! Жай түсіп жатқанда да құламадың
Мұқағали Мақатаев
+
Сүйінбай Аронұлы
+
Ғабит Мүсірепов
+
Төлеген Айбергенов
+
Қарауылбек Қазиев
+
Мұқағали Мақатаев
+
№6 тапсырма Тренинг- Эпитет /Әр оқушы өз аналарының есімінің бірінші әрпінен басталатын эпитет сөз тауып жазу.
Ақтолқын /аяулы/ Майра/мейірімді/ Талшын / төзімді
Ана
Сара/ сабырлы Сулухия/ сұлу
Жұпар \жайдарлы Алтын/ ақылды Қарагөз/ қарапайым
ҮІ Жаңа сабақты бекіту кезеңі
«Кім көп біледі? »
1. М.Дулатов қай облыста дүниеге келген?
2. Міржақып қандай оқу орнында оқыған?
3. Сол кезеңдегі қазақ оқығандарының бас қосатын орны қай жер болды?
4. Омбыда ол кіммен танысады?
5. Міржақыптың "Жастарға" деген өлеңі қай газетте басылды?
6. 1909 жылы қазақ даласын дүр сілкіндірген үш кітап
7. Ел санасын ояту мақсатында А.Байтұрсыновпен бірігін қандай газет шығарды?
8. Автор проза саласында күшін сынап қандай роман жазды?
9. Міржақып қай жерде дүние салды?
10. Міржақыптың анасы?
Ислам жолы да Ананы бәрінен артық ардақтауды талап етеді. Әділ патшаның: «Құдайдың көңілінен қалай шығуға болады?» — деген сұрағына, дана уәзірі: «Анаңды қуанту арқылы », — деп жауап берген.
Шынында да ана- әлемнің тірегі, қазіргі біздің қоғамда әйел- аналарымыз саясатпен айналысып, мемлекеттің дамуына өзіндік үлестерін қосып жатыр. Тіпті сонау тарихқа көз жүгіртсек, батыр аналарымыздың, ақын аналарымыздың, дана аналарымыздың болғандығына көз жеткіземіз. Олар да ер адамдармен қатар соғыста ерлік көрсетіп, тылда аянбай еңбек етіп, даналықтың үлгісін таныта білді. Ендеше бір қолымен бесікті, екінші қолымен әлемді тербеткен аналар аман болсын!
ҮІІ Үй тапсырмасын хабарлау және орындау бойынша нұсқау беру кезеңі