Конспект урока,презентация для урока

ҚОНАҚ КҮТУ ДӘСТҮРІ

• Асыңа тойғызбасаң да, ақ ниетіңе тойғыз.  • Көңіл кең болса, үйдің тарлығы білінбес.   • Қонаққа бара білсең, шақыра да біл.

•  Қонағыңның алтынын алма, батасын ал. 

Қонақжайлылыққа байланысты ырым-тыйымдар: • Үлкен тойда, аста немесе салтанатты мерекелерде  сыйлы қонаққа тай, қой, түйе, өгіз сойылады. «Сонда барлық тілек қабыл болып, зор бақыт қонады» деп ырымдайды.

•  Қонақ келгенде есікті үй иесінің өзі ашады. Ал қонақ шығарда, есікті қонақ өзі ашып шығады. «Қонақ үйге келгенде-құт бірге кіреді, қонақ кетерде үй иесі есік ашып берсе, құт та әлгі кісімен бірге  ілесіп кетеді» деп ырымдалады.

заң - закон

сый-құрмет – почет и уважение

қисса - поэма

ырым - примета

дәстүр – традиция (обычай)

баулу – приучать, воспитывать

Қонақ күтудің жазылмаған заңы

Қонақ күтудің де жазылмаған, бірақ дәстүр болып қалыптасқан заң бар. Үй иесі қонақты сыйлап, сый-құрметін көрсеткеннен кейін, ұйықтар алдында отбасының бір мүшесі өз өнерін ортаға салады, өлеңін айтып немесе күй шертіп қонағына құрмет көрсетеді де, қонақтан «қонақкәде» сұрайды.

Қонақкәде – қонақтың өлең, жыр, қисса, ертегі, терме, толғау айтып беріп немесе күй шертіп, өз өнерімен үй иелеріне құрмет көрсететін дәстүрі.

Үйге келген қонақтан өлең-жыр, ертегі, аңыз-әңгіме естіп өскен баланың да жастайынан сөз өнеріне бейім, өнерлі болып өсуіне әсер еткен. Бұл дәстүрдің жастарды сөз қадірін білуге, шешендікке, ән мен жырға баулып өсіруде өзіндік орны бар.