"Күлтегін. Оғыз-нама. Қорқыт ата кітабы жырлары"

Пәні: қазақ әдебиеті

Сынып: 9

Күні:

Сабақ тақырыбы

Күлтегін. Оғызнама. «Қорқыт ата кітабы» жырлары

Оқыту мақсаты

Ежелгі дәуір әдебиеті жырлары туралы терең түсінік ала отырып, көркемдік ерекшелігін ұғынады. Ізденімпаздық, шығармашылық ынталары артып, білімдері кеңейеді.

Күтілетін нәтиже

- Орхон ескерткіштерінен табылған жырда айтылатын негізгі мәселелерді таныса отырып, жырдағы тұлғаларға жан-жақты сипаттама бере алады;

- өзіндік ерекшелігі мен құндылығын бағалай біледі;

- Отанды сүюге баулу, тарих тағылымдары арқылы тәлімді тәрбие алады;

- өзгенің пікірін тыңдауға үйренеді;

- тіл тазалығын сақтауды үйренеді.

Модульдер

Әдіс-тәсілдер

1. Диалогтік оқыту – «Миға шабуыл», "Зымыран сұрақтар", зерттеушілік әңгіме.

2.СТОҮ - кластер, эссе әдісі, проблемалық сұрақтар.

3. Жас ерекшелігіне сай оқыту.

4. ОүБ - өзара бағалау, пікір айту, кері байланыс.

5.Көшбасшы – топ жұмысын ұйымдастыру.

Ресурстар

9-сынып оқулығы, компьютер, слайд, интербелсенді тақта, бағалау парақтары, қосымша ақпарат қағаздары.

Алдыңғы білім

Түркі тектес халықтарға ортақ мұра.

Жоспар

Кезеңдер

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сурет алу арқылы топқа бөледі.

Сабаққа назар аудартады.

Оқушылар топқа бөлінеді. Спикер топтағы жұмысты реттейді.

Қызығушылықты ояту

Үй тапсырмасын тексереді. Сұрақтар қояды. "Зымыран сұрақтар" стратегиясы:

1. Ежелгі дәуір қай кезеңдерді қамтиды? (6-15 ғ)

2. Ежелгі дәуір әдебиетін зерттеген қандай ғалымдар?(М.Жолдасбеков, Х.Сүйіншәлиев, А.Қыраубаева, Н.Келімбетов, Б.Кенжебаев)

3. Ежелгі дәуір әдебиетін неше кезеңге бөлуге болады? (3 – Тәңірлік дәуір әдебиеті – 6-9ғ; Ислам дәуіріндегі әдебиет – 10-12ғ; Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет – 12-15ғ).

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Мағынаны тану

Сабақ мақсаты мен нәтижесі таныстырылады. Сабақ эпиграфы: Болмасын  деп  байлығы  басқаға  азық, Кеткен  бабам  тарихын  тасқа  жазып. (Б.Бәйітұлы) - Қазақ халқының арғы тегі көне түркі тайпаларынан шығады. Қазақ халқының құрылуына негіз болған ру-тайпалар ерте замандарда қазіргі Қазақстанды, Орта Азияны, Оңтүстік-Шығыс Сібірді, Орталық Азияны, Еділ бойын, Каспий жағалауларын мекен еткен. Олар сонымен бірге құлпытас, күмбез тәріздес ескерткіштерге өздерінің елеулі тарихи адамдары туралы жоқтау, мадақтау жырларын, ерлік эпостары мен халықтың ерлігін, тұрмыс-тіршілігін, арман-қиялын жыр түрінде ойып жазып қалдырған. Ежелгі дәуір әдебиеті өзінен кейінгі әдебиеттің дамуына негіз болған.

Топтық жұмыс:

1-топ:

«Күлтегін» жыры бойынша кесте толтыру

2-топ:

«Оғыз-нама» дастаны, кластер толтыру

3-топ:

«Қорқыт ата кітабы» жыры туралы қысқаша ақпарат беру, нақыл сөздерінің тәрбиелік мәнін ашу.

Оқушылар тақырып туралы мәлімет алады.

Әр топ берілген мәтінмен жұмыс істейді, постер құрайды.

Әр топ өз жұмысын ортаға шығарып, түсіндіреді.

Топ жұмысын өзара бағалайды (бас бармақпен бағалау), өзара пікір айтады.

Ой толғаныс

1-топ:

«Жыршы тастар – әлемнің керемет таңғажайыбы»  эссе жазу.

2-топ:

5 жолды өлең (өтіліп жатқан тақырыпқа байланысты)

3-топ:

“Сұрақ-жауап “ әдісі(келесі топтар жауап береді)

Ой-пікір білдіреді, эссе жазады, 5 жоолды өлең құрастырады, сұрақ дайындайды.

Кері байланыс

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Стикерге жазып, тақтаға іледі.

Бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Спикер бағалайды.

Үйге тапсырма

109-118 беттер оқу, жыр мазмұнымен толық танысу, композициялық жоспар құру.

Оқушылар күнделіктеріне жазады

Оқушының

аты-жөні

Үй тапсырма

сы

Сабаққа, сұрақ-жауапқа қатысуы

Топтық жұмысқа қатысуы, қорғауы, ой-пікір білдіруі

Топтық тапсырманы орындауы, қорғауға қатысуы

Жалпы ортақ баға

Күлтегін жыры (оқушы ойы жыр бойынша)

Тақырыбы

Идеясы

Қандай мәселе көтерілді?

Қандай үлгі-өнеге береді?

Оғыз - нама жыры (оқушы ойы жыр бойынша)

Тақырыбы

Идеясы

Қандай мәселе көтерілді?

Қандай үлгі-өнеге береді?

Қорқыт ата кітабы жыры (оқушы ойы жыр бойынша)

Тақырыбы

Идеясы

Қандай мәселе көтерілді?

Қандай үлгі-өнеге береді?